Tokarnia (Tatry Bielskie)
Tokarnia (niem. Drechslerberg, słow. Tokáreň, węg. Tokarnya-tető[1]) – wybitny, rozległy masyw reglowy w Tatrach Bielskich o wysokości 1224 m n.p.m.[2] Stanowi zakończenie środkowej z trzech północnych grani Bujaczego Wierchu (Bujačí vrch, 1956 m) i oddzielony jest od wznoszącego się w niej Gołego Wierchu (1346 m) szeroką przełęczą Ozielec, zwaną też Tokarską Przełęczą (Oželec, 1046 m)[3][2].
 Masyw Tokarni (na środkowym planie) – widok od południa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1224 m n.p.m. |
| Wybitność |
178 m |
Położenie na mapie Karpat  | |
Położenie na mapie Tatr  | |
 49°15′24,1″N 20°17′10,7″E/49,256694 20,286306
| |
Jest to jedno z największych reglowych wzniesień w całych Tatrach. Masyw Tokarni zajmuje obszar o wymiarach ok. 2,5 × 1,5 km, ograniczony:
- od północy Doliną Zdziarską (Ždiarska dolina),
- od wschodu doliną Kotlin (Kotliny),
- od południa Doliną za Tokarnią (Babia dolina, Babilovská dolina),
- od zachodu Doliną pod Koszary (dolina pod Košiare, dolina Tokárskeho potoka)[4].
Kulminację Tokarni tworzy niemal poziomy, długi (ok. 1,2 km) grzbiet o przebiegu równoleżnikowym. Najwyższy punkt (1224 m) znajduje się na jego wschodnim krańcu (według wcześniejszego pomiaru 1213 m), skrajnie zachodni wierzchołek wznosi się natomiast na wysokość 1220 m (dawniejsza kota 1219 m)[2][5]. Pomiędzy nimi znajdują się jeszcze dwie kulminacje – o wysokościach 1220 m (w części zachodniej) i 1218 m (w części środkowej grzbietu)[2]. Po południowej stronie grzbietu Tokarni (ok. 100 m na wschód od punktu zwornikowego, z którego opada krótki grzbiet do Ozielca) wznosi się Tokarska Turniczka (1209 m). Jest to najwybitniejsza formacja skalna masywu, opadająca do Doliny za Tokarnią ścianą wysokości ok. 50 metrów[3].
Północne stoki Tokarni oraz okolice jej grani szczytowej (wraz z Tokarską Turniczką i pomniejszymi wychodniami skalnymi) utworzone są przez zlepieńce i piaskowce oligoceńskie. Jedynie dolne partie południowych stoków zbudowane są ze skał wapiennych wieku mezozoicznego, charakterystycznych dla większości obszaru Tatr Bielskich[6]. Masyw Tokarni porośnięty jest mieszanymi lasami z przewagą świerka i dużym udziałem buka. Występuje tu też licznie jodła i modrzew, na Tokarskiej Turniczce także brzozy i limby. Część lasów na stokach została powalona przez wichury[3].
W masywie Tokarni istnieją liczne drogi leśne, wykorzystywane przy pracach związanych z uprzątaniem powierzchni powiatrołomowych oraz ścieżki używane przez myśliwych. Nie wyznaczono tu żadnych szlaków turystycznych, wskutek czego Tokarnia jest dla turystów niedostępna[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. Tatry Bielskie [online] [dostęp 2020-02-01].
- ↑ a b c d Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ a b c d Władysław Cywiński, Tatry Bielskie, część wschodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 5, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1997, ISBN 83-7104-011-3.
- ↑ Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.
- ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ Geologická mapa SR M 1:50 000 [online] [dostęp 2009-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-03].
