Trydymit
Trydymit – minerał z gromady krzemianów. Nazwa pochodzi od gr. tridymos = potrójny; zawdzięcza swoją nazwę szczególnie częstemu występowaniu w formie trojaków, ale spotyka się również bliźniaki i zbliźniaczenia wielokrotne.
 Drobne kryształki trymidytu na skale | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
dwutlenek krzemu (SiO2) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
6,5–7 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
brak |
| Układ krystalograficzny |
rombowy lub jednoskośny |
| Gęstość |
2,27 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
bezbarwny i przezroczysty lub biały aż do barwy szarobiałej |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty lub perłowy |
Charakterystyka
edytujWłaściwości
edytujMałe kryształy występują w postaci cienkotabliczkowych i sześciobocznych kryształów, tworzą wachlarzowate lub koliste skupienia. Kryształy mikroskopijnej wielkości występują w postaci dachówkowatych skupień. Np. kryształy z rejonu Eifel (Niemcy) są czasem podobne do płatków śniegu. Stanowi jedną z poliformicznych odmian dwutlenku krzemu. Jest kruchy, przezroczysty. Tworzy się w wysokich temperaturach (między 867–1470 °C). W temperaturze poniżej 867 °C zmienia swoją strukturę i zazwyczaj przechodzi w kwarc. Można otrzymać go sztucznie, w wymurówce pieca martenowskiego.
Występowanie
edytujW zagłębieniach młodych skał wulkanicznych (powstałych najwcześniej w trzeciorzędzie), także w druzach w tych skałach, razem z sanidynem, kwarcem, krystobalitem. Został także znaleziony w meteorytach kamiennych.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Niemcy – w Siebengebirge, w Górach Eifel, Włochy – okolice Padwy. Monte Calvario (Etna), Francja – koło Puy-de-Dome, Mont Dore, Meksyk – w San Cristobal (znaleziony jako produkt dewitryfikacji szkliw naturalnych), USA.
- W Polsce: został stwierdzony w bazaltach w okolicach Góry Świętej Anny oraz w okolicach Strzegomia i w Pieninach.
Zastosowanie
edytuj- interesuje naukowców – służy do określenia warunków tworzenia się skał,
- jest poszukiwany przez kolekcjonerów,
- używany do produkcji materiałów ognioodpornych (specjalnej porcelany),
- bywa wytwarzany syntetycznie.
Zobacz też
edytujBibliografia
edytuj- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
- W. Schumann: Minerały świata. Alma-Press, 2003.
- J. Bauer: Przewodnik Skały i minerały. Multico, 1997.
- C. Hall: Klejnoty, Kamienie szlachetne i ozdobne. Wiedza i Życie, 1996.