Szynwałd (województwo małopolskie)
Szynwałd – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Skrzyszów.
| wieś | |
 Kościół Najświętszej Maryi Panny Szkaplerznej w Szynwałdzie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2007) |
3114[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
33-158[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KTA |
| SIMC |
0830440 |
Położenie na mapie gminy Skrzyszów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego  | |
 49°58′29″N 21°06′54″E/49,974722 21,115000[1]
| |
| Strona internetowa | |
Toponimia
edytujIntegralne części wsi Szynwałd:[4][5]
- przysiółki
- Kresy, Świnia Góra, Japonia, Stare drogi.
- części wsi
- Barnasiówka, Czermanicha, Dolce, Dół, Góra, Granica, Grota, Japonia, Kąty, Koło Zakładu, Olszyna, Podkościele, Podrazówki, Pola od Trzemesznej, Prebenda, Prokopówka, Przy Gościńcu, Przy Granicy, Stawiska, Urwa, Wschodnia Góra, Zachodnia Góra
Położenie
edytujSzynwałd leży w górnej części doliny potoku Wątok, na południowy wschód od Góry św. Marcina, około 14 kilometrów od Tarnowa.
Historia
edytujWieś w powiecie pilzneńskim w województwie sandomierskim w latach 70. XVI wieku była własnością wojewody kijowskiego Konstantego Wasyla Ostrogskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnowskim.
Wieś została założona przez Spycimira z Melsztyna w pierwszej połowie XIV w. Parafia w Szynwałdzie, powstała również z fundacji Leliwitów, istnieje od 1344 roku[7].
W 1994 roku Szynwałd obchodził jubileusz 650-lecia istnienia[8].
Zabytki
edytujObiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[9].
Kościół parafialny
edytujObecny kościół parafialny pw. Matki Bożej Szkaplerznej został wybudowany w latach 1911–1918 w stylu neogotyckim. W wyposażeniu wnętrza znajdują się:
- trzy krucyfiksy (jeden późnogotycki i dwa barokowe) oraz dzwon z XVI w., pochodzące z wcześniejszego kościoła[7].
- wyróżniające się brzmieniem i klasą pośród kościołów diecezji organy wykonane przez Zygmunta Kamińskiego w latach 1943–1947, po remoncie generalnym przeprowadzonym w 2011 roku i dołożeniu głosów nadano im brzmienie francuskich organów romantycznych. Wykorzystywane są jako instrument koncertowy.[potrzebny przypis]
Kościół wybudowano po zburzeniu drewnianego kościoła pw. Wszystkich Świętych z 1550 roku[10].
Osoby związane z miejscowością
edytuj- Józef Grzegorz Wojtarowicz, biskup tarnowski.
- Barbara Horawianka, znaczną część swojego dzieciństwa spędziła w Szynwałdzie[11].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136619
- ↑ Plan odnowy miejscowości Szynwałd, Gmina Skrzyszów
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1261 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 106.
- ↑ a b Zabytkowe Kościoły Diecezji Tarnowskiej. tarnowskie.koscioly.sl.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-22)]. [dostęp 16 sierpnia 2009]
- ↑ Andrzej Matuszczyk, Pogórze Karpackie, Tarnów: Oddział PTTK [Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego] „Ziemi Tarnowskiej”, 1995, ISBN 83-903260-1-9, OCLC 891189204.
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
- ↑ https://web.archive.org/web/20100824064918/http://www.tarnowskiekoscioly.net/nieistnieja/s/szynwald.htm Szynwałd, kościół pw. Wszystkich Świętych
- ↑ Barbara Horawianka nie żyje – wybitna aktorka związana z Szynwałdem spoczęła na Starych Powązkach [online], www.ryglice-okolice.pl [dostęp 2024-10-11] (pol.).