Wikipedia

Tadeusz Kolasiński (oficer lekarz)

oficer Wojska Polskiego

Tadeusz Henryk Kolasiński[a] (ur. 28 października 1874 w Bolechowie, zm. 6 grudnia 1939 w Sanoku) – doktor wszech nauk lekarskich, podpułkownik lekarz służby zdrowia Wojska Polskiego.

Tadeusz Kolasiński
podpułkownik lekarz podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

28 października 1874
Bolechów

Data i miejsce śmierci

6 grudnia 1939
Sanok

Przebieg służby
Siły zbrojne

c. k. Obrona Krajowa
Wojsko Polskie

Jednostki

16 Pułk Piechoty Obrony Krajowej,
24 Pułk Piechoty Obrony Krajowej,
37 Pułk Piechoty Obrony Krajowej,
10 Batalion Sanitarny,
38 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-czechosłowacka

Odznaczenia
Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry) Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913
Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego

Życiorys

edytuj

Tadeusz Henryk Kolasiński[1] urodził się 28 października 1874 w Bolechowie[2][3]. Był synem Tomasza (adwokat[4], c. k. radca wyższego sądu krajowego, zm. w czerwcu 1910 w Bolechowie w wieku 69 lat[5]) i Marii oraz bratem Anny (zm. 1920, żona sędziego w Samborze, Władysława Józefa Donichta)[6][7].

Od końca lat 80. uczył się w C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze[8], gdzie w 1893 ukończył ostatnią VIII klasę[9]. Od 1893 do 1898 odbył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim[10]. Na tej uczelni w czerwcu 1904 uzyskał stopień doktora wszech nauk lekarskich[1][11][10]. Był lekarzem internistą i specjalizował się w chorobach wewnętrznych[11]. Około 1905/1906 figurował na liście lekarzy w Krakowie[12]. Od 1 października 1905 do 30 listopada 1909 był asystentem w ogrodzie botanicznym w ramach Zakładu Chemicznego II na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[13][10].

Rozpoczął służbę wojskową w c. k. Obronie Krajowej. Został awansowany na stopień zastępcy asystenta lekarza w grupie nieaktywnych z dniem 16 grudnia 1909[14]. W tym roku był oficerem przydzielonym do 16 pułku piechoty Obrony Krajowej w Krakowie[15]. Jako oficer tej jednostki na początku czerwca 1910 został mianowany przez Franciszka Józefa na stopień nadlekarza (Oberarzt) z dniem 1 czerwca 1910[16]. Potem służył jako lekarz w 24 pułku piechoty Obrony Krajowej w Wiedniu w 1911[17], a później w 37 pułku piechoty Obrony Krajowej w Gravosa[18][19]. Wiosną 1912 jako starszy lekarz został mianowany na stopień lekarza pułkowego (Regimentsarzt) z dniem 1 maja 1912[20]. Podczas I wojny światowej do 1918 nadal pozostawał oficerem 37 pułku piechoty (od 1917 jako 37 Schützen-Regimenter Gravosa)[21][22]. Według stanu z czerwca 1916 był przydzielony z tej jednostki do batalionu piechoty 11/70[23]. Na początku września 1917 informowano w prasie, że przybywa ranny w szpitalu obrony krajowej w Linzu[24].

 
Grób Tadeusza Kolasińskiego po oznaczeniu jesienią 2022

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W stopniu kapitana służył w szpitalu załogi w Cieszynie podczas wojny polsko-czechosłowackiej, trwającej na przełomie stycznia i lutego 1919[25]. Po najeździe Czechów wraz z częścią załogi szpitala wycofał się do Skoczowa, gdzie mieściło się Dowództwo Frontu[26]. Podczas walk nad Wisłą kierował rodzajem szpitala polowego, zorganizowanym w szkole w Skoczowie[27]. Po zawieszeniu broni i wkroczeniu wojsk polskich do Cieszyna był następcą ppłk. dr. Oktawiana Leliwy-Pileckiego na stanowisku komendanta szpitala, a potem sam został zastąpiony przez kpt. dr. Kazimierza Woynarowskiego[28]. Formalnie został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego z 6 lutego 1919 i zatwierdzony w randze kapitana lekarza[29]. Później został awansowany na stopień podpułkownika lekarza w korpusie oficerów sanitarnych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[30][31]. W pierwszej połowie lat 20. był oficerem nadetatowym 10 batalionu sanitarnego w Przemyślu, a w 1924 pełnił funkcję starszego lekarza 38 pułku piechoty w tym samym mieście[32][33]. Później został przeniesiony w stan spoczynku. Do połowy lat 20. zamieszkiwał w Przemyślu, skąd przeniósł się wówczas do Sanoka i tam osiadł na kolejne lata jako emerytowany oficer[34][35]. W 1934 jako podpułkownik lekarz korpusu oficerów sanitarnych w stanie spoczynku był w kadrze zapasowej oficerów administracji i sanitarnych 10 Szpitala Okręgowego i był wówczas przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Sanok[2]. Był lekarzem w Sanoku do końca istnienia II Rzeczypospolitej w 1939[11].

