Superpuchar Polski w piłce nożnej

Superpuchar Polski w piłce nożnej (w latach 2006–2009 Superpuchar Ekstraklasy) – trofeum[a] przyznawane zwycięskiej drużynie meczu rozgrywanego pomiędzy aktualnym Mistrzem Polski oraz zdobywcą Pucharu Polski w danym sezonie (jeżeli ta sama drużyna wywalczyła zarówno mistrzostwo, jak i Puchar kraju - to jej przeciwnikiem zostaje finalista Pucharu). Mecz organizowany z przerwami od 1980 r. (a de facto od 1983 r.) przez Polski Związek Piłki Nożnej lub przez Ekstraklasę SA. Spotkanie nie ma regularnej daty. Najczęściej przeprowadzane jest w lipcu, przed inauguracją rozgrywek Ekstraklasy kolejnej edycji, rozpoczynając tym samym sezon piłki nożnej w Polsce.

Superpuchar Polski
Ilustracja
Piłkarze Lecha Poznań świętujący zdobycie Superpucharu Polski w 2015 r.[1]
Państwo

 Polska

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

PZPN

Data założenia

1980

Założyciel

PZPN

Poprzednia nazwa

Superpuchar Ekstraklasy
(2006–2009)

Rozgrywki
Liczba drużyn

2

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Lechia Gdańsk (1983)

Obecny zwycięzca

Legia Warszawa (2023)

Najwięcej zwycięstw

Lech Poznań (6)

Historia

edytuj

Pierwszy mecz o Superpuchar Polski planowano rozegrać 22 czerwca 1980 (po zakończeniu sezonu 1979/1980) na warszawskim Stadionie Dziesięciolecia. Prawo wzięcia udziału w nim wywalczyły sobie Szombierki Bytom (ówczesny mistrz Polski) oraz Legia Warszawa (zdobywca krajowego Pucharu 1980). Ostatecznie jednak – z nie do końca jasnych dziś powodów – do niego nie doszło. Istnieją dwie, nieoficjalne wersje przyczyn takiego stanu rzeczy. Pierwsza głosi, iż wpływ na to miała sytuacja geopolityczna, społeczna i gospodarcza w kraju. Druga tłumaczyła odwołanie względami stricte sportowymi. Według kilku czołowych działaczy piłkarskiej centrali – odpowiedzialnej za przeprowadzenie pojedynku – „siła medialna” jednej z drużyn nie dawała podstaw do stworzenia wielkiego widowiska. Prawdopodobnie chodziło o bytomian, którzy dość niespodziewanie wygrali ligę – notabene po raz pierwszy i jedyny w swej historii. Wiosną 1980, w momencie podejmowania decyzji o stworzeniu i organizacji Superpucharu, spore szanse na tytuł mistrzowski miały również Widzew Łódź, Śląsk Wrocław, Wisła Kraków, Górnik Zabrze, ŁKS, Lech Poznań i Ruch Chorzów – uznane od lat piłkarskie marki, z potężną rzeszą kibiców, dające spore gwarancje stworzenia odpowiedniego widowiska.

Ostatecznie jednak wszystkich wyprzedziły Szombierki, za którymi stała ledwie garstka sympatyków, nawet we własnym mieście (mimo świetnych wyników – jedna z najniższych średnich frekwencji w I lidze). Faktem jest, iż w dniu oraz miejscu planowanego Superpucharu zorganizowano towarzyski mecz pierwszych reprezentacji PolskaIrak (3:0).

Podobnie jak w 1980, odwołane zostały też z różnych przyczyn mecze w latach m.in. 1993, 2002 i 2011, natomiast w latach 1981–1982, 1984–1986, 2003, 2005 i 2013 nie były one zaplanowane.

Przez kolejne trzy lata do koncepcji rozgrywania krajowego Superpucharu nawet nie wracano. Z całą pewnością nie sprzyjała temu sytuacja gospodarczo-społeczna ówczesnej Polski (patrz: Stan wojenny w Polsce (1981–1983)).

Pierwszy mecz

edytuj

Koncepcja SP powróciła latem 1983. Wykorzystując wolny termin – na tydzień przed startem I Ligi 1983/1984 i II Ligi 1983/84 – postanowiono uroczyście zainaugurować rozpoczynający się sezon.

Organizacji premierowego meczu superpucharowego podjęli się działacze z Gdańska, bowiem tamtejsza trzecioligowa Lechia półtora miesiąca wcześniej nieoczekiwanie zdobyła Puchar Polski. To miało być wielkie święto sportu w całym Trójmieście i preludium do oczekiwanego debiutu Biało-zielonych w europejskich pucharach. 30 lipca 1983 na stadionie Lechii Gdańsk miejscowi pokonali mistrza kraju – Lecha Poznań 1:0 (0:0), po golu zdobytym przez Jerzego Kruszczyńskiego w 88. minucie.

Mecz ten nie odbił się jednak szczególnym echem w kraju, więc w kolejnych czterech sezonach chętnych do jego organizacji brakowało.

