Wikipedia

Toporowa Cyrla

część miasta Zakopane

Toporowa Cyrla[1][2], Toporowa Cyrhla[3][4][5] – najwyżej położona część Zakopanego, znajdująca się na równi, na wysokości 950–1040 m n.p.m.[6] przy drodze Oswalda Balzera z Zakopanego do Morskiego Oka, w odległości 2,4 km od Jaszczurówki[7].

Toporowa Cyrla
Dzielnica Zakopanego
Ilustracja
Widok z Wielkiego Kopieńca
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

tatrzański

Miasto

Zakopane

SIMC

0964330

Wysokość

989 m n.p.m.

Położenie na mapie Zakopanego
Mapa konturowa Zakopanego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Toporowa Cyrla”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Toporowa Cyrla”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Toporowa Cyrla”
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego
Mapa konturowa powiatu tatrzańskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Toporowa Cyrla”
Ziemia49°17′27″N 20°00′53″E/49,290775 20,014686
Multimedia w Wikimedia Commons

Charakterystyka

edytuj

Dawniej była to niewielka osada z polanami, pastwiskami i łąkami, słynące z masowo zakwitającego wiosną szafrana spiskiego (popularnie nazywanego krokusem). W wyniku wykopywania, zrywania, zaorywania oraz postępującej zabudowy, krokusy zostały znacznie wyniszczone[3].

Znajduje się tutaj restauracja „7 Kotów”, w której często popijał kawę m.in. Jarosław Iwaszkiewicz i Karol Szymanowski, liczne pensjonaty z miejscami noclegowymi, dom wczasowy „Cyrhla”, kościół pw. Miłosierdzia Bożego w Zakopanem-Cyrhli i dom zakonny księży marianów, a w pobliżu wyciąg narciarski[6]. Jest tu zlokalizowany końcowy przystanek Cyrhla autobusu miejskiego linii nr 11[8].

Nazwa Toporowa Cyrhla pochodzi od góralskiego nazwiska Topór i początkowo dotyczyła tylko obszaru po południowej stronie drogi, później rozciągnięta została na cały obszar, również po północnej stronie drogi[3]. Słowo cyrhla pochodzi od dawnego sposobu otrzymywania polan przez tak zwane cyrhlenie. Granice osady, wówczas nazywanej Cyrhlą lub Milanówką określał już dokument z roku 1632, jednak jeszcze w 1878 r. obszar ten nie był ani zamieszkany, ani uprawiany[6].

W Toporowej Cyrli występują dobre widoki na Tatry i Rów Podtatrzański, wychodzą też stąd dwa szlaki turystyczne. W Capowskim Lesie występują bardzo rzadkie w Polsce gatunki rośliny – tojad Kotuli i widlicz Isslera[9].

Szlaki turystyczne

edytuj
  – czerwony z Toporowej Cyrhli przez Psią Trawkę, Waksmundzką Polanę i Wodogrzmoty Mickiewicza do Morskiego Oka. Czas przejścia na Psią Trawkę: 1:10 h, z powrotem 1 h
  – zielony z Toporowej Cyrhli przez Wielki Kopieniec i Dolinę Olczyską do Jaszczurówki. Szlak prowadzi przez szczyt. Czas przejścia na szczyt Kopieńca: 1:10 h, ↓ 1 h[10]

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Główny Urząd Statystyczny [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2019-03-09].
  2. ↑ Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części, s. 2242 Dz.U. z 2015 r. poz. 1636.
  3. ↑ a b c Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  4. ↑ Toporowa Cyrhla [online], Wielki słownik ortograficzny PWN [dostęp 2019-04-01].
  5. ↑ Toporowa Cyrhla, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-04-01].
  6. ↑ a b c Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
  7. ↑ Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „WiT” s.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
  8. ↑ Przystanek Cyrhla. www.zakopane.pl. [dostęp 2019-04-01].
  9. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  10. ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Toporowa_Cyrla&oldid=70340646”