Solec-Zdrój
Solec-Zdrój (do 1974 Solec[6]) – wieś uzdrowiskowa w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Solec-Zdrój[7][5]. Leży na łagodnym wzniesieniu na skraju Wyżyny Małopolskiej i Kotliny Sandomierskiej nad rzeką Rzoską, 17 km na południowy wschód od Buska-Zdroju.
wieś | |
Łazienki w parku zdrojowym | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
41 |
Kod pocztowy |
28-131[4] |
Tablice rejestracyjne |
TBU |
SIMC |
0271035[5] |
Położenie na mapie gminy Solec-Zdrój | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |
Położenie na mapie powiatu buskiego | |
50°22′00″N 20°53′13″E/50,366667 20,886944[1] | |
Strona internetowa |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.
Miejscowość jest siedzibą gminy Solec-Zdrój.
Części wsi
edytujSIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
1016300 | Cegielnia | część wsi |
1016316 | Janów | część wsi |
1016322 | Las Strażnicki | część wsi |
Historia Solca
edytujNazwa wsi pochodzi od słonych źródlisk występujących dawniej na pobliskich łąkach. Istnienie wsi potwierdzone jest już od I poł. XIV w. W poł. XV w. jej właścicielem był Jan Feliks Tarnowski, a do ówczesnej parafii soleckiej należało 6 wsi. Od 1508 r. Solec wraz z sąsiednim Zborowem przeszedł we władanie rodziny Zborowskich. Od XVIII w. zaczęto z miejscowych wód warzyć sól. W 1815 r. radca górniczy Królestwa Polskiego Becker w trakcie poszukiwania soli odkrył we wsi źródła wód mineralnych. Do kąpieli zaczęto ich używać od ok. 1820 r., po poznaniu właściwości leczniczych. W 1837 r. Karol Godeffroy założył w Solcu uzdrowisko. Wybudowano wówczas budynki leczniczo-kąpielowe i mieszkaniowe oraz przyłączono do Solca przyległe 100 ha lasu iglastego.
W 1974 roku zmieniono nazwę wsi z Solec na Solec-Zdrój[6].
-
Urząd Gminy
-
Deptak
-
Gminne Centrum Kultury
Solec-Zdrój dziś
edytujDziś Solec-Zdrój jest niewielką miejscowością liczącą niespełna 900 mieszkańców. Jest również siedzibą gminy uzdrowiskowej. Na kuracjuszy czeka 400 miejsc. W uzdrowisku leczy się choroby narządu ruchu i reumatyczne, jak również choroby skóry i alergię. W pobliżu uzdrowiska w wyniku przeprowadzonych badań geologicznych natrafiono na solankę o zawartości siarkowodoru 8-krotnie większą niż dotychczas eksploatowane źródła. Jest to unikalne ujęcie wód mineralnych tego typu na świecie.
Solec-Zdrój jest punktem początkowym czerwonego szlaku turystycznego prowadzącego do Buska-Zdroju. Przez wieś przechodzi zielony szlak turystyczny z Wiślicy do Grochowisk.
-
Hotel Malinowy Zdrój
-
Baseny Mineralne
-
Hotel Malinowy Raj
Uzdrowisko
edytujUzdrowisko Solec-Zdrój to niewielkie, zaciszne i bardzo spokojne uzdrowisko, oddalone od ośrodków przemysłowych i otoczone licznymi lasami. Obiekty uzdrowiska zlokalizowane są w Parku Zdrojowym, do którego przylega kompleks lasu sosnowego i miejscowy zalew wodny. Najcenniejszym bogactwem naturalnym uzdrowiska i podstawą kuracji są pozyskiwane tutaj wody lecznicze. Solecka siarka jest najsilniejszą dostępną wodą leczniczą w Polsce i jedną z najlepszych w Europie. Taką renomę zawdzięcza nie tylko stężeniu jonów siarczkowych, wynoszącym 103 mg/litr, ale także wysokiej mineralizacji. Posiada ona wysoką wartość leczniczą, szczególnie w schorzeniach narządu ruchu, schorzeniach reumatycznych oraz ortopedyczno-urazowych.
Od 1837 roku skutecznie leczone są tu: reumatoidalne zapalenia stawów, zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa, gościec tkanek miękkich, zapalenia korzonków nerwowych, stany pourazowe, dyskopatie, nerwobóle, choroby skóry, choroby układu krążenia i układu oddechowego, nerwice, zatrucia metalami ciężkimi oraz osteoporoza.
-
Kawiarnia Szyb Solecki
-
Sanatorium Świt
-
Sanatorium Jasna
Zabytki
edytuj- Zespół uzdrowiska, XIX, XX w. wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: bez numeru z 30.07.2019)[8]
- łazienki 1922–26,
- sanatorium „Świt” 1875,
- pensjonat „Jasna” 1907,
- stróżówka, obecnie pawilon parkowy 1907,
- pawilon kąpieli mułowych 1932–34,
- willa „Prus” 1903–08,
- willa „Irena” 1911,
- założenie parkowe XIX, XX w.
- Cmentarz parafialny z I połowy XIX w. wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.67 z 31.08.1992)[8]
-
Tężnia w Parku Zdrojowym
-
Nagrobek Karola Godeffroy założyciela uzdrowiska
-
Willa Prus
Inne obiekty o charakterze historycznym:
- Nieistniejący kościół św. Mikołaja XIV–XV w,
- Nowy kościół św. Mikołaja z lat 1937–1939.
- W okolicach Solca-Zdroju, w stanowisku z II w. n.e. archeologowie znaleźli egipską figurkę uszebti. Wydobyto ją z popielicy, w której Słowianie chowali prochy zmarłych.
-
Kościół parafialny św. Mikołaja
-
Pomnik nagrobny na ścianie kościoła z drugiej połowy XVI w, prawdopodobnie Andrzeja Zborowskiego, właściciela Solca
-
Solec Zdrój, widok łazienek i źródła na litografii wykonanej przed 1836
Atrakcje turystyczne
edytuj- Stary park zdrojowy – występuje tu skupisko wartościowego drzewostanu z udziałem gatunków egzotycznych takich jak: sosna wejmutka, kłek kanadyjski, świerk balsamiczny, platana oraz piękne okazy starej lipy szerokolistnej, modrzewi i magnolii.
- Zalew – od strony zachodniej bezpośrednio do parku zdrojowego przylega nowo powstały zbiornik retencyjno-rekreacyjny.
- Las – bezpośrednio do parku zdrojowego przylega 120 ha kompleksu leśnego o drzewostanie mieszanym z przewagą lasu sosnowego.
Wspólnoty wyznaniowe
edytuj- Kościół rzymskokatolicki – parafia św. Mikołaja[9]
- Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna – placówka misyjna w Solcu-Zdroju[10]
Sport
edytujW miejscowości działa klub piłki nożnej, GKS Strumyk Solec-Zdrój, założony w 2016 roku.
Ludzie związani z Solcem-Zdrojem
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 126425
- ↑ Wieś Solec-Zdrój w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-07-07] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1173 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b M.P. z 1974 r. nr 22, poz. 130.
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-06-13] .
- ↑ Solec-Zdrój, św. Mikołaja B.W. [online], diecezja.kielce.pl [dostęp 2023-08-15] .
- ↑ Zbory i placówki [online], chwe.pl [dostęp 2023-08-15] .
Linki zewnętrzne
edytuj- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona