Stanisław Mazur

Stanisław Mieczysław Mazur
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1905 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	5 listopada 1981 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	matematyk, wykładowca akademicki, polityk
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Stanisław Mieczysław Mazur (ur. 1 stycznia 1905 we Lwowie, zm. 5 listopada 1981 w Warszawie) – polski matematyk, najbliższy współpracownik Stefana Banacha i jeden z głównych współtwórców lwowskiej szkoły matematycznej; wprowadził i rozwinął metody geometryczne w analizie funkcjonalnej oraz w 1938 zapoczątkował ogólną teorię przestrzeni liniowo-topologicznych; jeden z czołowych specjalistów w zakresie teorii limesowalności (sumowalności)

Poseł na Sejm Ustawodawczy (1947-1952) i Sejm PRL I kadencji z ramienia PZPR (z okręgu Lublin), członek KC PZPR.

Życiorys

Grób Stanisława Mazura na Powązkach Wojskowych w Warszawie

W 1923 ukończył gimnazjum we Lwowie, w latach 1923–1926 studiował matematykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza i uniwersytecie w Paryżu. Studiów tych nie ukończył, ale pomimo braku magisterium został zatrudniony jako młodszy asystent na UJK, w 1932 obronił pracę doktorską O szeregach warunkowo sumowalnych napisaną pod kierunkiem Stefana Banacha, do 1935 był asystentem II katedry analizy matematycznej i I katedry analizy matematycznej UJK. Od 1935 był adiunktem, od 1936 docentem II katedry matematyki Politechniki Lwowskiej, w 1936 habilitował się na podstawie pracy O zbiorach i funkcjonałach wypukłych w przestrzeniach liniowych. W październiku 1936 otrzymał prawo veniam legendi z matematyki na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie^[1]. W okresie sowieckiej okupacji Lwowa nadal prowadził działalność naukową. W latach 1939–1941 i 1944-1946 był profesorem nadzwyczajnym, kierownikiem katedry geometrii Uniwersytetu Lwowskiego, od 1940 współpracownikiem Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie. W okresie okupacji niemieckiej pracował jako sprzedawca.

W 1939 został deputowanym do Zgromadzenia Ludowego Zachodniej Ukrainy, od 1940 był radnym Lwowskiej Rady Miejskiej^[2], po powrocie Sowietów w 1944 został członkiem Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich, angażował się w tzw. akcję repatriacyjną.

Lwów opuścił w maju 1946. W latach 1946–1948 profesorem Uniwersytetu Łódzkiego, od 1948 Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kierował Katedrą Matematyki II (do 1952) i Katedrą Analizy Matematycznej (1952-1969), w latach 1964–1969 był także dyrektorem Instytutu Matematycznego UW. Od 1969 pracował w Instytucie Matematycznym PAN, w 1975 przeszedł na emeryturę.

Był członkiem korespondentem PAU (od 1947), członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk (od 1952). W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina^[3].

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B 32 rz. Tuje m. 5)^[4].

Odznaczenia i wyróżnienia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1946)^[5]
Order Sztandaru Pracy II klasy (1951)^[6]
Order Sztandaru Pracy I klasy (1954)
Nagroda im. Stefana Banacha (1949)
Doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego (15 maja 1978)^[7].

Życie prywatne

Cechował się bardzo zjadliwym poczuciem humoru. Znanym wydarzeniem było wręczenie przez niego publicznie (obiecanej w Księdze szkockiej) żywej gęsi młodemu matematykowi szwedzkiemu, Perowi Enflo, w nagrodę za rozwiązanie (negatywne) problemu istnienia bazy Schaudera w każdej ośrodkowej przestrzeni Banacha.

Profesor Mazur wręcza żywą gęś szwedzkiemu matematykowi Perowi Enflo za rozwiązanie problemu z Księgi Szkockiej

Ojciec tancerki Krystyny Mazurówny (ur. 1939) oraz Barbary Mazurówny.

Zobacz też

Przypisy

↑ Nowi profesorowie na Uniwersytecie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 245 z 24 października 1936.
↑ „W grudniowych (15 grudnia 1940) wyborach do rad obwodowych i miejskich ich członkami zostało sporo znanych Polaków. [...] Profesorowie Jakub Parnas, prof. Jan Lenartowicz, prof. Jan Grek, Włodzimierz Krukowski, prof. Stefan Banach, prof. Stefan Rudniański, prof. Stanisław Mazur, prof. Roman Witkiewicz, prof. Stanisław Pilat, prof. Kasper Weigel, Alfred Trawiński, [w:] Eugeniusz Duraczyński, Polska 1939–1945: dzieje polityczne, 1999
↑ Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, s. 1.
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
↑ M.P. z 1946 r. nr 25, poz. 42.
↑ M.P. z 1952 r. nr 52, poz. 701.
↑ Doktoraty honorowe. [w:] Uniwersytet Warszawski [on-line]. uw.edu.pl. [dostęp 2018-02-23].

Bibliografia

Roman Duda: Matematycy XIX i XX wieku związani z Polską. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012, s. 308–313. ISBN 978-83-229-3316-9.
Mariusz Urbanek: Genialni. Lwowska Szkoła Matematyczna. Warszawa: Wydawnictwo „Iskry”, 2014. ISBN 978-83-244-0381-3.

Linki zewnętrzne

John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Stanisław Mazur w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
Biogram na portalu wiw.pl

[1] Nowi profesorowie na Uniwersytecie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 245 z 24 października 1936.

[2] „W grudniowych (15 grudnia 1940) wyborach do rad obwodowych i miejskich ich członkami zostało sporo znanych Polaków. [...] Profesorowie Jakub Parnas, prof. Jan Lenartowicz, prof. Jan Grek, Włodzimierz Krukowski, prof. Stefan Banach, prof. Stefan Rudniański, prof. Stanisław Mazur, prof. Roman Witkiewicz, prof. Stanisław Pilat, prof. Kasper Weigel, Alfred Trawiński, [w:] Eugeniusz Duraczyński, Polska 1939–1945: dzieje polityczne, 1999

[3] Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, s. 1.

[4] Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.

[5] M.P. z 1946 r. nr 25, poz. 42.

[6] M.P. z 1952 r. nr 52, poz. 701.

[7] Doktoraty honorowe. [w:] Uniwersytet Warszawski [on-line]. uw.edu.pl. [dostęp 2018-02-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]