Okres współpracy z fundacją Gloria Victis

edytuj

Przełom nastąpił dopiero 23 maja 1987, podczas warszawskiego 61. Walnego Zgromadzenia (sprawozdawczego) PZPN. Tego dnia – na wniosek Kazimierza Górskiego – postanowiono corocznie, na tydzień przed inauguracją ligi, rozgrywać mecz o Superpuchar Polski. Wrócono do idei z 1983, wprowadzając jednak pewną nowość. Organizatorem spotkania cały czas pozostawała co prawda piłkarska centrala, jednak honorowy patronat nad nim objęła fundacja Gloria Victis, której fundusz miał zasilać dochód z niego (stąd spotykana – choć nieprawdziwa – nazwa Superpuchar Gloria Victis).

2 sierpnia 1987 na Stadionie Gwardii w Białymstoku – dzięki dwóm bramkom (obydwie zdobyte głową) Dariusza MarciniakaŚląsk Wrocław ograł mistrzowskiego Górnika Zabrze 2:0 (1:0). Trofeum przypadło po raz wtóry zdobywcy krajowego Pucharu. Po zaledwie roku Górnicy stanęli przed szansą odegrania się. W dniu najważniejszego narodowego święta Polski Ludowej 22 lipca 1988 na Stadionie 35-lecia PRL w Piotrkowie Trybunalskim zwyciężyli poznańskiego Lecha 2:1 (1:0). Spotkanie to sędziował Michał Listkiewicz, dla którego był to pierwszy z dwóch meczów o SP w karierze.

8 lipca 1989 swą teoretycznie drugą szansę (a faktycznie pierwszą) wykorzystała stołeczna Legia, gromiąc w Zamościu Ruch Chorzów 3:0 (2:0). To najwyższe zwycięstwo w dotychczasowej historii krajowego Superpucharu. 9 września 1990, po trzecim podejściu do SP, pierwszy triumf świętował poznański Kolejorz. Jego mecz przeciwko Legii sędziował Michał Listkiewicz, który miesiąc wcześniej pełnił funkcję arbitra liniowego podczas finału Mistrzostw Świata 1990. Dodatkowo po raz pierwszy, godzinę rozpoczęcia meczu o Superpuchar wyznaczono na inną niż 17:00. Początkowy gwizdek na bydgoskim Stadionie Zawiszy zabrzmiał w samo południe.

24 lipca 1991 we Włocławku – po remisie 1:1 w regulaminowym czasie – pierwszy raz o końcowym wyniku zadecydowała seria rzutów karnych. W tym elemencie lepsi od mistrzowskiego Zagłębia Lubin okazali się futboliści z Katowic (3:2). 2 sierpnia 1992 na stadionie GOS-u w Lubinie jedyny raz o główne trofeum walczył drugoligowiec. Miedź Legnica nie sprostała jednak Lechowi Poznań, mimo iż do przerwy prowadziła 2:0. W drugiej połowie mistrzowie Polski strzelili cztery gole (w ciągu zaledwie 11. minut), nie tracąc przy tym żadnego. Meczem tym żegnał się z wielką piłką Wit Żelazko.

Afera ostatniej ligowej kolejki sezonu 1992/1993 sprawiła, iż pierwotnie zaplanowany na 27 czerwca 1993 w Radomiu Superpuchar został odwołany. Znano wówczas bowiem tylko jednego z uczestników – zdobywcę Pucharu Polski zespół GKS-u Katowice.

Do niecodziennej sytuacji doszło 24 lipca 1994, gdy na Stadionie Miejskim w Płocku prawdziwą kanonadę urządziły sobie Legia Warszawa i Łódzki Klub Sportowy. Wynik 6:4 (2:1) dla CWKS mówi sam za siebie (Jerzy Podbrożny, jako jedyny do tej pory, uzyskał hat tricka w dziejach SP). W dodatku po raz pierwszy doszło do sytuacji, iż w Superpucharze przeciw mistrzowi nie wystąpił zdobywca Pucharu, tylko jego finalista (po dublet sięgnęli bowiem Wojskowi). Po tym zwycięstwie piłkarze CWKS – jako jedyni w kraju – wywalczyli potrójną koronę. Wyczynu tego nie powtórzył do chwili obecnej żaden rodzimy klub, chociaż warto równocześnie zaznaczyć, że taką szansę miałaby Wisła w roku 2003, jednak z przyczyn, na które krakowska drużyna nie miała wpływu – brak organizacji Superpucharu decyzją PZPN – nie było takiej możliwości.

Sztuki tej nie udało się warszawianom osiągnąć rok później, bowiem 2 września 1995 – podczas jubileuszowego dziesiątego SP – w Rzeszowie lepsza od Mistrza Polski i Zdobywcy Pucharu Polski okazała się katowicka Gieksa (1:0). Piłkarzy z czarną eLką na piersi pognębił ich przyszły klubowy kolega – Bartosz Karwan. Gospodarzem meczu SP w 1996 został Wodzisław Śląski. Pojedynek odbył się 20 lipca, a spotkały się w nim debiutant Widzew Łódź z chorzowskim Ruchem. Po raz pierwszy w historii nie padły w nim gole, więc niezbędne okazało się przeprowadzenie serii rzutów karnych. Skuteczniejsi okazali się łodzianie, rzutami karnymi w stosunku 5:4 pokonali Niebieskich.

