Stefan Dziewulski
Stefan Dziewulski (ur. 4 września 1876 w Warszawie, zm. 10 marca 1941 tamże) – polski prawnik, ekonomista i wykładowca akademicki[1]. Redaktor i wydawca czasopism „Ekonomista” i „Prawo i Ekonomia”, profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej, przywódca Ligi Państwowości Polskiej[2].
| Data urodzenia |
4 września 1876 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 marca 1941 |
| Kierownik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych | |
| Okres |
od 27 lutego 1918 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w 4 września 1876 w Warszawie[3]. Jego rodzicami byli przyrodnik Eugeniusz Klemens Dziewulski (1842–1889) i Aniela z domu Krauze[4]. Jego braćmi byli fizyk Wacław Michał Dziewulski oraz astronom Władysław Dziewulski[1][3] (1878–1962), obaj profesorowie Uniwersytetu Wileńskiego[5].
W latach 1903–1928 był redaktorem i wydawcą czasopisma „Ekonomista”, następnie do 1930 – „Prawa i Ekonomii”[3][1]. Był również założycielem i pierwszym sekretarzem Towarzystwo Ekonomistów i Statystyków Polskich[1].
Po ukończeniu studiów otworzył prywatną praktykę adwokacką, zajmował się m.in. obroną więźniów politycznych[6].
Ożenił się z Antoniną z Natansonów. Miał z nią syna, Stanisława (1906–1990) – urbanistę, oraz córkę Marię (1909–2006) – kompozytorkę i teoretyczkę muzyki. W 1909 zakupił w Warszawie podniszczony Pałacyk księcia Lubomirskiego, i w roku następnym w jego miejscu wystawił okazałą willę zwaną współcześnie Pałacykiem Dziewulskich[5]. Również w 1909 jego żona zakupiła majątek Sanniki, w którym małżeństwo gruntownie przebudowało tamtejszy pałac według projektu Henryka Marconiego[7].
W okresie poprzedzającym I wojnę światową znalazł się w kręgu naukowców skupionych wokół Marcelego Handelsmana, a w czasie wojny prawdopodobnie był także członkiem Ligi Państwowości Polskiej[8].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przez pewien czas pełnił urząd podsekretarza stanu, kierował także Ministerstwem Skarbu Państwa i Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej[5]. W ramach Głównego Urzędu Statystycznego stworzył Wydział Statystyczny, a także Wydział Asekuracyjny, który z czasem przekształcono w Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, prekursora dzisiejszego Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń[3]. W 1927 uzyskał profesurę Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie do 1939 wykładał historię doktryn ekonomicznych[1][3].
Zmarł 10 marca 1941 w Warszawie[3]. Pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 35-1-10,11)[9].
Bibliografia podmiotu
edytujDziewulski był autorem licznych prac, tak naukowych, jak i popularyzatorskich, dotyczących historii ekonomii, historii ruchu spółdzielczego oraz aktualnej polityki gospodarczej Polski. Napisał także cykl rozbudowanych biogramów polskich i zagranicznych ekonomistów, publikowany na łamach Ekonomisty oraz w formie książkowej. Był także redaktorem i wydawcą pierwszego tomu monografii na temat historii Warszawy, wydanej w 1913 roku[3]. Opublikował m.in.[1]:
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1927)[10]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Dziewulski Stefan [online], WIEM, darmowa encyklopedia, 2017 [dostęp 2017-09-17] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18].
- ↑ Jerzy Z. Pająk, Historia placówki werbunkowej Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego w Radomiu według Stanisława Radonia, [w:] „Między Wisłą a Pilicą”, 2004, t. 5, s. 339.
- ↑ a b c d e f g Dziewulski Stefan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-17].
- ↑ Marek Jerzy Minakowski, Stefan Dziewulski [online], Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), 18 września 2017 [dostęp 2017-09-18].
- ↑ a b c Andrzej Boczek, Dziewule 1441-1933 [online], Dziewule 1441, 2017 [dostęp 2017-09-17].
- ↑ Hugo Steinhaus, Mathematician for All Seasons: Recollections and Notes, Vol. 2 (1945–1968), Birkhäuser, 8 lutego 2016, s. 243–244, ISBN 978-3-319-23102-0 [dostęp 2017-09-17] (ang.).
- ↑ Dorota Zaremba, Pałac w Sannikach: historia odzyskana [pdf], „Mazowsze. Studia regionalne”, 7, 2011, s. 163-173 [dostęp 2017-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-18].
- ↑ Peter Brock, John D. Stanley, Piotr Wróbel, Nation and History: Polish Historians from the Enlightenment to the Second World War, University of Toronto Press, 2006, s. 277, 375, ISBN 978-0-8020-9036-2 [dostęp 2017-09-17] (ang.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: EUGENIUSZ DZIEWULSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-09-18].
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 245 „za zasługi położone na polu społecznem i ekonomicznem”.