Stanisław Siara

Stanisław Siara (ur. 30 lipca 1891 w Jaszczewie, zm. 5 sierpnia 1974 w Jarosławiu) – polski lekarz rentgenolog, burmistrz Jarosławia.

Stanisław Siara

Stanisław Siara (ok. 1937)
Data i miejsce urodzenia	30 lipca 1891 Jaszczew
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1974 Jarosław
Burmistrz Jarosławia
Okres	od 7 listopada 1936 do 1 września 1939
Przynależność polityczna	Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem/Obóz Zjednoczenia Narodowego/Stronnictwo Narodowe
Poprzednik	Stanisław Sierankiewicz
Następca	Stanisław Kastner
Odznaczenia

kapitan
Data i miejsce urodzenia	30 lipca 1891 Jaszczew
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1974 Jarosław
Przebieg służby
Lata służby	1914–1921
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Stanowiska	asystent lekarza szpitala polowego, lekarz baonu, lekarz frontowy
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-ukraińska

Życiorys

Urodził się w 30 lipca 1891 roku w Jaszczewie, w powiecie krośnieńskim, w rodzinie chłopskiej Wawrzyńca i Zofii z Pelczarów. Szkołę podstawową i Gimnazjum I ukończył w Jarosławiu. W tym czasie mieszkał z rodziną w pobliskim Cieszacinie Wielkim. Jako uczeń gimnazjum był członkiem, a w latach 1910–1912 przywódcą patriotycznej organizacji młodzieży narodowej, która swą działalność prowadziła w ramach kół samokształceniowych. Po zdaniu matury w 1912 rozpoczął studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie.

W 1914 przewodniczył kołu ZMP „Zet” na Małopolskę Wschodnią we Lwowie. Członek Polskich Drużyn Sokolich. 1 sierpnia 1914 został powołany do służby wojskowej w armii austriackiej, którą odbywał w charakterze asystenta lekarza szpitala polowego i lekarz baonu. Później w Wojsku Polskim w stopniu podporucznika w latach 1918–1921 pracował jako lekarz frontowego, a później wojskowego szpitala w Modlinie i Jarosławiu. Za udział w walkach o Lwów i Kresy Wschodnie odznaczony został odznaką honorową „Orlęta”. Awansowany do stopnia kapitana, w 1921 odkomenderowany na studia medyczne do Lwowa, które ukończył w następnym roku ze stopniem doktora wszech nauk lekarskich.

Po odbyciu szkolenia w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu pracował w wojskowej Izbie Chorych w Siedlcach. W 1922 ukończył Szkołę Aplikacyjną Oficerów sanitarnych w Warszawie, po czym we wrześniu 1922 mianowany został naczelnym lekarzem 39 p.p. S.L. w Jarosławiu. W czasie urlopowania w latach 1924–1925 pracował w Szpitalu Rejonowym, po czym powrócił do 39 p.p., gdzie pełnił obowiązki lekarza do 1926 roku. Równocześnie w latach 1923–1932 pracował w Kasie Chorych w charakterze lekarza rejonowo-domowego. W 1928 odbył szkolenie we Lwowie w zakresie rentgenologii oraz leczenia lampą kwarcową i diatermią. Od 1933 do 1935 pełnił funkcję lekarza naczelnego Ubezpieczalni Społecznej w Jarosławiu.

Wybrany radnym Rady Miejskiej w Jarosławiu w 1934, był członkiem komisji rewizyjnej, sanitarnej i budowlanej. W grudniu 1935 objął funkcję wiceburmistrza Jarosławia, a 12 kwietnia 1937 został wybrany burmistrzem. Urząd ten objął w obliczu kryzysu finansów publicznych i wysokiego bezrobocia. Wybudowano jezdnię, chodniki i kanały przy ulicy 3 maja, przy drodze w kierunku Sanu, przy ulicy Kraszewskiego i na Lachmanówce. Zabudowano ulicę Piłsudskiego (obecnie Sikorskiego) i odnowiono fasady wielu domów. Wykonano ponadto kilka projektów sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz plan urbanistyczny miasta. W maju 1938 otwarto muzeum i bibliotekę w Rynek 5 (kamienica Atavantich). Po wybuchu II wojny światowej, w listopadzie 1939 ewakuowano go wraz z rodziną na Wschód. Zarówno w czasie wojny, jak i po jej zakończeniu, aż do przejścia na emeryturę pracował jak lekarz rentgenolog. Właściciel willi przy ulicy Kościuszki 6. Zmarł 5 sierpnia 1974 roku w Jarosławiu, gdzie został pochowany na Starym Cmentarzu.

Od 29 sierpnia 1916 był mężem Bronisławy z Gronkowskich (1894–1985) z którą miał córkę Krystynę Janczewską (1923–2002).

Zarząd Miasta Jarosławia (1936-1939)
Urząd	Nazwisko	Kadencja
Burmistrz Jarosławia	Stanisław Siara	1936-1939
Wiceburmistrz	Tadeusz Broniewski	1936-1937
	Feliks Wojciechowski	1937-1939
II Wiceburmistrz i asesor	Antoni Dymnicki	1936-1939
sekretarz	Adam Mizerski	1936-1938
	Tadeusz Serafin	1938-1939
asesor	Tadeusz Broniewski	1936-1939
asesor	Feliks Wojciechowski	1936-1937
	Jan Dyszyński	1937-1939
kancel.	Maria Zielwoska	1936-1939
komendant Komisariatu policji państwowej	M. Kozłowski	1936-1939
księgowy	Stanisław Kużniar	1936-1939
lekarz	Właysław Orłowski	1936-1939
kasjer	Tomasz Cena	1936-1939
maszynistka	Aleksandra Opidowska	1936-1939
inżynier	Stanisław Tokarowski	1936-1939
weter.	Mirosław Zbożil	1936-1939
naczelnik straży ogniowej	Adam Fedorowicz	1936-1939
dyrektor elektrowni miejskiej	Tadeusz Balko	1936-1939
dyrektor gazowni	Wiktor Nowak	1936-1939
kierownik Wydziału Ogólnego	Jerzy Miączyński	1936-1939
kierownik Wydziału Finansowego	Antoni Stepczyk	1936-1939
kierownik zarządu miejskiego	Ferdynand Albinowski	1936-1938
	Jan Harlender	1938-1939

Działalność społeczna

• zastępca przewodniczącego Fundacji im. Leona i Marii Grodzińskich
• członek zarządu Oddziału PCK w Jarosławiu (1935–1939)
• kierownik Instytutu Rentgenologicznego (od 1929)
• prezes Oddziału Akademickiego Związku Strzeleckiego (1932–1939)
• członek TMSJ.

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)
• Odznaka pamiątkowa „Orlęta”

Bibliografia

• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 661. [dostęp 2021-02-18].
• Zofia Bieńkowska, Stanisław Siara, Jarosław 1995.
• Zbigniew Zięba, Jarosławskie cmentarze, 2008.
• Dr Stanisław Siara, ,,Gazeta Jarosławska" 1935, nr 24.
• Mieczysław Pasterski, Działalność narodowa i niepodległościowa w Jarosławiu w latach 1900–1918, Przemyśl.
• Jarosławski Słownik Biograficzny, (red.) Beata Kościelny, Jarosław 2018.
• Jacek Maria Hołub, Społeczność Jarosławia w latach 1918-1939, Jarosław 2022.