3 sierpnia 1997 – po raz drugi w dziejach – mecz o Superpuchar Polski został zorganizowany na obiekcie jednego z jego uczestników. Tego dnia Stadion Wojska Polskiego był świadkiem rewanżu za niezwykły bój ostatniej kolejki sezonu 1996/1997. Niedawny ćwierćfinalista Ligi Mistrzów – po frapującym widowisku – ograł podopiecznych Franciszka Smudy (którzy niebawem również mieli awansować do tych elitarnych rozgrywek) 2:1, przegrywając początkowo 0:1. To właśnie owym meczem swą krótką, błyskotliwą karierę rozpoczął w Polsce Nigeryjczyk Kenneth Zeigbo (strzelec wyrównującej bramki tuż przed przerwą). Kolejne spotkania o Superpuchar nie miały już takiej oprawy. Wrócono do tradycji przeprowadzania ich na neutralnym terenie, więc by zadbać o frekwencję, PZPN postanowił organizować je w mniejszych ośrodkach.

18 lipca 1998 roku Grodzisk Wielkopolski został najmniejszym miastem, w którym odbył się mecz o SP. Swój pierwszy triumf świętowała tutaj Amica Wronki, ogrywając 1:0 (1:0) ŁKS. Już rok później (22 września 1999 w Ostrowcu Świętokrzyskim) wronczanie zostali pierwszą drużyną, która wywalczyła trofeum dwa razy z rzędu (ponownie 1:0 – tym razem nad Wisłą Kraków). Wyczyn ten powtórzył Lech Poznań zdobywając puchar w 2015 i 2016 roku. Kolejnym precedensowym dokonaniem popularnych Kuchennych stał się trzeci z rzędu udział w Superpucharze Polski. 18 lipca 2000 zdecydowanie lepsza okazała się jednak Polonia Warszawa, która w 83 minucie prowadziła już 4:0. Ostatecznie skończyło się 4:2 (2:0), więc marzeń o trzecim kolejnym SP nie udało się zrealizować. Pojedynek zorganizowano na obiekcie w Płocku – to pierwsze miasto i pierwszy stadion, który dwukrotnie gościł owo wydarzenie.

W 2000 zakończyła się współpraca między PZPN i fundacją Gloria Victis, która od tego roku przestała być patronem meczu o Superpuchar Polski.

Po zakończeniu współpracy

edytuj

Od tego momentu wszelkie obowiązki związane z SP leżały w gestii PZPN. Toteż, w natłoku innych spraw, Superpuchar zszedł na dalszy plan. Reprezentacja miała spore szanse na pierwszy od półtorej dekady awans do Mistrzostw Świata 2002, rozpoczęto reformę I i II ligi, wystartował Puchar Ligi Polskiej.

15 lipca 2001 udało się – na Stadionie Miejskim w Starachowicach – zorganizować całkiem niezłe widowisko, w czym pomogli również sami piłkarze Wisły Kraków i warszawskiej Polonii. Komplet widzów, atmosfera piłkarskiego święta oraz dramaturgia meczu, wywołana przez zmieniające się prowadzenie i ostateczne 4:3 na koniec, mogły być świetną reklamą na przyszłość.

Tak się jednak nie stało, bowiem w 2002 spotkanie SP nie odbyło się. Wolę i gwarancje jego należytej organizacji dawały co prawda władze Suwałk, ale PZPN miał trudności ze znalezieniem dogodnego terminu, który w międzyczasie kilkakrotnie przekładano. Zatwierdzony wreszcie po licznych dyskusjach 8 września 2002 również okazał się „niemożliwy”. Ów fakt dziwi tym bardziej, iż obsada pojedynku zapowiadała się niezwykle interesująco. Stołeczna Legia i – po raz drugi z rzędu – Biała Gwiazda dawały nadzieje na niezwykłe emocje, zaś ich kibice na niezapomniany spektakl meczowej oprawy. Dodatkowo „Wiślacy” stracili szanse na powtórzenie wyczynu Amiki z lat 1998-1999.

W 2003 o przeprowadzeniu Superpucharu nawet się nie zająknięto. Przeważyły względy organizacyjno-finansowe, przerywając tym samym 16-letnią tradycję. PZPN organizowanie SP było już nie na rękę, kluby też nie były zbytnio zainteresowane. Jej płocka imienniczka chyba obawiała się kolejnej porażki, ale przez to debiut w tak prestiżowej imprezie przeszedł jej koło nosa.

Połączenie ze spotkaniem ligowym

edytuj

Zapewne identycznie sytuacja wyglądałaby rok później, jednak determinacja działaczy poznańskiego Lecha – opromienionego pucharowym sukcesem nad Legią – doprowadziła do sytuacji będącej precedensem. 3 czerwca 2004 władze Kolejorza zaproponowały PZPN, by mecz o Superpuchar Polski połączyć ze spotkaniem ligowym. Zupełnie przypadkowo sprzyjał temu terminarz ekstraklasy, obydwaj zainteresowani (Lech i Wisła Kraków) mieli 11 czerwca 2004 spotkać się na Stadionie Miejskim w Poznaniu w ostatniej 26. kolejce sezonu 2003/2004. Po uzyskaniu pozytywnej opinii Związku, szybko okazało się, iż wariant oszczędnościowy to strzał w dziesiątkę. Sam mecz zakończył się remisem 2:2. Choć w 90. minucie zakończyło się spotkanie ligowe, nadal trwał Superpuchar Polski, więc zarządzono serię rzutów karnych. Gospodarze zaimponowali skutecznością (4:1) i w ciągu półtora tygodnia zgarnęli obydwa możliwe wówczas pucharowe trofea (Pucharu Ligi w tej edycji bowiem nie przeprowadzono).

