Strefa płatnego parkowania

obszar miasta, na którym istnieje obowiązek płacenia za miejsca parkingowe

Strefa płatnego parkowania – obszar miasta lub gminy w Polsce, w którym ze względu na deficyt miejsc postojowych wprowadzono obowiązek płacenia za parkowanie. Przepisy związane z SPP reguluje ustawa o drogach publicznych.

Znaki informujące o wjeździe i wyjeździe ze SPP

Cele i efekty

edytuj

Strefę płatnego parkowania ustala się na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych, jeżeli uzasadniają to potrzeby organizacji ruchu, w celu zwiększenia rotacji parkujących samochodów lub realizacji lokalnej polityki transportowej, w szczególności w celu ograniczenia dostępności danego obszaru dla samochodów lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej[1].

W 2015 roku w Krakowie przeprowadzono analizę wpływu rozszerzenia SPP na zachowanie kierowców, stwierdzono w niej, że wprowadzenie SPP na obszarze Starych Dębnik poskutkowało redukcją popytu na miejsca postojowe w omawianym rejonie oraz uporządkowało parkowanie, co poskutkowało możliwością szybszego znajdowania wolnego miejsca parkingowego oraz znajdowania miejsca parkingowego bliżej miejsca docelowego[2].

Rodzaje

edytuj
Parkomat stosowany w Krakowie
Parkomat stosowany w Poznaniu
Parkomat stosowany w Prudniku
Parkomat stosowany w Warszawie
Przykłady parkomatów w Polsce

Zgodnie z ustawą o drogach publicznych przewiduje się dwa rodzaje stref:

  1. Strefę płatnego parkowania, w której opłaty można pobierać wyłącznie w dni robocze,
  2. Śródmiejską strefę płatnego parkowania, którą wyznaczyć można wyłącznie w miastach o liczbie ludności powyżej 100 000 mieszkańców, ale opłaty można pobierać również w dni wolne[1].

Opłaty

edytuj

Ustalenie wysokości opłat należy do kompetencji rady miasta lub gminy i muszą one być zgodne z zasadami wynikającymi z ustawy o drogach publicznych:

  1. Wysokość opłaty za pierwszą godzinę parkowania nie może być wyższa niż:
    • 0,15% minimalnego wynagrodzenia dla strefy płatnego parkowania,
    • 0,45% minimalnego wynagrodzenia dla śródmiejskiej strefy płatnego parkowania.
  2. Stawki opłat mogą być uzależnione od miejsca postoju (czyli strefa może być podzielona na podstrefy z różnymi opłatami).
  3. Rada miasta lub gminy może wprowadzić opłaty abonamentowe, zryczałtowane oraz zerową stawkę dla wybranych grup użytkowników.
  4. Stawki za pierwsze trzy godziny postoju muszą być progresywne, a maksymalna progresja może wynieść 20%.
  5. Stawka za czwartą i kolejne godziny postoju nie może być wyższa niż za pierwszą godzinę[1].

Sposób wnoszenia opłat również należy do kompetencji rady miasta lub gminy[1]. Radni najczęściej wybierają tak zwane parkomaty[3], w niektórych przypadkach można jeszcze spotkać bilety parkingowe sprzedawane w kioskach[4] lub wnoszenie opłaty za pośrednictwem inkasenta[5][6]. Jednocześnie powstaje coraz więcej aplikacji mobilnych umożliwiających wnoszenie opłat za parkowanie[7].

Oznakowanie

edytuj

Strefę płatnego parkowania na wjazdach oznacza się znakami D-44 – „Strefa parkowania”, a na wyjazdach znakami D-45 – „Koniec strefy parkowania”. Dodatkowo same miejsca postojowe oznacza się znakami pionowymi i poziomymi[8]. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2017 roku obowiązek płacenia dotyczy jedynie miejsc, które są tak oznakowane[9].

Opinie

edytuj

Strefy płatnego parkowania spotykają się z różnymi reakcjami społeczeństwa. Cześć organizacji społecznych popiera SPP argumentując, że przyczyniają się do większej rotacji miejsc parkingowych co ułatwia znalezienie miejsca parkingowego, zmniejszają ruch samochodowy w strefie, a tym samym redukują smog i hałas oraz zwiększają płynność ruchu[10][11]. Jednocześnie powstają organizacje żądające ograniczenia lub likwidacji stref jak np. "Nowa Bydgoszcz". Przeciwnicy stref protestują także na portalach społecznościowych[12]. Część przedsiębiorców zwraca uwagę, że często ograniczają one lub zabierają zyski – ich zdaniem klienci coraz częściej wybierają centra handlowe z bezpłatnym parkingiem zamiast kupować na znanych ulicach z płatnym parkingiem[13][14].

W 2015 roku po wprowadzeniu SPP na obszarze Starych Dębnik w Krakowie przeprowadzono badania ankietowe odnośnie do wprowadzenia SPP. 69% mieszkańców nowej strefy uznało wprowadzenie strefy za zasadne, 45% ankietowanych stwierdziło iż sami są głównymi beneficjentami zmian, a 40% wskazywało, że beneficjentem jest Urząd Miasta. W podobnej ankiecie przeprowadzonej wśród kierowców niemieszkających na terenie strefy 54% ankietowanych było przeciwnych wprowadzeniu SPP, a jako głównego beneficjenta wskazano Urząd Miasta (57%)[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Dz.U. z 1985 r. nr 14, poz. 60
  2. a b Caroline Kubala, Tomasz Kulpa, Analiza wpływu rozszerzenia strefy płatnego parkowania w Krakowie na zachowania kierowców, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK RP, Oddział W Krakowie”, 2015, ISSN 1231-9155.
  3. Jak ustala się strefy płatnego parkowania [online], samorzad.infor.pl [dostęp 2021-01-14].
  4. Uchwała Nr 35/V/2015 Rady Miejskiej w Praszce z dnia 19 marca 2015 r. [online], bip.praszka.pl [dostęp 2021-02-13].
  5. Zmiany w strefie płatnego parkowania w Katowicach - netTG.pl – Gospodarka - Ludzie [online], nettg.pl [dostęp 2021-01-14].
  6. Zmiany w strefie płatnego parkowania. Od września! [online], radiobielsko.pl [dostęp 2021-01-14].
  7. 5 aplikacji, którymi można płacić za parkowanie [online], www.cashless.pl [dostęp 2021-01-14].
  8. Dz.U. z 2003 r. nr 220, poz. 2181
  9. NSA o strefach płatnego parkowania: Opłata za postój tylko w wyznaczonych miejscach - Prawo i wymiar sprawiedliwości - GazetaPrawna.pl - wiadomości, notowania, kursy, praca, e... [online], prawo.gazetaprawna.pl [dostęp 2017-11-26].
  10. Czy za parkowanie w centrum powinniśmy płacić więcej? Pytamy radnych i społeczników [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice | codziennie nowe informacje, 24 czerwca 2020 [dostęp 2020-12-30].
  11. Nowy Ład Parkingowy dla Warszawy [online], Miasto Jest Nasze [dostęp 2021-01-07].
  12. NIE-dla strefy płatnego parkowania w Płocku - Home [online] [dostęp 2017-11-26].
  13. "Nie" dla Strefy Płatnego Parkowania w Bydgoszczy - Kujawsko-Pomorskie [online] [dostęp 2017-11-26].
  14. Wysokie oceny warszawskich centrów handlowych. Klienci spędzają w nich coraz więcej czasu, GFK, 24 maja 2013 [zarchiwizowane 2017-10-17].