Tramwaje w Görlitz

Tramwaje w Görlitz – system komunikacji tramwajowej w Görlitz, działający od 1881, a od 1902 zelektryfikowany.

Tramwaje w Görlitz

tramwaj
Tramwaj Tatra KT4D-305 linii 2 na Demianiplatz
Państwo	Niemcy
Lokalizacja	Görlitz
Operator	Görlitzer Verkehrsbetriebe GmbH
Liczba linii	2
Lata funkcjonowania	od 1881
Infrastruktura
Długość sieci	16,1
Rozstaw szyn	1000 mm
Napięcie zasilania	600V
Liczba zajezdni	1
Liczba przystanków	25
Strona internetowa

Mapa sieci

Linie

• 1: Weinhübel – Dworzec – Demianiplatz – NeißePark
• 2: Landeskrone – Dworzec – Demianiplatz – Königshufen Am Wiesengrund

Historia

Tramwaje w Görlitz uruchomiono 25 maja 1882, rok po podpisaniu umowy na 40 lat z Kozuczkiem i Goldsteinem. Pierwszy odcinek poprowadzono od centrum do dworca kolejowego, następnie sukcesywnie budowano nowe odcinki. Pierwszym rozszerzeniem sieci była linia przez Moltkestraße do Goethestraße, uruchomiona jako 2 w czerwcu 1882. W maju 1883 wybudowano odcinek linii 2 do Rynku Dolnego, połączony ze skróceniem linii 1 do Kaisertrutz (barbakan). W 1890 powstał odcinek od dworca do Kaisertrutz przez Bautzener Straße, co pozwoliło utworzyć linię okólną.

Przy okazji zreformowano oznaczenie linii:

• 1: okólna
• 2: Rynek Dolny – Postplatz – Dworzec
• 3: Dworzec – Goethestraße

Sieć zelektryfikowano w okresie od 1897 do 1902, jednocześnie przekuwając rozstaw szyn na 1000 mm. W grudniu 1897 linie 2 i 3 połączono w 1, linię okólną przemianowano w 2, a linię z Bautzener Straße do nowej pętli po prawej stronie Nysy oznaczono jako 3. W maju następnego roku wybudowano linię na cmentarz żydowski i połączono go linią 4 z Postplatz, a rok później jeszcze wydłużono tę linię od cmentarza do Landeskrone. W maju 1900 linia 3 została na prawym brzegu rzeki wydłużona do dzielnicy Moys wzdłuż obecnej ul. Łużyckiej. W końcu 1907 wybudowano linię od Demianiplatz do Girbigsdorfer Straße; nowy fragment obsłużyła linia 1, zaś do Rynku Dolnego jeździła odtąd linia 4.

Pod koniec I wojny światowej zlikwidowana została linia okólna, a oznaczenie linii zmieniono:

• 1: Girbigsdorfer Straße – Demianiplatz – Dworzec – Goethestraße
• 2: Rynek Dolny – Demianiplatz – Dworzec – Landeskrone
• 3: Kreisbahnhof – Demianiplatz – Stadthalle (Hala Miejska) – Moys (obecnie ul. Łużycka w Zgorzelcu)

Jesienią 1921 linia 3 została wydłużona w stronę Rauschwalde, a w sierpniu 1930 linia 1 do Weinhübel. Sierpień 1936 wiązał się z uruchomieniem linii wspomagających na trasach linii 2 i 3, oznaczonych odpowiednio 2A i 3A:

• 2A: Büchtemannstraße – Demianiplatz
• 3A: Kreisbahnhof – Gospoda „Stadt Prag” (obecnie ul. Daszyńskiego)

W grudniu 1937 nastąpiła duża reorganizacja oznaczeń na liniach, połączona ze skróceniem linii w Girbigsdorfer Straße:

• 1: Rauschwalde – Demianiplatz – Dworzec – Goethestraße – Weinhübel
• 2: Moys (obecnie ul. Łużycka) – Stadthalle – Demianiplatz – Dworzec – Landeskrone
• 3: Kreisbahnhof – Demianiplatz – Stadthalle – Moys (obecnie ul. Łużycka)
• 4: Kaiser-Friedrich-Tal – Büchtemannstraße – Dworzec – Demianiplatz – Friedhofstraße
• 5: Goethestraße – Dworzec – Demianiplatz – Rynek Dolny

W 1939 nastąpiła duża reorganizacja oznaczeń na liniach, połączona z wydłużeniem linii w Girbigsdorfer Straße i likwidacją linii na Rynek Dolny:

• 1: Rauschwalde – Demianiplatz – Dworzec – Goethestraße – Weinhübel
• 2: Girbigsdorfer Straße – Demianiplatz – Dworzec – Landeskrone
• 3: Demianiplatz – Stadthalle – Moys (obecnie ul. Łużycka)
• 4: Büchtemannstraße – Dworzec – Demianiplatz – Friedhofstraße
• 5: Kreisbahnhof – Demianiplatz – Stadthalle – Gospoda „Stadt Prag” (obecnie ul. Daszyńskiego)

Z końcem 1939 linie 4 i 5 zostały zlikwidowane.

