Symeon Słupnik Starszy
Symeon Słupnik Starszy, również: Szymon Słupnik[1][2], Szymon Słupnik Starszy[2], Symeon Stylita[2]; cs. Prepodobnyj Simeon Stołpnik (ur. ok. 390, zm. 28 sierpnia 459) – asceta, święty Kościoła katolickiego i święty mnich Kościoła prawosławnego.
| święty mnich | |
 Ikona z XVI wieku przedstawiająca postać Symeona Słupnika (Muzeum Historyczne w Sanoku). | |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 390 |
|---|---|
| Data śmierci |
28 sierpnia 459 |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie |
5 stycznia lub 27 września[a] |
| Atrybuty | |
Życiorys
edytujSymeon Słupnik Starszy urodził się w końcu IV wieku w licznej, pasterskiej rodzinie w Sis na pograniczu Cylicji i Syrii (dzisiejsze Kozan w Turcji) w pobliżu Antiochii Syryjskiej. W krótkim czasie całą rodzinę zabrała śmierć. Osamotniony, trzynastoletni Symeon sprzedał cały majątek, a pieniądze rozdał ubogim, sam zaś przystąpił do eremitów w Teleda. Po krótkim czasie odszedł stamtąd pragnąc zostać pustelnikiem. Był pierwszym, który obrał ten szczególny sposób ascezy wiodąc życie na słupie[3].
Prawosławna hagiografia nazwała świętego Antiocheńskim w odróżnieniu od żyjącego w VI wieku św. Symeona Słupnika Młodszego.
Asceza
edytuj
W Telanissus (obecnie Deir Semaan), gdzie zamieszkał znany był z ascetycznego stylu życia. Opisy hagiograficzne mówią, że „krępował ciało sznurem z łyka palmowego, gęsto przetykanym cierniami”, „kazał zamknąć się w kamiennej cysternie na wodę”, „mieszkał w tak ciasnej pieczarze, że nie mógł w niej rozprostować nóg”, „przykuł się do głazu kilkumetrowym łańcuchem”.
W pobliżu Antiochii Syryjskiej zbudował kamienny słup (początkowo wysokości 10 stóp, czyli ok. 3 m, który następnie podwyższano aż do ostatecznej jego wysokości 60 stóp, tj. około 18 m), na którym umieścił platformę o powierzchni około 4 m kw. Przebywał na niej blisko 40 lat, tam modlił się, wygłaszał kazania oraz rozmawiał z odwiedzającymi go tłumami ludzi (stąd określenie, że niejako „zamieszkał” na słupie).
Eremita
edytuj
Jego życie wypełniała modlitwa i kontemplacja. Żywił się tym, co przynosiła mu okoliczna ludność. Przed deszczem i upalnym słońcem chronił go jedynie płaszcz z kapturem. Nie unikał jednak kontaktów z ludźmi – pod jego słup, z którego głosił kazania, docierali ciekawscy oraz pielgrzymi z Arabii, Persji, a nawet Rzymu. Pielgrzymi pełni wszelkiego szacunku prosili go o nauki, rady oraz modlitwę wstawienniczą. Bronił również wiary przed nestorianami. Dzięki niemu cesarz Leon I wsparł Sobór chalcedoński.
Śmierć
edytujZmarł 28 sierpnia 459 roku. W jego pogrzebie wziął udział patriarcha Antiochii, sześciu biskupów, gubernator cesarski, wielu mnichów i niezliczone rzesze wiernych. Jego ciało uroczyście przeniesione zostało do Konstantynopola.
Wierzy się, ze czaszka Symeona Słupnika znajduje się od 1204 r. w klasztorze kamedułów w Arezzo. Na miejscu, gdzie stał słup, wybudowano świątynię (474–491), do której wędrowali pątnicy do XVII wieku. Później została ona zburzona przez Arabów. Dziś stoi tam ołtarz – wybudowany w 1936.
Naśladowcy
edytujSymeon Słupnik znalazł licznych naśladowców (stylici). Wokół kolumny osiedliło się wielu pielgrzymów. Do dziś w Kościołach wschodnich klasztory i pustelnie zakładane są w niedostępnych miejscach, a zamieszkujący je mnisi cieszą się wielkim autorytetem.
Ikonografia
edytujW ikonografii zachodniej Symeon Słupnik bywa przedstawiany zwykle na słupie. Jego atrybutem jest bicz.
W sztuce wschodniej święty przedstawiany jest w scenie typowej dla mnichów-stylitów. Ukazuje się go w półpostaci na słupie. Jest starym człowiekiem z dosyć długą, siwą brodą i czarnych mniszych szatach. Zazwyczaj prawą ręką błogosławi, a w lewej trzyma zwój z napisem: „Bracia, znoście zgryzoty i niedole, aby uniknąć wiecznej męki”
Dzień obchodów
edytujW Kościele katolickim niegdyś wspomnienie liturgiczne obchodzono 5 stycznia. W nowym Martyrologium Rzymskim umieszczono wspomnienie pod dniem 27 września.
Cerkiew prawosławna wspomina świętego mnicha 1/14 września[d], tj. 14 września według kalendarza gregoriańskiego.
Patronat
edytujW prawosławiu mnich jest adresatem modlitw w intencji powrotu na łono Cerkwi osób, które odstąpiły od prawowiernej wiary.
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ liturgia katolicka
- ↑ liturgia prawosławna według kalendarza juliańskiego
- ↑ prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego
- ↑ podwójne datowanie
Przypisy
edytuj- ↑ Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego, Wyd. PWN, Warszawa 2009
- ↑ a b c Szymon Słupnik, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-10-04].
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych.
Bibliografia
edytuj- Symeon na DEON.pl z inicjatywy SJ i Wydawnictwa WAM za H. Frosem i F. Sową
- Święty Szymon Słupnik na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 12.01.2010]
- mnich Symeon Stylita na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
- Żywot Ś. Symeona Słupnika starszego w Żywotach Świętych Piotra Skargi