Stanisław Janik (oficer)
Stanisław Andrzej Janik (ur. 21 kwietnia 1895 w Węgierskiej Górce, zm. 7 stycznia 1981 w Bydgoszczy) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
.jpg)
| |
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
21 kwietnia 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 stycznia 1981 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
        
| |
Życiorys
edytujUrodził się 21 kwietnia 1895 w Węgierskiej Górce, w ówczesnym powiecie żywieckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Franciszka i Franciszki z Kasperlików[1][2][3]. Od 1907, po ukończeniu IV oddziału szkoły powszechnej, uczęszczał do c. k. Gimnazjum w Bochni. W 1914, po ukończeniu klasy VII, wstąpił do formującego się w Żywcu oddziału Legionów Polskich, lecz został z niego zwolniony na skutek orzeczenia komisji lekarskiej. 6 marca 1915 w bocheńskim gimnazjum złożył wojenny egzamin dojrzałości[4].
15 marca został wcielony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej i przydzielony do 16 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. 16 września 1915, po ukończeniu szkoły oficerskiej w Opawie, został mianowany sierżantem jednorocznym ochotnikiem i wyznaczony na stanowisko komendanta plutonu. 1 listopada został przydzielony do baonu marszowego. Od 27 listopada 1915 na froncie dowodził plutonem w 15. kompanii 16 pp OK. 15 kwietnia 1916 został mianowany kadetem, a 5 czerwca tego roku dostał się do rosyjskiej niewoli. Później został mianowany na stopień chorążego rezerwy ze starszeństwem z 1 sierpnia 1915[5].
23 lipca 1918 wstąpił jako ochotnik do Dywizji Syberyjskiej. Był dowódcą plutonu i zastępcą dowódcy kompanii wywiadowczej 1 Pułku Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki. 13 marca 1919 został mianowany podporucznikiem. Od 7 stycznia 1920, po kapitulacji Dywizji Syberyjskiej, przebywał w bolszewickiej niewoli[6]. 4 października 1921 powrócił z niewoli i został skierowany do Dęblina na kwarantannę[6]. Tam też przeszedł proces rehabilitacji[6].
27 października tego roku został wcielony do 82 Pułku Piechoty w Brześciu[6][7][8][9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 773. lokatą[10], 1 grudnia 1924 mianowany kapitanem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 310. lokatą[11], a 17 grudnia 1931 mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 42. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12]. W marcu 1932 został wyznaczony na stanowisko dowódcy III batalionu w macierzystym pułku[13][14][15]. 25 listopada 1936 objął dowództwo 2 Batalionu Strzelców w Tczewie[16][17]. Na tym stanowisku został mianowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 60. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18][19]. Na czele wspomnianego oddziału walczył w kampanii wrześniowej. 3 września 1939 pod wsią Przechowo dostał się do niemieckiej niewoli[20]. Przebywał kolejno w Oflagu X A/Z Itzehoe, Oflagu X C Lubeka i od 20 kwietnia 1942 w Oflagu II C Woldenberg (nr jeńca 682)[21].
Był żonaty, miał syna Leona (ur. 25 stycznia 1925)[13].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7759 – 22 czerwca 1922[22][23][1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[24][25]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[26][27]
- Medal Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[28][29]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”[30][31]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[26]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[26]
- francuski Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny[26]
- Medal Zwycięstwa[26][32]
- Państwowa Odznaka Sportowa[33]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Sprawozdanie 1915 ↓, s. 23, tu jako miejsce urodzenia podano wieś Cięcina.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-01-01].
- ↑ Sprawozdanie 1915 ↓, s. 23.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 157, 277.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 361, 428.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 314, 370.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 96, 210.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 84.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 740.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 18 grudnia 1931 roku, s. 399.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 224.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 40, 610.
- ↑ Udział (...) ↓, s. 1.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 660.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 471.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 18.
- ↑ Udział (...) ↓, s. 5.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-05].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 19 sierpnia 1922, s. 614.
- ↑ Dindorf-Ankowicz 1929 ↓, s. 46.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937, s. 34.
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 40.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 376.
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 636. 1928-11-10. [dostęp 2022-11-16].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 412.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 96.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
Bibliografia
edytuj- Janik Stanisław Andrzej. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.74-6946 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-22].
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Bochni za rok szkolny 1914/15. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1915.
- Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Franciszek Dindorf-Ankowicz: Zarys historji wojennej 82-go syberyjskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Stanisław Janik: Udział 2 Batalionu Strzelców z Tczewa w Wojnie Obronnej w 1939 r.. IPMS. [dostęp 2021-01-01].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.