Tomaszów Mazowiecki (stacja kolejowa)
Tomaszów Mazowiecki – stacja kolejowa w Tomaszowie Mazowieckim w województwie łódzkim, obsługująca zarówno połączenia regionalne jak i dalekobieżne.
 Dworzec kolejowy w Tomaszowie Mazowieckim (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja |
Dworcowa 1/15, 97-200 Tomaszów Mazowiecki[1] |
| Zarządca | |
| Poprzednie nazwy |
Tomaszów |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Liczba krawędzi peronowych |
3 |
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Tomaszowa Mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 51°32′45″N 20°02′03″E/51,545833 20,034167
| |
.jpg)
.jpg)
Wraz ze znajdującym się po drugiej stronie ulicy Dworcowej dworcem autobusowym, stanowi tomaszowski kompleks dalekobieżnego transportu zbiorowego. W bliskim sąsiedztwie obu dworców znajdują się pętla kilku linii bezpłatnej komunikacji miejskiej. Przy dworcu kolejowym znajduje się postój taksówek. W gmachu dworca nieprzerwanie od 56 lat funkcjonuje bufet, poczekalnia dla pasażerów oraz publiczne toalety.
Historia
edytujMiasto otrzymało połączenie kolejowe już w 1884 roku. Dworzec zlokalizowano na trasie Koluszki – Dęblin (wtedy Iwanogród). Stacja została zbudowana w pobliżu ówczesnej osady Wilanów (dziś dzielnica Tomaszowa), w znacznej odległości od centrum miasta. Było to podyktowane wytycznymi rządu rosyjskiego, zgodnie z którymi linie kolejowe nie mogły przebiegać w pobliżu większych ośrodków miejskich (związane to było ze strategią wojskową). Położenie dworca w znacznej odległości od miasta pozwoliło w przyszłości uniknąć miastu problemów związanych z przebiegającymi w centrum torami kolejowymi oraz pozwoliło na lokalizację w pobliżu tego węzła wielkich zakładów chemicznych. Nietrudno jednak zrozumieć, że ówczesnym mieszkańcom Tomaszowa taka lokalizacja wcale się nie podobała. Autor pierwszej monografii miasta Tadeusz Seweryn uznał to za "dzieło przekupnej i złośliwej biurokracji rosyjskiej".
Kolejną linię łącząca stację Tomaszów Mazowiecki z obecną stacją Radom Główny uruchomiono w 1948 roku. Budowa została rozpoczęta przez Niemców (korzystających z niewolniczej pracy) w okresie II wojny światowej, dokończona po wojnie. Dziś trasa ta jest zelektryfikowana.
Niemcy planowali również połączenie kolejowe z Piotrkowem Trybunalskim.
Stan obecny
edytujPrzewozy pasażerskie
edytujW marcu 2018 roku Tomaszów Mazowiecki został włączony w siatkę połączeń Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, co zwiększyło ilość połączeń ze stolicą województwa. Obecnie z tomaszowskiego dworca, w ciągu dnia co godzinę kursują pociągi pasażerskie do Łodzi[3][4][5][6].
Od 2019 roku z tomaszowskiego dworca bez przesiadek można dostać się do następujących miast: Warszawa[7], Kraków[8], Łódź[9], Poznań[10], Gdynia[11], Szczecin[12], Łowicz[13], Koluszki[14].
Od 2019 roku podczas wakacji z dworca w Tomaszowie Mazowieckim, można bezpłatnie dojechać do Spały w ramach projektu „EKO pociąg do Przyrody” finansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi[15].
Ruch pasażerski
edytuj| Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
|---|---|
| 2017[16] | 500-699 |
| 2022[17] | 700-999 |
Transport towarowy
edytujLiczne, działające na terenie miasta i w jego okolicy firmy przemysłu mineralnego (spośród których największe to niemiecka Tomaszowska Kopalnia Surowców Mineralnych „Biała Góra - Quarzwerke Group”[18] oraz belgijska „Sibelco”[19]), zapewniają ciągły ruch towarowy na stacji, ponieważ przedsiębiorstwa te mają w Tomaszowie swoje bocznice lub korzystają z rampy towarowej tomaszowskiej stacji.
Bocznicę kolejową w pobliżu stacji ma również jedna z największych firm recyklingowych Syntom[20].
Od węzła Tomaszów Mazowiecki odchodzą także tory do Spały i na lotnisko w jednostce wojskowej na Nowym Glinniku, gdzie stacjonuje 25 Brygada Kawalerii Powietrznej.
Od stacji odchodzi bocznica do dawnych Zakładów Włókien Chemicznych Wistom, największej fabryki w historii miasta.