Superpuchar Polski 2005 podzielił los rozgrywki sprzed dwóch lat. Przesłoniły go występy kadry narodowej w Mistrzostwach Świata 2006, reforma ekstraklasy, nowy Puchar Polski, a także afera korupcyjna w polskiej PN.

Superpuchar Ekstraklasa SA

edytuj

Utworzenie Ekstraklasy SA okazało się zbawienne dla krajowego Superpucharu. PZPN przekazał nowemu podmiotowi wszelkie prawa do tej imprezy (organizacji, zarządzania, zysków). Toteż władze spółki zadecydowały o jego reaktywowaniu pod nową nazwą Superpucharu Ekstraklasy SA. W założeniu ma on stać się imprezą cykliczną, przeprowadzaną corocznie – na tydzień przed inauguracją nowego sezonu ligowego (powrót do koncepcji z 1983 i 1987).

Premierowy mecz odświeżonego Superpucharu (zarazem jubileuszowy – dwudziesty w historii) został rozegrany 22 lipca 2006 na warszawskim Stadionie Wojska Polskiego, a role jego głównych aktorów przypadły stołecznej Legii oraz Wiśle Płock. W derbach Mazowsza nieoczekiwanie lepsi okazali się zdobywcy krajowego Pucharu, zwyciężając faworyta 2:1 (1:0). Niestety w lidze płocczanom nie szło już tak dobrze i w końcowej tabeli zajęli oni przedostatnie miejsce, opuszczając tym samym szeregi Orange Ekstraklasy.

Odmowa wzięcia udziału w zawodach

edytuj

Z kolejną edycją Superpucharu związany był mały skandal, bowiem po raz pierwszy zdarzyło się, iż jedna z drużyn odmówiła udziału w spotkaniu. Na 4 dni przed wyznaczoną datą pojedynku zdobywca Pucharu Polski 2007 Dyskobolia Grodzisk Wielkopolski przesłała do Ekstraklasy SA pismo, w którym – tłumacząc się kwestiami związanym z udziałem w Pucharze UEFA – poinformowała o swej rezygnacji z walki o trofeum. Zgodnie z regulaminem udział w rozgrywce zaproponowano finaliście PP 2007 – Koronie Kielce, która również nie wyraziła zainteresowania przystąpieniem do rywalizacji. Organizator zdecydował się zaprosić finalistę Pucharu Ekstraklasy'2007Bełchatów (zdobywcą Pucharu Ekstraklasy SA 2007 była bowiem także Dyskobolia). Ostatecznie, 22 lipca 2007 na Stadionie GOS w Lubinie w rywalizacji Mistrza Polski'2007 z wicemistrzem, lepsi okazali się gospodarze, którzy pokonali rywala 1:0 (1:0).

Lata 2011–2013

edytuj

Superpuchar 2011

edytuj

Kolejne wyjątkowe postanowienie dotyczyło czasu rozegrania meczu o Superpuchar w piłce nożnej za sezon 2010/11 pomiędzy Wisłą Kraków (Mistrz Polski) a Legią Warszawa (Zdobywcą Pucharu Polski). Z powodu braku obiektu do rozegrania spotkania zrezygnowano z pierwotnego terminu 23 lipca 2011 i postanowiono, że mecz odbędzie się dopiero w lutym 2012[2], a więc już w trakcie nowego sezonu i tym samym prawie rok po wywalczeniu przez kluby trofeów uprawniających do gry o Superpuchar.

Opóźniony w czasie Superpuchar 2011 miał być pierwszym meczem na Stadionie Narodowym w Warszawie. UEFA oczekiwała, że na każdym obiekcie budowanym na Mistrzostwa Europy 2012 odbędą się co najmniej dwa ważne spotkania, nim zacznie się ten turniej.
Policja zakwestionowała gotowość obiektu (chodziło m.in. o problemy z łącznością, słabą możliwość oddzielenia kibiców obu drużyn od siebie), nie wspominając już o opóźnieniu w układaniu murawy[3]. Co gorsza, między kibicami Wisły Kraków i Legii Warszawa jest relacja, którą w żargonie nazywa się kosą, stąd określono tę rozgrywkę jako „mecz podwyższonego ryzyka”.

Kluby oświadczyły, że nie zagrają, bo termin późniejszy niż 11 lutego 2012 kolidował z ich planami[4]. 16 lutego rozpoczęły się pierwsze mecze 1/16 Ligi Europy, w których obie drużyny brały udział. Sytuację rozstrzygnięto 8 lutego na spotkaniu wojewody mazowieckiego, przedstawicieli Ekstraklasy, Narodowego Centrum Sportu oraz Policji. Mecz został odwołany[5].

