Stare Grodzkie
Stare Grodzkie – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kulesze Kościelne[5][6].
| wieś | |
 Grodzisko z doby piastowskiej pod wsią Grodzkie w Łomżyńskiem. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-208[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0400478[5] |
Położenie na mapie gminy Kulesze Kościelne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
 53°02′49″N 22°33′11″E/53,046944 22,553056[1]
| |
Zaścianek szlachecki Stare należący do okolicy zaściankowej Grodzkie położony był w drugiej połowie XVII wieku w powiecie brańskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kuleszach Kościelnych[8].
Historia
edytujGrodzkie Stare, Grodzkie Nowe i Grodzkie Szczepanowięta otrzymały nazwę od niedalekiego grodu, jaki istniał nad rzeczką Rokitnicą, w pobliżu wsi Wnory[9].
Pierwotną osadę zwaną Mieczsług, wzmiankowaną jeszcze w roku 1475, założyli rycerze herbu Rola. Być może nazwa ta była starsza, lecz trudno to stwierdzić. Rycerze ci posługiwali się przydomkiem Grodzki (Wojciech Grodzki z Mieczsługa) i z czasem wieś zmieniła nazwę na Grodzkie. W 1493 r. wzmiankowany Alberto haerede de Grodzkie jako jeden z fundatorów parafii w Kuleszach Rokitnicy.
Na pospolite ruszenie w roku 1528 Seło Grockich, liczące 20 rycerzy, wystawiło na wojnę 5 konnych jeźdźców.
W 1569 r. w Bielsku, przysięgę na wierność królowi złożyło ponad 20 Grodzkich: Marcin, Sebastyan, Mikołaj i Aleksy, synowie Stanisława, Jan i Bartłomiej, synowie Macieja, Jan, Kalikst, Stanisław, Jakób i Józef, synowie Mikołaja, Stanisław, Jan, Mikołaj i Jakób, synowie Alberta, Mateusz, syn Trojana, Jan i Zygmunt, synowie Andrzeja, Walenty, syn Michała, Erazm, syn Pawła, Maciej, syn Piotra, Brykciusz, syn Łukasza, Grzegorz, syn Jana, Marcin, syn Aleksego, Eliasz, Jakób i Jan, synowie Stefana i Wincenty, syn Abrahama.
W 1580 r. w osadzie w sumie 39 włók ziemi. Spis podatkowy wymienia Walentego, syna Michała Grodzkiego posiadającego 15 włók oraz młyn. Notowano tu również drugi młyn Jana, syna Stanisława Korabczika.
Według herbarza Bonieckiego w latach 1585-1598 dziedziczyli na Grodzkiem: Maciej, syn Piotra, Walenty, syn Michała, Jan, syn Macieja, Stanisław i Bartłomiej, synowie Andrzeja, Maciej i Michał, synowie Stanisława, Wojciech, Michał, Walenty i Grzegorz, synowie także Stanisława, Stanisław, syn Bartłomieja, Samuel, Ezechiel, Abraham, Jan i Paweł, synowie Pawła, Stanisław i Zbożny, synowie Mikołaja, Wincenty, Wilhelm i Stanisław, synowie Abrahama.
W XVII w. wieś podzielona na trzy części. W 1775 roku według Zygmunta Glogera mieszkało w nich 75 gospodarzy. W XVIII wieku tę miejscowość zwano również jako Grodzkie Kulesze[10].
W roku 1827 Grodzkie Stare liczyły 25 domów i 142 mieszkańców.
Pod koniec XIX w. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich informuje, że miejscowość leży w powiecie mazowieckim, gmina Chojany parafia Kulesze[9]. W 1891 r. w Grodzkich Starych 28 drobnoszlacheckich gospodarstw, średnie o powierzchni 6,1 ha. W 1921 roku wieś liczyła 32 domy i 196 mieszkańców, w tym jedna osoba podała wiarę prawosławną[10].
Z końcem września 1934 roku w Grodzkich zostało założone Koło Młodzieży Ludowej. Rozwijało ono intensywną działalność, która objawiała się w licznych zebraniach oraz w rozpoczętych działaniach pracy: przysposobienia rolniczego, wychowania fizycznego i obywatelskiego oraz sztuki teatralnej[11].
Obiekty zabytkowe
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129014
- ↑ Wieś Stare Grodzkie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1195 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 91.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b Grodzkie stare, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 845.
- ↑ a b c Gmina Kulesze Kościelne :: Powiat Wysokomazowiecki :: Województwo podlaskie | Historia [online], www.kuleszek.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Przegląd Łomżyński : ilustrowany tygodnik powiat.: łomżyńskiego, ostrołęckiego, ostrowskiego, szczuczyńskiego i wysoko-mazowieckiego. Łomża, R.6, 1934 nr 48 (2 XII) s. 7.. Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2015-04-26].
- ↑ Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 37