Giętkoząb perlistoplamy
Giętkoząb perlistoplamy (Synodontis angelicus) – gatunek ryby promieniopłetwej, suma z rodziny pierzastowąsowatych (Mochokidae). Zamieszkuje tropikalne tereny Afryki. Nie jest zagrożony wyginięciem. Bywa hodowany w akwariach[3].
| Synodontis angelicus[1] | |||
| Schilthuis, 1891 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
giętkoząb perlistoplamy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Etymologia i systematyka
edytujEtymologia
edytuj- synodontis – starogr. symphysis – wyrosły, duży, odontos – kieł, ząb[4][5] /lub synodontis – nawiązanie do rodzaju Synodus i jego zębów[5]
- angelicus (ang. i łac. angel – anioł) – anielski (epitet gatunkowy nawiązuje do groszkowatych plamek, sprawiając elegancki, „anielski” wzór na ciele)[5]
Taksonomia
edytujGatunek naukowo opisał Louise Schilthuis w 1891 roku, nadając mu nazwę Synodontis angelica[6][5]. Przed laty był opisywany pod synonimami np. Synodontis angelicus zonatus, Synodontis robbianus, Synodontis tholloni i Synodontis werneri[6]. Obecnie gatunkowi przyznaje się nazwę Synodontis angelicus, giętkoząb perlistoplamy[6]. Co ciekawe w rzece Lukula znaleziono podgatunek w 1933 roku, który został nazwany S. a. zonatus, cechował się występowaniem na swym ciele wielu pasków zamiast plamek, lecz został on sklasyfikowany później do podgatunku nominatywnego[7].
Występowanie
edytujGatunek ten występuje na terenach Kongo (jego dorzecze oraz tereny dawnego Zairu)[5][8][9].
Morfologia
edytujDługość ciała waha się między 20 a 25 cm w warunkach akwariowych[8][9]. FishBase natomiast szacuje maksymalną długość na 55 cm[4].
Ta czarna ryba z białymi lub pomarańczowymi plamkami uchodzi za najpiękniejszą rybę akwariową[8]. Mają bardzo mocno zbudowany łeb[5]. Pierwsze promienie płetw są bardzo ostre i twarde[5]. Płetwy są długie wachlarzowate[9]. Młode ryby mają czasem małe paski oraz plamy na płetwie tłuszczowej[9]. Na pyszczku znajdują się 3 pary wąsików czuciowych[9]. Dymorfizm płciowy jest słabo widoczny: samiczka jest większa i ma bardziej zaokrąglone partie brzuszne, samiec natomiast mniejszy i intensywniej ubarwiony[9].
Ekologia i zachowanie
edytujGatunek ten zamieszkuje leniwe rzeczki, zalane pola uprawne[8]. Cechą typową dla rodzaju Synodontis jest pływanie „brzuchem do góry”[3]. W przypadku większości sumików z tego rodzaju (np. opaczka), stało się to regułą[3]. W przeciwieństwie do innych ryb, u tych sumików brzuch jest ciemniejszy, wierzch ciała natomiast jaśniejszy[3]. Gatunek ten jest wszystkożerny, odżywia się bezkręgowcami oraz detrytusem[5]. Tarło nie zostało udokumentowane[5].
Warunki w akwarium
edytuj| Zalecane warunki w akwarium | |
|---|---|
| Zbiornik | średni |
| Temperatura wody | 24–28°C |
| Twardość wody | miękka do średniej (3–12°n) |
| Skala pH | 6,6 – 7,0 |
| Pokarm | wszelki żywy (mrożony) i suchy (tabletki i płatki) |
Gatunek ten jest spokojny, łagodny wobec innych ryb[9][6]. Ryba wymaga akwarium o gęstej roślinności, podłoża żwirkowatego, z dużą ilością pieczar, korzeni potorfowiskowych i zacienionych miejsc[8][6]. Może on przebywać z różnymi gatunkami ryb, pielęgnicami, kąsaczami i labiryntowcami, jednak zdarza się, że giętkoząb perlistoplamy bywa natrętnie przez inne ryby prześladowany[8]. W akwarium nie doszło nigdy do rozrodu tej ryby[6]. W warunkach akwariowych można również dobrze sprawdzić płeć: wystarczy odwrócić rybę „na plecy” (należy uważać na ostre promienie płetw – powodują głębokie, trudno gojące się rany[8]) i sprawdzić narządy rozrodcze (brodawki moczowo-płciowe)[5].
Status
edytujMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje giętkozęba perlistoplamego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[2]. Liczebność populacji nie jest znana, podobnie jak jej trend[2]. Obecnie władze Zairu, w związku z nadmiernym połowem ryb z rodzaju Synodontis, zakazują ich wyłapywania w celach akwarystycznych[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Synodontis angelicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Synodontis angelicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Sumiki afrykańskie (Mochocidae), [w:] Ladislav Pros, Ryby akwariowe, Delta, s. 120–121, ISBN 83-7175-468-X [dostęp 2021-10-23].
- ↑ a b Synodontis angelicus, Angel Squeker. FishBase. [dostęp 2021-10-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Synodontis angelicus • Mochokidae. PlanetCatfish. [dostęp 2021-10-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Synodontis angelica Schilthuis, 1891 Giętkoząb perlistoplamy. Akwa–Mania. [dostęp 2021-10-22]. (pol.).
- ↑ Synodontis angelicus – Schilthuis, 1891. www.scotcat.com. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Pierzastowąsowate (Mochokidae), [w:] Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt, Atlas ryb akwariowych, Delta, 1992, s. 136–137, ISBN 83-7175-260-1 [dostęp 2021-10-22].
- ↑ a b c d e f g h Sumokształtne, [w:] Dick Mills, Ryby akwariowe, Kolekcjoner, s. 171, ISBN 83-7184-577-4 [dostęp 2021-10-23].