Superpuchar 2012

edytuj

Ze względu na organizację Euro 2012 Superpuchar Ekstraklasy jak i cały sezon ligowy rozpoczął się nie jak dotychczas w lipcu, a w sierpniu. Jednocześnie nie potrafiono znaleźć obiektu w którym mógłby przyjąć piłkarzy i kibiców Legii Warszawa (Zdobywcy Pucharu Polski) i Śląska Wrocław (Mistrza Polski). Zdecydowano ostatecznie że mecz o Superpuchar Polski odbędzie się na stadionie przy ulicy Łazienkowskiej w Warszawie. Organizacja meczu na stadionie Legii została skrytykowana przez kibiców obu drużyn, przez co większość kibiców postanowiła zbojkotować to spotkanie, przez co na meczu zjawiło się zaledwie 5000 widzów. 12 sierpnia 2012 na Stadionie Wojska Polskiego Legia, która była zdobywcą Pucharu Polski, remisowała po regulaminowym czasie 1:1 z mistrzem kraju Śląskiem Wrocław. W konsekwencji doszło do rzutów karnych, gdzie lepszy był wrocławski zespół 4:2.

Superpuchar 2013

edytuj

Superpuchar Ekstraklasy w 2013 roku ponownie się nie odbył. Głównymi przyczynami były reforma rozgrywek Ekstraklasy zwiększająca liczbę meczów ligowych w sezonie (wprowadzono wtedy podział na grupy mistrzowską i spadkową, po 30 kolejkach rundy zasadniczej) oraz zmiany w Pucharze Polski 2013/2014.

Superpuchar za kadencji Zbigniewa Bońka

edytuj

Od 2014 roku w Superpucharze, z inicjatywy prezesa PZPN Zbigniewa Bońka, nastąpiła zmiana, gdyż po 8 latach przerwy Związek wziął na swoje barki organizację rozgrywek o Superpuchar. O trofeum walczyć będą Mistrz Polski oraz zdobywca Pucharu Polski sezonu zakończonego w roku rozgrywania Superpucharu. Tym samym powrócono do nazwy Superpuchar Polski. Mecz rozgrywany będzie na stadionie Mistrza Polski, na około tydzień przed startem nowego sezonu Ekstraklasy. W sytuacji, gdy ten sam klub sięgnie po mistrzostwo i Puchar Polski, jego rywalem w meczu o trofeum będzie finalista ostatniej edycji Pucharu Polski.

Superpuchar Polski 2014

edytuj

Debiutantem w rozgrywce został Zawisza Bydgoszcz, zdobywca Pucharu Polski. Zawisza wygrał spotkanie z warszawską Legią 3:2. Dla Legii był to piąty przegrany mecz o to trofeum.

Superpuchar Polski 2015

edytuj

W roku 2015 o trofeum zagrali: Lech Poznań jako Mistrz Polski sezonu 2014/2015 oraz zdobywca Pucharu Polski Legia Warszawa. W meczu na Stadionie Miejskim w Poznaniu, przy niemal pełnym stadionie, lepszy okazał się Kolejorz, pewnie pokonując stołeczną drużynę 3:1. Dla klubu z Poznania był to piąty Superpuchar w ósmym występie.

Superpuchar Polski 2016

edytuj

W sezonie 2015/2016 Mistrzostwo i Puchar Polski zdobyła Legia Warszawa, w związku z tym w meczu o Superpuchar wystąpił finalista Pucharu Polski – Lech Poznań. Podobnie jak przed rokiem zwyciężył Lech, tym razem jeszcze okazalej. Na Stadionie Wojska Polskiego miejscowi kibice musieli oglądać, jak ich drużyna traci 4 gole, strzelając przy tym tylko jednego.

Superpuchar Polski 2017

edytuj

Rok 2017 przyniósł kolejnego debiutanta w rozgrywkach o Superpuchar. Nieoczekiwanym zdobywcą Superpucharu Polski w sezonie 2016/2017 została Arka Gdynia. Rywalem klubu znad morza była Legia Warszawa, dla której był to piąty z rzędu udział w meczu o Superpuchar.

Superpuchar Polski 2018

edytuj

Rok 2018 przyniósł powtórkę z poprzedniego roku i zdobywcą Superpucharu Polski w sezonie 2017/2018 została Arka Gdynia. Rywalem klubu znad morza była Legia Warszawa, dla której był to szósty z rzędu udział w meczu o Superpuchar.

Superpuchar Polski 2019

edytuj

Rok 2019 przyniósł mecz sensacyjnego Mistrza Polski Piasta Gliwice ze zdobywcą Pucharu Polski w piłce nożnej sezonu 2018/2019 Lechią Gdańsk. Zdobywcą Superpucharu Polski w sezonie 2018/2019 została Lechia Gdańsk.

Superpuchar Polski 2020

edytuj

Pierwotnie mecz miał odbyć się 9 sierpnia 2020 r., jednak został odwołany, ponieważ u członka sztabu Legii Warszawa ujawniono zakażenie koronawirusem. Ostatecznie mecz pomiędzy mistrzem Polski Legią Warszawa a zdobywcą Pucharu Cracovią rozegrano 9 października 2020 r. W regulaminowym czasie gry był wynik 0ː0, na skutek czego do wyłonienia zwycięzcy potrzebna była seria rzutów karnych. Wygrała je 5ː4 drużyna z Krakowa, która po raz pierwszy w historii zdobyła to trofeum[6][7].

