Stanisław Porębski (1909–1978)
Stanisław Porębski (ur. 25 listopada 1909 w Kowalowych, zm. 13 września 1978 w Komańczy) – polski duchowny rzymskokatolicki, proboszcz, prałat, kanonik honorowy kapituły przemyskiej.
| Prałat, kanonik honorowy | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Proboszcz Parafii św. Józefa w Komańczy | |
| Okres sprawowania |
1 listopada 1942–13 września 1978 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
25 czerwca 1933 |
Życiorys
edytuj.jpg)
Stanisław Porębski urodził się 25 listopada 1909 roku w Kowalowych[1]. Od 1920 do 1928 uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, gdzie w 1928 zdał egzamin dojrzałości[1]. Następnie studiował teologię w Seminarium Duchownym w Przemyślu[1]. Tam 25 czerwca 1933 otrzymał sakrament święceń kapłańskich[1].
Od 1 sierpnia 1933 do 30 maja 1935 był wikarym parafii w Kobylanach, a od 31 maja do 3 września 1935 był tymczasowo administratorem tej parafii[1]. Potem, od 4 września 1935 do 31 lipca 1936 był wikarym w parafii w Jarosławiu[1]. 1 września 1936 do 13 lutego 1938 był wikarym w parafii w Rymanowie[1]. Od 14 lutego 1938 pełnił obowiązki kapelana w domu klasztornym Sióstr Nazaretanek w Komańczy[1]. Wskutek braku powrotu podczas II wojny światowej dotychczasowego proboszcza ks. Rudolfa Niemczyckiego ks. Porębski od 1 lutego 1940 był administratorem parafii, a od 1 listopada 1942 sprawował urząd proboszcza aż do końca życia[1].
Podczas okupacji niemieckiej wskutek jego starań u władz otwarto Publiczną Polską Szkołę Powszechnę w Komańczy, a on sam pracował tam jako katecheta i uchodził za opiekuna placówki[1]. Był przewodniczącym komańczańskiej delegatury Polskiego Komitetu Opiekuńczego, działał na rzecz wsparcia ubogich, współpracował z Radą Główną Opiekuńczą[1]. Był zaangażowany w działalność konspiracyjną, udzielał pomocy wysiedleńcom z ziemi wielkopolskiej, wspierał akcje przerzutów granicznych[1].
U kresu wojny w trakcie nadejścia frontu wschodniego 22 września 1944 podczas radzieckiego ataku lotniczego spłonął kościół i plebania, po czym w latach 1944–1957 nabożeństwa parafialne odbywały się w kaplicy klasztornej sióstr Nazaretanek pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus[2][1]. Po zabójstwie greckokatolickiego proboszcza w Komańczy o. Oresta Węgrzynowicza (7 kwietnia 1946) Ukraińska Powstańcza Armia wydała wyrok śmierci na ks. Porębskiego, który ostrzeżony przez kapelana UPA Teodora Mosuriaka zdołał wyjechać z Komańczę do Zagórza[1].
Po nastaniu Polski Ludowej ks. Porębski od wiosny 1945 był radnym Gminnej Rady Narodowej w Komańczy, od 3 września 1946 do 7 września 1948 sprawował stanowisko przewodniczącego tego gremium[1]. Był inicjatorem utworzenia, współzałożycielem i pierwszym prezesem Spółdzielni Spożywców „Niespodzianka” w Komańczy, od 1946 przekształconej w przemianowanej na GS „Samopomoc Chłopska”[1]. W latach 1948–1950 zbudowano obecny kościół w Komańczy, poświęcony 7 lipca 1957, zaś proboszcz udzielał się przy budowie, także pracując fizycznie[2][1]. W okresie PRL zrealizował też renowację byłych świątyń greckokatolickich w okolicy: cerkwi św. Mikołaja w Smolniku, erkwi św. Dymitra Radoszycach, cerkwi św. Onufrego w Wisłoku Wielkim, cerkwi św. Mikołaja w Rzepedzi, cerkwi św. Michała Archanioła w Turzańsku, cerkwi Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Szczawnem, cerkwi św. Michała Archanioła w Kulasznem[1]. W tych miejscowościach istniały sześć duszpasterskich punktów dojazdowych parafii z Komańczy, gdzie ks. Porębski docierał i udzielał posługi[1].
20 stycznia 1974 otrzymał godność prałata[1]. Otrzymał tytuł honorowego kanonika przemyskiej Kapituły Katedralnej[1].
Zmarł 13 września 1978 w Komańczy[1]. Został pochowany na cmentarzu w Komańczy 16 września 1978[1].
W 1993 w przedsionku kościoła św. Józefa w Komańczy ustanowiono tablicę upamiętniającą ks. Stanisława Porębskiego[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Edward Orłowski: Ksiądz prałat Stanisław Porębski. Proboszcz parafii i kapelan Sióstr Nazaretanek domu klasztornego w Komańczy. komancza.przemyska.pl. [dostęp 2021-09-19].
- ↑ a b Edward Orłowski: Zarys historii Parafii obrządku łacińskiego p.w. Św. Józefa w Komańczy. komancza.przemyska.pl. [dostęp 2021-09-19].