Synagoga w Barczewie
Synagoga w Barczewie – synagoga znajdująca się w Barczewie, przy obecnej ulicy Tadeusza Kościuszki 9 (dawniej: Wartenburg, Passenheimer Strasse). Jest obecnie jedyną zachowaną synagogą powiatu olsztyńskiego.
 nr rej. 2034 z 11.05.1987
| |
 Synagoga, stan na 18 sierpnia 2007 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Budulec |
murowana |
| Data budowy | |
| Data likwidacji | |
| Tradycja |
ortodoksyjna |
| Obecnie |
Galeria Sztuki "Synagoga" |
Położenie na mapie Barczewa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Barczewo  | |
 53°49′34″N 20°41′28″E/53,826000 20,691000
| |
Historia
edytujSynagoga została zbudowana w latach 1845-1850. W 1937 barczewska gmina żydowska sprzedała synagogę osobom prywatnym. Dzięki tej sprzedaży i zmianie funkcji nie została zniszczona podczas nocy kryształowej. Pod koniec 1938, w budynku synagogi odbywały się zajęcia modelarsko-warsztatowe[1][2].
Podczas II wojny światowej hitlerowcy urządzili w budynku więzienie, które istniało w latach 1940–1945. Po zakończeniu wojny budynek synagogi przez kilka lat był wykorzystywany jako budynek mieszkalny dla personelu więziennego, a następnie został opuszczony i niszczał[1].
W latach 1976–1978 przeprowadzono gruntowny remont synagogi i urządzono w niej oddział Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie zachowując relikty sakralnego charakteru budynku. Kolejnym użytkownikiem budynku było Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, a następnie w latach 1980–1996 Centrum Tkactwa Warmii i Mazur, kierowane przez Barbarę Hulanicką, autorkę tkanin dekoracyjnych zdobiących Watykan i Biały Dom w Waszyngtonie[1].
W 2000 chylący się ku upadkowi budynek gruntownie wyremontowano. Obecnie w synagodze znajduje się Galeria Sztuki „Synagoga”, prowadzone przez członków Stowarzyszenia „Pojezierze”[1][2].
Architektura
edytujMurowany z cegły ceramicznej, dwukondygnacyjny i orientowany budynek synagogi wzniesiono na planie zbliżonym do prostokąta, w stylu neoklasycznym na fundamentach z kamienia polnego. Posiada dach jednospadowy pokryty blachą. Zachowała się ozdobna fasada, rozczłonkowana pilastrami z dużymi otworami okiennymi zamkniętymi półkoliście oraz pięcioboczna apsyda[1][2].
Wewnątrz, główna sala modlitewna posiada płaski sufit oraz podłogę wyłożoną płytkami ceramicznymi. Zachował się również babiniec z drewnianą balustradą, podpierany przez dwa słupy. Wyposażenie wnętrza nie zachowało się do naszych czasów[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Synagoga w Barczewie (ul. Kościuszki 9). sztetl.org.pl. [dostęp 2022-10-21].
- ↑ a b c Klaus-Dieter Alicke: Lexikon der jüdischen Gemeinden im deutschen Sprachraum. Band 3: Ochtrup – Zwittau. Gütersloher Verlagshaus, Gütersloh 2008, ISBN 978-3-579-08079-6. www.jüdische-gemeinden.de. [dostęp 2022-10-21].
Linki zewnętrzne
edytuj- Synagoga w Barczewie na portalu Wirtualny Sztetl