Superpuchar Polski 2021

edytuj

Mecz został rozegrany pomiędzy mistrzem Polski Legią Warszawa a zdobywcą Pucharu Polski Rakowem Częstochowa. W regulaminowym czasie gry był wynik 1ː1. Serię rzutów karnych wygrał 4ː3 Raków. Częstochowski zespół debiutował w meczu o to trofeum, a Legia grała w nim po raz piętnasty[8].

Od 2022

edytuj

Superpuchar Polski 2022

edytuj

Mecz został rozegrany pomiędzy mistrzem Polski Lechem Poznań, a zdobywcą Pucharu Polski Rakowem Częstochowa. Raków wygrał 2ː0 i po raz drugi z rzędu zdobył Superpuchar Polski. Lech zagrał w finale po raz dziesiąty, a Raków po raz drugi[9].

Superpuchar Polski 2023

edytuj

Mecz został rozegrany 15 lipca 2023[10] pomiędzy mistrzem Polski Rakowem Częstochowa[11], a zdobywcą Pucharu Polski Legią Warszawa[12]. Zwycięzcą została Legia Warszawa[13].

Superpuchar Polski 2024

edytuj

Początkowo PZPN wyznaczył termin spotkania pomiędzy mistrzem Polski Jagiellonią Białystok a zdobywcą Pucharu Polski Wisłą Kraków na niedzielę 7 lipca 2024 roku. Ze względu na priorytet rozgrywek międzynarodowych, w których obie drużyny miały wziąć udział, trójstronnie podjęto decyzję o późniejszym wyznaczeniu nowej daty meczu o Superpuchar[14]. Dalsze spekulacje na temat daty meczu wskazywały na możliwość rozegrania spotkania 7 grudnia 2024 roku, jednak prezes Jagiellonii Białystok, Wojciech Pertkiewicz, zdementował tę informację, wskazując, że klub ma zaplanowany mecz w Krakowie z Puszczą Niepołomice na 8 grudnia[15]. Późniejsze rozmowy między Polskim Związkiem Piłki Nożnej a oboma klubami sugerowały, że mecz może zostać rozegrany w 2025 roku, z możliwą datą w lutym[15]. W toku dyskusji na temat nowej daty meczu pojawiła się propozycja rozegrania Superpucharu Polski w Miami, USA. Prezes PZPN, Cezary Kulesza, potwierdził, że klubom zaproponowano możliwość rozegrania spotkania za granicą[15][16].

Format

edytuj

Mecz o Superpuchar Polski (SP) rozgrywany jest przed rozpoczęciem każdego sezonu. W przypadku remisu po upływie regulaminowego czasu gry od razu zarządzana jest seria rzutów karnych.

