Taras Bulba (film 2009)
Taras Bulba (ros. i ukr. Тарас Бульба) – filmowy dramat historyczny na podstawie powieści Nikołaja Gogola pod tym samym tytułem. Akcja filmu rozgrywa się w wiekach XVI i XVII.
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery |
2 kwietnia 2009 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
127 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Władimir Bortko |
| Główne role |
Bohdan Stupka, Władimir Wdowiczenkow, Igor Pietrienko, Magdalena Mielcarz, Ada Rogowcewa, Michaił Bojarski, Daniel Olbrychski |
| Muzyka |
Igor Kornieluk |
| Zdjęcia |
Dmitrij Mass |
| Produkcja |
Ark-Film |
| Budżet |
15,7 mln $ |
Film produkcji rosyjsko-ukraińskiej[1], światowa premiera 2 kwietnia 2009 roku[2] (premierę przekładano kilkukrotnie, początkowo miała się odbyć wiosną 2008 roku)[3][4][5]. Kręcony był w wytwórni filmowej Lenfilm w Sankt-Petersburgu (Rosja), na Ukrainie (Zaporoże, Kamieniec Podolski, Kijów, Chocim), a także w Polsce (w Bolesławcu, na zamku Grodziec).
Obsada
edytuj- Bohdan Stupka – Taras Bulba
- Władimir Wdowiczenkow – syn Tarasa, Ostap Bulba
- Igor Pietrienko – syn Tarasa, Andriej Bulba
- Magdalena Mielcarz – polska księżniczka Elżbieta Mazowiecka
- Ada Rohowcewa – żona Tarasa Bulby
- Michaił Bojarski – Mosij Szyło
- Michał Żurawski – Wojciech
- Daniel Olbrychski – Kraśniewski
Kontrowersje
edytuj
Film został sfinansowany między innymi przez rosyjskie Ministerstwo Kultury i jest krytykowany na Ukrainie, jak i w Polsce za rosyjską propagandowość.
Rosyjski reżyser filmu, Władimir Bortko, od marca 2008 jest członkiem Komunistycznej Partii Federacji Rosyjskiej[6], z kolei Komunistyczna Partia Ukrainy przyznała reżyserowi Nagrodę im. Lenina za 2008 rok „za wysoce artystyczne ucieleśnienie w sztuce filmowej ideałów przyjaźni narodów ukraińskiego i rosyjskiego, propagandę wspólnego dziedzictwa historycznego i kulturalnego”[7]. Wyraża poglądy, że nie ma „osobnej Ukrainy”[8]. Znany jest z wypowiedzi:
Rosjanie i Ukraińcy to ten sam naród, a Ukraina jest południową częścią Rusi. Nie mogą istnieć bez nas, my nie możemy istnieć bez nich. Obecnie mamy dwa państwa, w przeszłości też tak bywało. Ukraina należała kiedyś do Wielkiego Księstwa Litewskiego, później do Polski. Ale ludzie żyjący na obu ziemiach byli zawsze tacy sami. Gogol dobrze o tym wiedział i zawsze o tym mówił[9].
Taka postawa jest ostro krytykowana przez część społeczności ukraińskiej[10].
Reżyser oparł film na drugiej redakcji powieści z 1842 r., w której Gogol m.in. wprowadził sformułowania rosyjsko-nacjonalistyczne[11].
Jednak poza Rosją i Ukrainą wielkorosyjska postawa filmu jest odbierana nieco inaczej:
Wielkorosyjska pozycja którą zarzucają Bortce Ukraińcy należy wcale nie reżyserowi, ale samemu Gogolowi. Dla patriotów młodego państwa ukraińskiego, dążącego dziś do jak najszybszego kształtowania własnej kultury narodowej i pozbycia się wpływu rosyjskiego, to, jasne, jest bardzo przykre. Ale nic nie da się zrobić – co napisane, to napisane. I Bortkę, który dokładnie dotrzymuje się tekstu autorskiego oraz pozycji Gogola, nie ma w czym winić[12].
W Polsce z kolei zauważa się antypolskie[13][14][15] elementy filmu. Przykładem może być dodanie przez reżysera scen ukazujących wyjątkową brutalność Polaków, których nie było w opowieści Gogola[16].
Kontrowersyjnie było odbierane w Polsce umieszczenie w filmie sceny zainspirowanej obrazem Ilji Riepina Kozacy piszą list do sułtana, która nie ma żadnego odzwierciedlenia w powieści Nikołaja Gogola, bo jest przekłamaniem historycznym. Akcja powieści Gogola toczy się wiek przed ocenianym czasem powstania domniemanego Listu (czas akcji powieści to XVI wiek, narodziny podpisanego pod Listem Iwana Sirki – początek wieku XVII). Obraz został wykorzystany w filmie ponieważ, wbrew prawdzie historycznej, autor obrazu Riepin umieścił na nim postacie Tarasa Bulby oraz jego synów Ostapa i Andrieja. Ponadto bitwa o Dubno została przedstawiona nierealistycznie (m.in. pocisk z kozackiego samopału penetruje husarski pancerz).
Zobacz też
edytuj- Taras Bulba – film z 1962 roku
- pismo Kozaków zaporoskich do sułtana Mehmeda IV
Przypisy
edytuj- ↑ Informacja o filmie. kino-teatr.ru. [dostęp 2009-07-09]. (ros.).
- ↑ Informacja o premierze filmu na stronie IMD. [dostęp 2009-05-25]. (ang.).
- ↑ Coffee and conversation with Bohdan Stupka, THE DAY WEEKLY DIGEST, #17, Tuesday, 27 May 2008.
- ↑ www.film.ru.
- ↑ IMDb Profile w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Komuniści ukraińscy przyznali Bortce premię leninowską za Tarasa Bulbę. Korrespondent.net [1].
- ↑ Przyznanie premii im.W.I.Lenina KC Partii Komunistycznej Ukrainy. Buletyn prasowy [2].
- ↑ A Wild Cossack Rides Into a Cultural Battle – NYTimes.com.
- ↑ za Interia.pl.
- ↑ „Taras Bulba – odpowiedź „pomarańczowej zarazie”, wz.lviv.ua (ukr.).
- ↑ Nationalism of Nikolai Gogol’: Betwixt and Between?
- ↑ Dawid Szechter. Dla czego Gogol przewraca się w grobie.Witryna 9-go kanału telewizyjnego Izraela.
- ↑ Sebastian Chosiński: „East Side Story: Dokąd tak pędzisz, Kozacze?”.
- ↑ Rosja: Na ekrany kin wschodzi „Taras Bulba” Władimira Bortki.
- ↑ Taras Bulba” w reżyserii Władimira Bortko kolejnym filmem antypolskim?
- ↑ lib.ru – ebook powieści Gogola (ros.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Taras Bulba w bazie IMDb (ang.)
- Taras Bulba w bazie Filmweb