Stojan Protić cyr. Стојан Протић (ur. 28 stycznia 1857 w Kruševacu, zm. 28 października 1923 w Belgradzie[1]) – serbski polityk, prawnik i publicysta, premier Królestwa SHS (1918-1919), dwukrotny minister finansów.

Stojan Protić
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1857
Kruševac

Data i miejsce śmierci

28 października 1923
Belgrad

Minister spraw wewnętrznych Serbii
Okres

od 1903
do 1905

Poprzednik

Velimir Todorović

Następca

Ljubomir Stojanović

Minister finansów Serbii
Okres

od 1909
do 1912

Poprzednik

Mihajlo Popović

Następca

Milovan Milovanović

Premier Królestwa SHS
Okres

od 22 grudnia 1918
do 16 sierpnia 1919

Przynależność polityczna

Narodowa Partia Radykalna

Poprzednik

Nikola Pašić

Następca

Ljubomir Davidović

Premier Królestwa SHS
Okres

od 19 lutego 1920
do 17 maja 1920

Przynależność polityczna

Narodowa Partia Radykalna

Poprzednik

Ljubomir Davidović

Następca

Milenko Vesnić

Minister finansów Królestwa SHS
Okres

od 1 grudnia 1918
do 20 grudnia 1918

Przynależność polityczna

Narodowa Partia Radykalna

Następca

Momčilo Ninčić

Życiorys

edytuj

Był synem krawca[2]. Uczęszczał do liceum w Kragujevacu, a następnie ukończył studia na wydziale filozoficznym Wyższej Szkoły w Belgradzie[1]. Po studiach pracował jako nauczyciel i urzędnik sądowy. Dzięki wsparciu Nikoli Pasicia od 1882 pracował w czasopiśmie Samouprava[2]. W 1884 założył czasopismo Odjek (Echo). W 1887 uzyskał mandat deputowanego do serbskiej Skupsztiny, pełnił w nim funkcję sekretarza komisji konstytucyjnej[1]. W 1889 rozpoczął pracę w ministerstwie spraw wewnętrznych, w którym awansował do stanowiska naczelnika wydziału[1]. W 1893 pełnił funkcję tymczasowego komisarza Belgradu. W latach 1900–1901 pełnił funkcję dyrektora Narodowej Biblioteki Serbii. W 1899 został aresztowany i skazany na 20 lat więzienia, ale już w 1900 został ułaskawiony. W 1903 stanął na czele resortu spraw wewnętrznych w rządzie Jovana Avakumovicia, a w 1909 na czele resortu finansów. 22 grudnia 1918 stanął na czele pierwszego rządu zjednoczonego państwa jugosłowiańskiego[1]. Zmarł na atak serca w Belgradzie w 1923 i został pochowany na Nowym Cmentarzu (Novo Groblje).

Był jednym z założycieli Narodowej Partii Radykalnej i autorem szeregu publikacji z zakresu stosunków międzynarodowych[1].

Publikacje

edytuj
  • 1888: O Makedoniji i Makedoncima
  • 1909: Tajna konvencija između Srbije i Austrougarske
  • 1913: Albanski problem i Srbija i Austrougarska
  • 1913: Srbi i Bugari u Balkanskom ratu (pod pseudonimem Balcanicus)
  • 1915: La Bulgarie : ses ambitions, sa trahison : accompagné des textes de tous les traité secrets et correspondances diplomatiques, (pod pseudonimem Balcanicus)
  • 1915: Balkanicus, The Aspirations of Bulgaria

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f ПРОТИЋ Стојан. = 2019-10-04 [online], mfa.rs [dostęp 2019-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-24] (serb.).
  2. a b Milan Protić: Between Democracy and Populism: Political Ideas of the Peopleʹs Radical Party in Serbia:(The Formative Period: 1860ʹs to 1903). Belgrad: 2015, s. 350. ISBN 978-86-7179-094-9.

Bibliografia

edytuj