Zwycięzcy i finaliści

edytuj
Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Uwagi
Superpuchar Polski
1980     Legia Warszawa,
Szombierki Bytom
22.06.1980, Stadion Dziesięciolecia, Warszawa odwołano
1981     nie rozgrywano
1982     nie rozgrywano
1983     1 Lechia Gdańsk 1:0 Lech Poznań 30.07.1983, Stadion Miejski, Gdańsk, 15.000
1984     nie rozgrywano
1985     nie rozgrywano
1986     nie rozgrywano
1987     1 Śląsk Wrocław 2:0 Górnik Zabrze 02.08.1987, Stadion Miejski, Białystok, 12.000
1988     1 Górnik Zabrze 2:1 Lech Poznań 22.07.1988, Stadion Miejski, Piotrków Trybunalski, 8.000
1989     1 Legia Warszawa 3:0 Ruch Chorzów 08.07.1989, Stadion Miejski, Zamość, 11.000
1990     1 Lech Poznań 3:1 Legia Warszawa 09.09.1990, Stadion Miejski, Bydgoszcz, 5.000
1991     1 GKS Katowice 1:1
(k. 3:2)
Zagłębie Lubin 24.07.1991, Stadion Miejski, Włocławek, 7.000
1992     2 Lech Poznań 4:2 Miedź Legnica 02.08.1992, Stadion 40-lecia PZZiPdM, Lubin, 1.000
1993     GKS Katowice,
Legia Warszawa
(tytuł MP odebrano Legii i przyznano Lechowi Poznań)
27.06.1993, Stadion Radomiaka, Radom odwołano
1994     2 Legia Warszawa 6:4 ŁKS Łódź 24.07.1994, Stadion Petrochemii, Płock, 5.000
1995     2 GKS Katowice 1:0 Legia Warszawa 02.09.1995, Stadion Miejski, Rzeszów, 7.500
1996     1 Widzew Łódź 0:0
(k. 5:4)
Ruch Chorzów 20.07.1996, Stadion Aleja, Wodzisław Śląski, 5.480
1997     3 Legia Warszawa 2:1 Widzew Łódź 03.08.1997, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 6.500
1998     1 Amica Wronki 1:0 ŁKS Łódź 18.07.1998, Stadion Miejski, Grodzisk Wielkopolski, 1.500
1999     2 Amica Wronki 1:0 Wisła Kraków 22.09.1999, Miejski Stadion Sportowy „KSZO”, Ostrowiec Świętokrzyski, 7.000
2000     1 Polonia Warszawa 4:2 Amica Wronki 18.07.2000, Stadion Miejski, Płock, 1.500
2001     1 Wisła Kraków 4:3 Polonia Warszawa 15.07.2001, Stadion Miejski, Starachowice, 8.000
2002     Legia Warszawa,
Wisła Kraków
08.09.2002, Stadion Miejski, Suwałki odwołano
2003     nie rozgrywano
2004     3 Lech Poznań 2:2
(k. 4:1)
Wisła Kraków 11.06.2004, Stadion Miejski, Poznań, 25.000
2005     nie rozgrywano
Superpuchar Ekstraklasy
2006     1 Wisła Płock 2:1 Legia Warszawa 22.07.2006, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 8.000
2007     1 Zagłębie Lubin 1:0 GKS Bełchatów 22.07.2007, Stadion GOS, Lubin, 3.000
2008     4 Legia Warszawa 2:1 Wisła Kraków 20.07.2008, Miejski Stadion Sportowy KSZO, Ostrowiec Świętokrzyski, 4.000
2009     4 Lech Poznań 1:1
(k. 4:3)
Wisła Kraków 25.07.2009, Dialog Arena, Lubin, 9.000
Superpuchar Polski
2010     1 Jagiellonia Białystok 1:0 Lech Poznań 01.08.2010, Stadion im. Kazimierza Górskiego, Płock, 7.000
2011     Legia Warszawa,
Wisła Kraków
11.02.2012, Stadion Narodowy, Warszawa odwołano
2012     2 Śląsk Wrocław 1:1
(k. 4:2)
Legia Warszawa 12.08.2012, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 5.000
2013     nie rozgrywano
2014     1 Zawisza Bydgoszcz 3:2 Legia Warszawa 09.07.2014, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 11.826
2015     5 Lech Poznań 3:1 Legia Warszawa 10.07.2015, Stadion Miejski, Poznań, 40.088
2016     6 Lech Poznań 4:1 Legia Warszawa 07.07.2016, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 14.310
2017     1 Arka Gdynia 1:1
(k. 4:3)
Legia Warszawa 07.07.2017, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 26.756
2018     2 Arka Gdynia 3:2 Legia Warszawa 14.07.2018, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 17.419
2019     2 Lechia Gdańsk 3:1 Piast Gliwice 13.07.2019, Stadion Piasta Gliwice, Gliwice, 6.791
2020     1 Cracovia 0:0
(k. 5:4)
Legia Warszawa 09.10.2020, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 6.475
2021     1 Raków Częstochowa 1:1
(k. 4:3)
Legia Warszawa 17.07.2021, Stadion Wojska Polskiego, Warszawa, 10.870
2022     2 Raków Częstochowa 2ː0 Lech Poznań 09.07.2022, Stadion Miejski, Poznań, 15.898
2023     5 Legia Warszawa 0:0
(k. 6:5)
Raków Częstochowa 15.07.2023, Stadion Miejski, Częstochowa, 5.500
2024     Jagiellonia Białystok,
Wisła Kraków
07.07.2024, Stadion Miejski, Białystok odwołano

Uwagi:

  • wytłuszczono i kursywą oznaczone zespoły, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju (dublet),
  • wytłuszczono zespoły, które zdobyły mistrzostwo kraju,
  • kursywą oznaczone zespoły, które zdobyły Puchar kraju,
  • podkreślono nazwy zespołów, które zostały finalistami Pucharu Ekstraklasy.

Statystyka

edytuj

Klasyfikacja według klubów

edytuj

W dotychczasowej historii finałów o Superpuchar Polski na podium oficjalnie stawały w sumie 22 drużyny. Liderem klasyfikacji jest Lech Poznań, który zdobył trofeum 6 razy.

Stan po edycji 2023.

Lp. Klub Zdobywca Finalista Zwycięskie sezony Przegrane finały
   
1. Lech Poznań 6 4 1990, 1992, 2004, 2009, 2015, 2016 1983, 1988, 2010, 2022
2. Legia Warszawa 5 11 1989, 1994, 1997, 2008, 2023 1990, 1995, 2006, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2020, 2021
3. Amica Wronki 2 1 1998, 1999 2000
Raków Częstochowa 2 1 2021, 2022 2023
5. Arka Gdynia 2 0 2017, 2018
GKS Katowice 2 0 1991, 1995
Lechia Gdańsk 2 0 1983, 2019
Śląsk Wrocław 2 0 1987, 2012
9. Wisła Kraków 1 4 2001 1999, 2004, 2008, 2009
10. Górnik Zabrze 1 1 1988 1987
Polonia Warszawa 1 1 2000 2001
Widzew Łódź 1 1 1996 1997
Zagłębie Lubin 1 1 2007 1991
14. Cracovia 1 0 2020
Jagiellonia Białystok 1 0 2010
Wisła Płock 1 0 2006
Zawisza Bydgoszcz 1 0 2014
18. ŁKS Łódź 0 2 1994, 1998
Ruch Chorzów 0 2 1989, 1996
20. GKS Bełchatów 0 1 2007
Miedź Legnica 0 1 1992
Piast Gliwice 0 1 2019

Klasyfikacja według miast

edytuj

Stan po edycji 2023.

