Taras Prochaśko

ukraiński pisarz

Taras Bohdanowycz Prochaśko, ukr. Тарас Богданович Прохасько (ur. 16 maja 1968) – ukraiński pisarz, tłumacz i dziennikarz. Czołowy przedstawiciel „fenomenu stanisławowskiego”.

Taras Prochaśko
Тарас Богданович Прохасько
Ilustracja
Imię i nazwisko

Taras Bohdanowycz Prochaśko

Data i miejsce urodzenia

16 maja 1968
Iwano-Frankiwsk

Narodowość

ukraińska

Język

ukraiński

Dziedzina sztuki

literatura

Gatunek

powieść, opowiadanie

Odznaczenia
Narodowa Nagroda im. Tarasa Szewczenki (Ukraina)

Życiorys

edytuj

Absolwent Wydziału Biologii Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki, z zawodu botanik[1]. Uczestnik studenckiego ruchu z lat 1989–1991, brał udział w rewolucji na granicie[2]. Parał się wieloma zajęciami. Z początku pracował w Iwano-Frankiwsku w Instytucie Leśnictwa Karpackiego, a później nauczał w rodzinnym mieście; był także barmanem, stróżem, pracownikiem radia FM «Вежа», pracował w galerii, w gazecie, w studiu telewizyjnym. Współpracował z kilkoma lwowskimi gazetami jak „Ekspres” (Експрес) czy „Postup” (Поступ)[3]. W latach 1992–1994 był współredaktorem magazynu „Czetwer” (Четвер). Od 1992 rокu stale mieszka w Iwano-Frankiwsku. Obok Jurija Andruchowycza jest czołowym przedstawicielem „fenomenu stanisławowskiego”[4].

Jest członkiem Zrzeszenia Pisarzy Ukraińskich. W 1997 roku został laureatem nagrody magazynu „Smołoskyp” (Смолоскип). 15 grudnia 2007 został laureatem literackiej nagrody imienia Josepha Conrada (fundowanej przez Instytut Polski w Kijowie. Od drugiego numeru jest stałym redaktorem magazynu «Четвер». Poniekąd z racji wykształcenia w utworach Prochaśki przewija się wiele motywów związanych z przyrodą. Prochaśko w swoich dziełach chwilami pisze tylko dla siebie i na potrzeby własnych wewnętrznych rozważań. Pisarz osobliwie traktuje swoje rozważania filozoficzne mówiąc: Krótko mówiąc, filozofia to dla mnie po prostu sens życia. Oznacza to jedność myśli i tego, co dzieje się z człowiekiem. Obecność myśli w miejscu, w którym się znajdujesz, w ruchu, który wykonujesz, w kontakcie, w którym jesteś. Minuta po minucie myślę o tym, co się dzieje. Tak naprawdę to nie jest jakaś ciężka praca, to nie jest stale włączony komputer pokładowy, jak mówią. To po prostu poczucie tego, co jest i nadanie temu sensu. Świadome istnienie. Poczucie swojej obecności w świecie, świadomość tego, jaki krok robisz – dosłownie i w przenośni. Uwaga na to, po co idziesz i dlaczego idziesz. Uwaga na osobę, którą spotykasz[5]. W wielu utworach Prochaśki obecny jest element biograficzny, czasami zbliżając jego utwory do intymnych spowiedzi.

Tłumaczką jego książek na język polski jest Renata Rusnak.

Twórczość

edytuj

Książki

edytuj

Źródło:[6]

  • Nekropol' (Некрополь), przełożona na język angielski i opublikowana w antologii Two Lands, New Visions (1998),
  • Inszi dni Anny (Інші дні Анни), Київ: Смолоскип, 1998, pol. Inne dni Anny (zbiór opowiadań, 2001),
  • FM „Hałyczyna” (FM "Галичина"), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2001; 2004,
  • Nepr0sti (НепрОсті), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2002, pol. Niezwykli (powieść, 2002),
  • Łeksykon tajemnych znań (Лексикон таємних знань), Львів: Кальварія, 2004,
  • Z cjoho można zrobyty kilka opowidań (З цього можна зробити кілька оповідань), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2005, pol. Z tego można zrobić kilka opowiadań, 2005,
  • Port Frankiwsk (Порт Франківськ), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2006,
  • Ukraina (Kraków: Nemrod, 2006), wspólnie z Serhijem Żadanem,
  • BotkaJE (БотакЄ), Івано-Франківськ: Лілея-НВ, 2010).

Tłumaczenia

edytuj

Przetłumaczył na ukraiński powieść Galicyjskość Łukasza Saturczaka, jako Galicija (Ґаліція, wyd. ukraińskie 2011), Na wysokiej połoninie Stanisława Vincenza (wyd. ukraińskie 2012), Opowieści galicyjskie oraz Wschód Andrzeja Stasiuka (wyd. ukraińskie 2015)[7].

Jego brat Jurij Prochaśko jest tłumaczem literatury niemieckiej.

Przypisy

edytuj
  1. Прохасько Тарас. Я не міг собі уявити, що буду радянським письменником.... ifPortal, 2.03.2006. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  2. Коцарев Олег: Тарас Прохасько: Сучасна Україна – продовження УРСР. Уніан, 2.11.2011. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  3. Тарас Прохасько: ...доплисти, доїхати, знайти, відкрити, попробувати, опанувати. AZH, 3.09.2008. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  4. Тарас Требуня: «Станіславський феномен»: пригадуючи майбутнє. Hałyćkyj Korespondent, 26.08.2009. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  5. Олег Карп'як: Тарас Прохасько: "Я почуваю себе добре в багатьох місцях". BBC News, 7.11.2013. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  6. Prokhasko, Taras. Encyclopedia of Ukraine. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  7. Program Translatorski ©Poland. Instytut Książki. [dostęp 2024-07-05].