Strażnica WOP Hermanowice

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Stanisławczyk/Hermanowice – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.

Strażnica WOP
Stanisławczyk/Hermanowice
Strażnica SG w Hermanowicach
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945[a]

Rozformowanie

24 sierpnia 2005 (przekształcenia)

Tradycje
Rodowód

160 strażnica WOP

Kontynuacja

PSG w Hermanowicach

Organizacja
Dyslokacja

Hermanowice 45C

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza
Straż Graniczna

Podległość

35 komenda odcinka
31 batalion OP
262 batalion WOP
26 Przemyski Oddział WOP
Bieszczadzka Brygada WOP
Bieszczadzki Oddział SG

Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 35 komendy odcinka jako 160 strażnica WOP (Stanisławczyk)[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2]. W rejon granicy wymaszerowała z Przemyśla 1 marca 1946.

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 162 strażnica OP Stanisławczyk została włączona w struktury 31 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 jako 159 strażnica WOP Hermanowice 262 batalionu WOP w Przemyślu.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[b]. Strażnica II kategorii otrzymała numer 159[4][5].

W 1964 w Hermanowicach stacjonowała placówka WOP nr 3 26 Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza[6].

W 1976 odtwarzano brygady na granicy ze Związkiem Radzieckim. Na bazie 26 Przemyskiego Oddziału WOP sformowano Bieszczadzką Brygadę WOP. W jej strukturach, na bazie Placówki WOP Hermanowice zorganizowano Strażnicę WOP Hermanowice[7].

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu w 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica w Hermanowicach weszła w podporządkowanie Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej[8] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach (Strażnica SG w Hermanowicach)..

W wyniku realizacji kolejnego etapu zmian organizacyjnych w Straży Granicznej w 2002, strażnica uzyskała status strażnicy SG I kategorii[c]. 25 września 2002 funkcjonariusze SG w Hermanowicach przenieśli się do nowego obiektu[9].

Jako Strażnica Straży Granicznej w Hermanowicach funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[d] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Hermanowicach (PSG w Hermanowicach).

Ochrona granicy

edytuj
Straż Graniczna:

Z chwilą utworzenia Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu, 16 maja 1991 Strażnica SG w Hermanowicach ochraniała odcinek granicy państwowej z Ukrainą od znaku granicznego nr 529 do znaku gran. nr 485[10].

Terytorialny zasięg działania

edytuj
Linia rozgraniczenia[10]:
  1. Ze strażnicą SG w Medyce: włącznie znak gran. nr 529, dalej granicą gmin Medyka i Żurawica oraz Przemyśl Wieś, Przemyśl i Krasiczyn.
  2. Ze strażnicą SG w Ustrzykach Dolnych: wyłącznie znak gran. nr 485, dalej granicą gmin Fredropol i Krasiczyn oraz Ustrzyki Dolne i Bircza.

Strażnice sąsiednie

edytuj
Straż Graniczna:

Komendanci/dowódcy strażnicy

edytuj
  • Eugeniusz Wróbel (12.08.1970–31.05.1976)[11]
  • kpt./mjr Tadeusz Dańczak[12] (1.03.1987–był 31.07.1990)[13].
Komendanci strażnicy SG:
  • por. SG Edward Kowalczyk (od 1991)[14].
  1. Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
  2. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[3].
  3. Zarządzenie Komendanta Głównego Straży Granicznej nr 3 z 11.01.2002.
  4. W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).

Przypisy

edytuj
  1. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
  2. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
  3. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
  4. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.18.
  5. Historia POWOP ↓, s. 17.
  6. Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
  7. Jackiewicz 1998 ↓, s. 121.
  8. Łach 2013 ↓, s. 291.
  9. Kozłowski 2011 ↓, s. 256.
  10. a b c Kozłowski 2011 ↓, s. 244.
  11. Eugeniusz Jan Wróbel. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2021-06-04]. (pol.).
  12. Książka obsady etatowej BiB WOP ↓.
  13. Tadeusz Dańczak. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2021-06-04]. (pol.).
  14. Kozłowski 2011 ↓, s. 239.

Bibliografia

edytuj
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
  • Książka obsady etatowej Bieszczadzkiej Brygady Wojsk Obrony Pogranicza, 1988–1991. Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • ASGran. Historia Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1955. Przemyśl 1956
  • Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.