Turhan Hatice
Turhan Hatice Sultan (ur. 1627, zm. 4 sierpnia 1683) – konkubina Ibrahima I, matka i Valide Sultan Mehmeda IV.
 Turhan Hatice | |
| Haseki Sultan | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik |
Ayşe |
| Następca |
Emetullah Rabia Gülnuş |
| Valide Sultan | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Saliha Dilaşub |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Mehmed IV |
Była jedną z dwóch kobiet w historii Imperium Osmańskiego, które były oficjalnymi regentkami (pierwszą była Mahpeyker Kösem). Ważna postać podczas sułtanatu kobiet.
Młodość
edytujTurhan Hatice, której oryginalne imię jest nieznane, miała pochodzić z terenów dzisiejszej Ukrainy[1][2][3][4][5][6][7][8]. Podczas jednego z najazdów tatarskich została porwana i sprzedana do niewoli. W wieku okołu 12 lat, została wysłana do pałacu Topkapı, jako prezent od chana krymskiego, dla matki sułtana Ibrahima I, sułtanki Kösem[9][10].
Od niewolnicy do Valide Sultan
edytujPrawdopodobnie to Kösem podarowała Turhan Ibrahimowi. 2 stycznia 1642 roku Hatice urodziła przyszłego sułtana Mehmeda IV[11]. W kolejnych latach dała mu jeszcze trójkę dzieci.
Turhan Hatice była jedną z ośmiu głównych konkubin (Haseki Sultan) Ibrahima I. Nigdy jednak nie została jego prawowitą małżonką.
8 sierpnia 1648 roku Ibrahim został zdetronizowany, a parę dni później uduszony[12]. Na czele Imperium Osmańskiego stanął sześcioletni Mehmed IV. W takim przypadku tytuł Valide Sultan należał się jego matce. Jednak Turhan przez młody wiek i niedoświadczenie przeoczyła okazję. Zamiast niej regentką i Valide Sultan została poprzednia sułtanka matka- Kösem[13]. Hatice okazała się być zbyt ambitną, by pozwolić odebrać sobie ten tytuł bez walki. Była wspierana przez wielkiego wezyra i agów haremowych, a Kösem – przez janczarów[14]. Kösem została zamordowana trzy lata po objęciu władzy przez Mehmeda.
Valide Sultan i regentka
edytujWraz ze śmiercią rywalki, Turhan Hatice została Valide Sultan. Jako regentka miała ogromną władzę. Towarzyszyła synowi w ważnych spotkaniach. Jej syn, sułtan, kochał ją i szanował. Uważał ją za współwładczynię.
Turhan Hatice zmarła 4 sierpnia 1683 roku. Została pochowana w Nowym Meczecie w Stambule[15].
W kulturze
edytujTurhan Hatice jest ważną postacią w tureckim serialu Wspaniałe stulecie: Sułtanka Kösem. W rolę tę wcieliła się Hande Doğandemir.
Przypisy
edytuj- ↑ Natalia Yakovenko: „Essays on History on Ukraine. From the Earliest Times until the End of the 18th Century”. 1997.
- ↑ Ruth Barzilai-Lumbroso (2008). Turkish Men, Ottoman Women: Popular Turkish Historians and the Writing of Ottoman Women’s History. ProQuest. ISBN 978-0-549-48355-7.
- ↑ Marc David Baer (1 Sep 2011). Honored by the Glory of Islam: Conversion and Conquest in Ottoman Europe. Oxford University Press. ISBN 978-0-199-79783-7.
- ↑ Mediterranean passages: readings from Dido to Derrida, Miriam Cooke, Erdağ M Göknar, Grant Richard Parker, Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2008, ISBN 978-0-807-83183-0, OCLC 192042283.
- ↑ Halide Edib Adıvar, Mushirul Hasan, Academy of Third World Studies (2009). East faces West: impressions of a Turkish writer in India. Academy of Third World Studies, Jamia Millia Islamia. ISBN 978-8-189-83351-0.
- ↑ Narodna biblioteka „Sv. sv. Kiril i Metodiĭ. Orientalski otdel, International Centre for Minority Studies and Intercultural Relations, Research Centre for Islamic History, Art, and Culture (2003). Inventory of Ottoman Turkish documents about Waqf preserved in the Oriental Department at the St. St. Cyril and Methodius National Library: Registers Volume 1 of Inventory of Ottoman Turkish Documents about Waqf Preserved in the Oriental Department at the St. St. Cyril and Methodius National Library, Rumen Kovachev. Narodna biblioteka „Sv. sv. Kiril i Metodiĭ.
- ↑ F. L. Carsten (1961). The New Cambridge Modern History: The ascendancy of France, 1648-88, Volume 5publisher=CUP Archive. ISBN 978-0-521-04544-5.
- ↑ A History of the Ottoman Empire to 1730. CUP Archive.
- ↑ Thys-Senocak, s. 17.
- ↑ Honored by the Glory of Islam: Conversion and Conquest in Ottoman Europe, s. 35.
- ↑ Thys-Senocak, s. 25.
- ↑ Thys-Senocak, s. 26.
- ↑ Peirce, s. 250.
- ↑ Peirce, s. 252.
- ↑ Peirce, s. 207.
Bibliografia
edytuj- Leslie P Peirce, The imperial harem: women and sovereignty in the Ottoman Empire, New York: Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-507673-7, OCLC 27811454 (ang.).
- Lucienne Thys-Şenocak, Ottoman women builders: the architectural patronage of Hadice Turhan Sultan, Aldershot, England; Burlington, VT: Ashgate, 2006, ISBN 0-7546-3310-1, OCLC 62697192 (ang.).