W 1924 ofiarował do działu przyrody Muzeum Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu zbiory śluzowców znalezione w lasach sanockich[36]. W Sanoku zamieszkiwał przy ulicy Bartosza Głowackiego 8[37]. Zmarł w tym mieście 6 grudnia 1939[38][3]. Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Jana Matejki w Sanoku[3].

Odznaczenia

edytuj

austro-węgierskie

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W ewidencji wojskowej Austro-Węgier był określany jako „Thaddäus Kolasiński”.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 142, s. 2, 23 czerwca 1904. 
  2. ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 804.
  3. ↑ a b c Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 79 (poz. 1154).
  4. ↑ Aus dem Verordnungsblatte. „Amtsblatt zur Wiener Zeitung”. Nr 281, s. 651, 7 grudnia 1906. (niem.). 
  5. ↑ Sterbefälle. „Welt Blatt”. Nr 146, s. 6, 29 czerwca 1910. (niem.). 
  6. ↑ Akta spadkowe po drze Tadeuszu Kolasińskim z Sanoka (zespół 594, sygn. 45). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 10.
  7. ↑ Kalendarz Sądowy na Rok 1927. Warszawa: 1927, s. 149.
  8. ↑ Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Samborze za rok szkolny 1888. Sambor: 1888, s. 43.
  9. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1893. Sambor: 1893, s. 118.
  10. ↑ a b c Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, Tom 26 z 1981, s. 130.
  11. ↑ a b c Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy-dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy: aptek, szpitali, ubezpieczalni społ., ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych, oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny. Warszawa: 1939, s. 106.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 475.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 733.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 475.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 519.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 519.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 519.
    •Alicja Piekiełko, Alicja Zemanek: Historia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. 1983, s. 94.
  14. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1910, s. 474.
  15. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1910, s. 314.
  16. ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 129, s. 2, 9 czerwca 1910. (niem.). 
    •Aus dem Verordnungsblatte. „Deutsches Volksblatt”. Nr 7698, s. 11, 9 czerwca 1910. (niem.). 
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1911, s. 477.
  17. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1911, s. 342.
  18. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1912, s. 387.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1913, s. 358.
  19. ↑ a b Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1914, s. 301.
  20. ↑ In der Landwehr. „Neues Wiener Tagblatt”. Nr 118, s. 26, 1 maja 1912. (niem.). 
    •Awans majowy w c. k. obronie krajowej. „Gazeta Lwowska”. Nr 102, s. 2, 4 maja 1912. 
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1914, s. 417.
  21. ↑ Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1916, s. 196.
  22. ↑ a b Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1918, s. 365.
  23. ↑ a b Kriegsaszeichnungen in der Landwehr. „Grazer Tagblatt”. Nr 152, s. 6, 3 czerwca 1916. (niem.). 
  24. ↑ Verluste im Kriege. „Tages-Post”. Nr 207, s. 4, 5 września 1917. (niem.). 
    •Verluste im Kriege. „Linzer Volksblatt”. Nr 207, s. 4, 6 września 1917. (niem.). 
  25. ↑ a b Pamiętnik Historyczny Bojowników o Niepodległość Śląska Zaolzańskiego. Cieszyn: 1938, s. 90.
  26. ↑ Pająk 1939 ↓, s. 17.
  27. ↑ Pająk 1939 ↓, s. 19.
  28. ↑ Pająk 1939 ↓, s. 25.
  29. ↑ 673. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 21, s. 500, 25 lutego 1919. 
  30. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1198.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1079.
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 237, 1179.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1073.
  34. ↑ Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1925, s. 368.
  35. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 893.
  36. ↑ Sprawozdanie dyrekcji z działalności za czas od 1 stycznia do 31 grudnia 1924 r.. „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu za rok 1924”. Tom V, s. 137, 144, 1924. 
  37. ↑ Akta spadkowe po drze Tadeuszu Kolasińskim z Sanoka (zespół 594, sygn. 45). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 9, 13.
  38. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. K 1939 (Tom K, s. 129, poz. 150).
  39. ↑ Auszeichnungen für hervorragende Leistungen im Kriege. „Reichspost”. Nr 266, s. 4, 8 czerwca 1916. (niem.). 
  40. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 235.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Tadeusz_Kolasiński_(oficer_lekarz)&oldid=71295574”