Modernizacja stacji
edytujW 2005 roku gmach dworca przeszedł remont elewacji. W tym, okresie wymieniono również oświetlenie na peronach, zainstalowano przeszklone wiaty dla oczekujących, a wnętrze stacji wyposażono w kamery przemysłowe. Przy stacji znajduje się transformator spółki PKP Energetyka. W kwietniu 2019 roku w pobliżu stacji wybudowano plac zabaw[21]. W 2015 roku do dworców PKP i PKS Tomaszów wybudowano nową ulicę – ul. Fryderyka Chopina. Po obu jej stronach utworzono ścieżki rowerowe zachęcając podróżnych do mikromobilności. Nowa ulica łączy kompleks dworców z największą ulicą w Tomaszowie – ul. Warszawską oraz największym w mieście osiedlem mieszkaniowym – Niebrowem. Do parkowania rowerów zainstalowano na dworcu PKP wysokie stojaki. Jednoślady można również pozostawić pod wiatą rowerową na pętli MZK przy dworcach[22].
Zobacz też
edytuj
- Tomaszów Mazowiecki Białobrzegi – przystanek kolejowy na wschodzie Tomaszowa.
Przypisy
edytuj- ↑ Nieruchomości [online], pkp.pl [dostęp 2021-08-17].
- ↑ Do Spały pociągiem [online], Nasz Tomaszów, 17 lipca 2019 [dostęp 2019-07-17] (pol.).
- ↑ Z Tomaszowa do Łodzi i Warszawy koleją [online], Nasz Tomaszów [dostęp 2019-05-01] (pol.).
- ↑ g, Pierwsze połączenie ŁKA z Łodzi do Tomaszowa Mazowieckiego rusza 11 marca [rozkład jazdy] [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 4 marca 2019 [dostęp 2019-05-01] (pol.).
- ↑ MR, Od niedzieli nowe połączenia ŁKA do Tomaszowa Mazowieckiego i Piotrkowa Trybunalskiego [online], expressilustrowany.pl, 8 marca 2019 [dostęp 2019-05-01] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A, Nowe połączenia ŁKA z Łodzi do Radomska, Tomaszowa i Piotrkowa [online], lodz.tvp.pl [dostęp 2019-05-01] (pol.).
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Warszawa Centralna > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Kraków Główny > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Łódź Fabryczna > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Poznań Główny > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Gdynia Główna > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Szczecin Główny > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Łowicz Główny > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ PKP Tomaszów Mazowiecki > Koluszki > rozkład jazdy i bilety >> KOLEO [online], koleo.pl [dostęp 2019-05-23].
- ↑ Witold, Eko Pociąg do Spały [online], Nasz Tomaszów, 3 lipca 2019 [dostęp 2019-07-05] (pol.).
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Quarzwerke: Locations [online], www.quarzwerke.com [dostęp 2019-05-01].
- ↑ Surowce mineralne dla przemysłu od Sibelco [online], Polski Przemysł – portal i magazyn przemysłowy [dostęp 2019-05-01] (pol.).
- ↑ Wykaz placówek, w tym bocznica kolejowa Syntom http://www.syntom.pl/pl/oddzialy
- ↑ d, Nowy plac zabaw powstał u zbiegu ulic Dworcowej i Garbarskiej w Tomaszowie [ZDJĘCIA] [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 19 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-23] (pol.).
- ↑ Ulica Chopina gotowa! Czekamy na ostatnie pozwolenia [online], www.tomaszow-maz.pl [dostęp 2021-08-30] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Jan Góral, Ryszard Kotewicz, "Dwa wieki Tomaszowa Mazowieckiego. Zarys dziejów miasta 1788 – 1990", "Grafbis", Tomaszów Maz. 1992.
- Tadeusz Seweryn, Historia powstania i rozwoju m. Tomaszowa Mazowieckiego (1789-1900), „Echo Mazowieckie”, 1927, R. 2, nr 33, s. 7-32.
- Emilia Topas-Bernsztajnowa, Tomaszów Rawski, miasto fabryczne, "Ateneum" 92, 1898, t. 4, z. 1, s. 115-132, zwł. s. 128.
Linki zewnętrzne
edytuj- Tomaszów Mazowiecki w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Tomaszów Mazowiecki w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – atlaskolejowy.net
| Tomaszów Mazowiecki | ||
| Linia 22 Tomaszów Mazowiecki – Radom Główny | ||
|
odległość: 2,568 km
| |
| Linia 25 Łódź Kaliska – Dębica (55,700 km) | ||
 odległość: 8,002 km
|
|
odległość: 5,698 km
|
| Linia 53 Tomaszów Mazowiecki – Spała | ||
|
|
odległość: 0,762 km
| |
