Stróże – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Stróże
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

rzeszowskie

Powiat

gorlicki

Data powstania

5 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Stróże

Populacja (1970)
• liczba ludności


5779

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

3

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

27

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Stróże z siedzibą GRN w Stróżach utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie gorlickim w woj. rzeszowskim na mocy uchwały nr 20/54 WRN w Rzeszowie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Polna, Stróże i Wyskitna ze zniesionej gminy Bobowa w tymże powiecie[6]. Dla gromady ustalono 10 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

31 grudnia 1961 do gromady Stróże włączono obszar zniesionej gromady Grudek w tymże powiecie[8].

1 stycznia 1969 do gromady Stróże włączono obszar zniesionej gromady Szalowa w tymże powiecie[9]; z gromady Stróże wyłączono natomiast wieś Gródek, włączając ją do gromady Ropa tamże[10].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[11]. 1 stycznia 1973 w powiecie gorlickim utworzono gminę Stróże[12]. Był to jedyny przypadek powołania gminy mniejszej niż dotychczasowa gromada (gmina – 3495 mieszk. w 1973 r., gromada – 5779 mieszkańców w 1970 r.[13]).

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 20/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu gorlickiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
  7. Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach (punkt 3) z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 34)
  8. Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 14 września 1961 r. w sprawie zmian w podziale administracyjnym województwa rzeszowskiego; w ramach Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 25 listopada 1961 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu tejże uchwały (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 29 listopada 1961 r., Nr. 11, Poz. 55)
  9. Uchwała Nr XVIII/13/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 27 września 1968 r. w sprawie zniesienia i łączenia niektórych gromad w województwie rzeszowskim z uwzględnieniem zmiany wprowadzonej uchwałą Nr XIX/20/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 października 1968 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 15 listopada 1968 r., Nr. 11, Poz. 92)
  10. Uchwała Nr XVIII/14/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 27 września 1968 r. w sprawie zmiany granic i nazw oraz siedzib niektórych gromad w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 15 listopada 1968 r., Nr. 11, Poz. 91)
  11. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  12. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)
  13. Kiełczewka Zaleska, M. (1974). Dotychczasowy rozwój lokalnej sieci osadniczej a reforma administracyjna wsi z r. 1973. Na przykładzie powiatów gorlickiego i żuromińskiego. [w] Przegląd Geograficzny 1974, Tom XLVI, zeszyt 2. Warszawa: PWN