Miasto Liczba tytułów Kluby
Poznań 6 Lech Poznań (6)
Warszawa Legia Warszawa (5), Polonia Warszawa (1)
Częstochowa 2 Raków Częstochowa (2)
Gdańsk Lechia Gdańsk (2)
Gdynia Arka Gdynia (2)
Katowice GKS Katowice (2)
Kraków Cracovia (1), Wisła Kraków (1)
Wrocław Śląsk Wrocław (2)
Wronki Amica Wronki (2)
Białystok 1 Jagiellonia Białystok (1)
Bydgoszcz Zawisza Bydgoszcz (1)
Lubin Zagłębie Lubin (1)
Łódź Widzew Łódź (1)
Płock Wisła Płock (1)
Zabrze Górnik Zabrze (1)

Klasyfikacja według kwalifikacji

edytuj
Tytuł Zwycięstw Finałów
Mistrz Polski 10[b] 22[c]
Zdobywca Pucharu Polski 21[d] 11[e]
Finalista Pucharu Polski 3 1
Finalista Pucharu Ekstraklasy 0 1

Stadiony

edytuj
Lp. Stadion Mecze
1. Stadion Wojska Polskiego, Warszawa 9
2. Stadion im. Kazimierza Górskiego, Płock 3
Stadion Miejski, Poznań 3
3. Miejski Stadion Sportowy „KSZO”, Ostrowiec Świętokrzyski 2
Stadion GOS, Lubin 2
6. Dialog Arena, Lubin 1
Stadion Aleja, Wodzisław Śląski 1
Stadion Miejski, Białystok 1
Stadion Miejski, Bydgoszcz 1
Stadion Miejski, Częstochowa 1
Stadion Miejski, Gdańsk 1
Stadion Miejski, Grodzisk Wielkopolski 1
Stadion Miejski, Piotrków Trybunalski 1
Stadion Miejski, Rzeszów 1
Stadion Miejski, Starachowice 1
Stadion Miejski, Włocławek 1
Stadion Miejski, Zamość 1
Stadion Piasta Gliwice, Gliwice 1

Rekordy

edytuj

Zobacz też

edytuj
  1. Forma trofeum zmieniała się przez lata. Do 2014 r. były to puchary o różnym kształcie, natomiast od edycji 2014 nagroda ma formę tacy lub medalionu.
  2. W tym 2 również jako zdobywca Pucharu.
  3. W tym 3 również jako zdobywca Pucharu.
  4. W tym 2 również jako mistrz.
  5. W tym 3 również jako mistrz.

Przypisy

edytuj
  1. Roger Gorączniak: Lech Poznań zdobywa Superpuchar – galeria zdjęć. 2015-07-10. [dostęp 2015-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-28)].
  2. Ekstraklasa. Mecz o Superpuchar dopiero w lutym.
  3. Superpuchar: przełom ws. Stadionu Narodowego?
  4. Superpuchar: Legia Warszawa i Wisła Kraków postawiły ultimatum.
  5. Mecz o Superpuchar Polski został odwołany.
  6. Mecz o Superpuchar Polski 2020 odwołany - Federacja [online], PZPN - Łączy nas piłka [dostęp 2022-06-01] (pol.).
  7. Wojciech Bąkowicz, Superpuchar Polski 2020 dla Cracovii! Potrzebne były rzuty karne… [online], iGol.pl, 9 października 2020 [dostęp 2022-06-01] (pol.).
  8. Superpuchar Polski 2021 Legia Warszawa Raków Częstochowa - relacja, bramki, informacje, mecze, news [online], desporto.pl, 18 lipca 2021 [dostęp 2022-06-01] (pol.).
  9. Mecz o Superpuchar 9 lipca [online], 90minut.pl [dostęp 2022-06-07].
  10. Mecz o Superpuchar 15 lipca [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-06-09].
  11. Raków ma to, na co zasłużył. Zdobył tytuł dwie godziny po meczu [online], Sport.pl [dostęp 2023-05-11] (pol.).
  12. Legia zdobyła Puchar Polski [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-05-05].
  13. Rzuty karne wyłoniły zdobywcę Superpucharu Polski! [online], www.polsatsport.pl, 15 lipca 2023 [dostęp 2023-07-16] (pol.).
  14. Komunikat w sprawie meczu o Superpuchar Polski 2024 - Federacja [online], PZPN - Łączy nas piłka [dostęp 2024-07-17] (pol.).
  15. a b c Robert Bońkowski, Mecz o Superpuchar Polski jeszcze w grudniu? Mamy stanowisko klubu [online], sport.tvp.pl, 6 listopada 2024 [dostęp 2024-11-19] (pol.).
  16. Paweł Wojciechowski, Superpuchar Polski w Miami? Nowe doniesienia w sprawie meczu, którego nikt nie chce [online], weszlo.com, 6 listopada 2024 [dostęp 2024-11-19] (pol.).

Bibliografia

edytuj