Po kapitulacji wojsk III Rzeszy tramwaje ruszyły w czerwcu 1945 na trasach:

• 1: Goethestraße – Dworzec – Demianiplatz
• 2: Büchtemannstraße – Dworzec – Demianiplatz – Stadthalle

W lutym 1946 przywrócono układ końca z 1939, z tym, że linia 3 nie przekraczała nowej granicy na Nysie i została w zamian wydłużona do Büchtemannstraße. Kolejna reforma miała miejsce we wrześniu 1956; linie 1 i 2 nie zmieniły swoich tras:

• 1: Rauschwalde – Demianiplatz – Dworzec – Goethestraße – Weinhübel
• 2: Girbigsdorfer Straße – Demianiplatz – Dworzec – Landeskrone
• 3: Girbigsdorfer Straße – Demianiplatz – Dworzec – Landeskrone
• 4: Luxemburgstraße – Demianiplatz – Goethestraße
• 5: Demianiplatz – Stadthalle

Rok później linię 5 zmieniono w 3 i wydłużono do dworca; linia 5 zajęła miejsce dawnej 4 na trasie Luxemburgstraße – Demianiplatz. Po zmianach w 1960 dotychczasowe 1 i 2 wciąż pozostały bez zmian, a linia 3 połączyła Demianiplatz – Stadthalle; pozostałe połączenia skasowano. W październiku 1964 linia 2 została wydłużona do nowej pętli Virchowstraße, od lipca 1966 linię 3 zlikwidowano, a od maja 1982 linię 2 skrócono z Weinhübel do Goethestraße.

W końcu lat 80. podjęto decyzję o rozbudowie tramwaju w stronę osiedla Königshufen.

Od czerwca 1986 wprowadzono kolejny układ:

• 1: Goethestraße – Dworzec – Demianiplatz – Boltze-Hof
• 2: Landeskrone – Dworzec – Demianiplatz – Virchowstraße
• 3: Rauschstraße – Demianiplatz

W grudniu tego samego roku 1 i 2 skierowano do Königshufen, przy czym dla 1 było to wydłużenie trasy, a dla 2 jej zmiana. Linia 3 zamiast na Rauschstraße pojechała na Virchowstraße. Od maja 1988 linia 3 została wydłużona do Büchtemannstraße przez dworzec, powstała też linia wspomagająca Demianiplatz – Königshufen oraz 5 o trasie jak linia 1, ale wydłużonej do Erich-Weinert-Straße. W grudniu 1992 linia 5 została zlikwidowana, a do Erich-Weinert-Straße wydłużono trasę linii 1.

Od sierpnia 1993 wprowadzono kolejne zmiany (linia 2 się nie zmieniła):

• 1: Weinhübel – Dworzec – Demianiplatz – Virchowstraße
• 2: Landeskrone – Dworzec – Demianiplatz – Königshufen
• 3: Weinhübel – Dworzec – Demianiplatz – Königshufen
• 4: Landeskrone – Dworzec – Demianiplatz – Virchowstraße

W 2000 linii 3 zmieniono nazwę na 1, a linii 4 na 2. Od 2002 otwarto nową pętlę Am Marktkauf (obecnie NeißePark), którą połączono z Weinhübel.

W listopadzie 2003 wprowadzono nowy układ:

• 1: Demianiplatz – Virchowstraße
• 2: Landeskrone – Dworzec – Demianiplatz – Königshufen
• 3: Weinhübel – Dworzec – Demianiplatz – Am Marktkauf

W 2007 zlikwidowano linię 1,, a w 2019 zmieniono nazwę linii 3 na 1. Tramwaje w dni powszednie między godziną 5:00 a 19:30 kursują co 20 minut.

Obecnie planuje się odbudowę niektórych linii zlikwidowanych w okresie powojennym, w tym linię do polskiego Zgorzelca.

Zobacz też

• Tramwaje w Zgorzelcu

Bibliografia

• Miasta partnerskie / Görlitz
• Die Straßenbahn der Stadt Görlitz
• Schematy linii na przestrzeni czasu
• Zgorzelec. katedr.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-02)].
• strona internetowa przewoźnika
• Mapa miasta Görlitz-Zgorzelec z siecią komunikacji autobusowej i tramwajowej. zvon.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-01)].