Strażnica WOP Hermanowice
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Stanisławczyk/Hermanowice – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1945[a] |
Rozformowanie |
24 sierpnia 2005 (przekształcenia) |
Tradycje | |
Rodowód |
160 strażnica WOP |
Kontynuacja | |
Organizacja | |
Dyslokacja |
Hermanowice 45C |
Formacja | |
Podległość |
35 komenda odcinka |
Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujStrażnica została sformowana w 1945 w strukturze 35 komendy odcinka jako 160 strażnica WOP (Stanisławczyk)[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2]. W rejon granicy wymaszerowała z Przemyśla 1 marca 1946.
W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 162 strażnica OP Stanisławczyk została włączona w struktury 31 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 jako 159 strażnica WOP Hermanowice 262 batalionu WOP w Przemyślu.
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[b]. Strażnica II kategorii otrzymała numer 159[4][5].
W 1964 w Hermanowicach stacjonowała placówka WOP nr 3 26 Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza[6].
W 1976 odtwarzano brygady na granicy ze Związkiem Radzieckim. Na bazie 26 Przemyskiego Oddziału WOP sformowano Bieszczadzką Brygadę WOP. W jej strukturach, na bazie Placówki WOP Hermanowice zorganizowano Strażnicę WOP Hermanowice[7].
- Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu w 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica w Hermanowicach weszła w podporządkowanie Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej[8] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach (Strażnica SG w Hermanowicach)..
W wyniku realizacji kolejnego etapu zmian organizacyjnych w Straży Granicznej w 2002, strażnica uzyskała status strażnicy SG I kategorii[c]. 25 września 2002 funkcjonariusze SG w Hermanowicach przenieśli się do nowego obiektu[9].
Jako Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[d] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Hermanowicach (PSG w Hermanowicach).
Ochrona granicy
edytuj- Straż Graniczna:
Z chwilą utworzenia Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu, 16 maja 1991 Strażnica SG w Hermanowicach ochraniała odcinek granicy państwowej z Ukrainą od znaku granicznego nr 529 do znaku gran. nr 485[10].
Terytorialny zasięg działania
edytuj- Ze strażnicą SG w Medyce: włącznie znak gran. nr 529, dalej granicą gmin Medyka i Żurawica oraz Przemyśl Wieś, Przemyśl i Krasiczyn.
- Ze strażnicą SG w Ustrzykach Dolnych: wyłącznie znak gran. nr 485, dalej granicą gmin Fredropol i Krasiczyn oraz Ustrzyki Dolne i Bircza.
Strażnice sąsiednie
edytuj- 159 strażnica WOP Torki ⇔ 161 strażnica WOP Kalwaria – 1946
- 161 strażnica OP Medyka ⇔ 163 strażnica OP Sierakośce – 1949
- 158 strażnica WOP Medyka ⇔ 160 strażnica WOP Sierakościce – 1954
- 4 placówka WOP Medyka ⇔ 2 placówka WOP Krościenko – 01.01.1960
- 4 placówka WOP Medyka ⇔ 2 placówka WOP Krościenko – 01.01.1964
- Straż Graniczna:
- Strażnica SG w Medyce ⇔ Strażnica SG w Ustrzykach Dolnych – 16.05.1991[10].
Komendanci/dowódcy strażnicy
edytuj- Eugeniusz Wróbel (12.08.1970–31.05.1976)[11]
- kpt./mjr Tadeusz Dańczak[12] (1.03.1987–był 31.07.1990)[13].
- Komendanci strażnicy SG:
- por. SG Edward Kowalczyk (od 1991)[14].
Uwagi
edytuj- ↑ Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
- ↑ Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[3].
- ↑ Zarządzenie Komendanta Głównego Straży Granicznej nr 3 z 11.01.2002.
- ↑ W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
Przypisy
edytuj- ↑ Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
- ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.18.
- ↑ Historia POWOP ↓, s. 17.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 121.
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 291.
- ↑ Kozłowski 2011 ↓, s. 256.
- ↑ a b c Kozłowski 2011 ↓, s. 244.
- ↑ Eugeniusz Jan Wróbel. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2021-06-04]. (pol.).
- ↑ Książka obsady etatowej BiB WOP ↓.
- ↑ Tadeusz Dańczak. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2021-06-04]. (pol.).
- ↑ Kozłowski 2011 ↓, s. 239.
Bibliografia
edytuj- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
- Książka obsady etatowej Bieszczadzkiej Brygady Wojsk Obrony Pogranicza, 1988–1991. Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- ASGran. Historia Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1955. Przemyśl 1956
- Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.