Wikipedia

Skorzeszyce

wieś w województwie świętokrzyskim

Skorzeszyce – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Górno[5][4]. Leży nad Belnianką i Kakonianką.

Skorzeszyce
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Górno

Liczba ludności (2020)

1453[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-008[3]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0239273[4]

Położenie na mapie gminy Górno
Mapa konturowa gminy Górno, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Skorzeszyce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Skorzeszyce”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Skorzeszyce”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Skorzeszyce”
Ziemia50°49′50″N 20°52′47″E/50,830556 20,879722[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego. Historycznie położone w Małopolsce (ziemia sandomierska).[6]

Integralne części wsi Skorzeszyce[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0239280 Dęby część wsi
0239296 Kolonia część wsi
0239304 Pipała część wsi
0239310 Podkamienie część wsi
0239327 Rzechty część wsi
0239333 Zapłocie część wsi

Historia

edytuj

Dnia 3 lutego 1401 roku Piotr Wysz, biskup krakowski nadaje wieś biskupią „Petrow olim Skorszeszice” kmieciowi Zelikowi ze wsi Klatki (nieistniejąca już wieś w pobliżu obecnych Daleszyc), do osadzenia 13 łanów na prawie średzkim. Za sołtystwo (2 łany wolne) zapłacił 30 grzyw. Jeden łan wolny otrzyma biskupi pszczelarz[7][8].

Miejscowość Skorzeszyce wymieniona została w spisie osadnictwa klucza kieleckiego w przekazie Jana Długosza[6] (lata 1470–1480). W spisie było wtedy 28 wsi, z czego 22 znane było Długoszowi – były to wsie Daleszyce, Klatki, Mójcza, Suków, Niestachów, Bieliny, Bobrza, Brzeziny, Czarnów Mniejszy, Dyminy, Górno, Kowale, Krajno, Nida, Posłowice, Radlin, Skorzeczyce, Tumlin, Wola Jachowa, Zagnańsk, Bęczków, Bilcza, Ćmińsk Czarnów Większy, Domaszowice, Kostomłoty i Mąchocice[9].

Szkorzeschycze – villa sub parochia de Daleszyce sita, cuius pro prietas ad episcopatum Cracoviensem pertinet. In qua sunt undecim lanei cmethonales, item una scultetia habens agros, de quibus omnibus solvitur et conducitur decima manipularis et canapalis ecclesiae in Daleszyce cius valor ad sex marcas aestimatur, pro una parte agrorum; item non est ibi praedium ; item pro alia parte agrorum, quae est propinquior villae Daleszyce, eo,quod agri praefati pertinebant ad villam Daleszyce, solvitur ecclesiae in Daleszyce, cuius valor ad sex marcas.

Joannis Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tomus II.

Według zapisków Jana Długosza wieś należała w XV wieku do parafii Daleszyce, wchodzącej w skład biskupstwa krakowskiego. W ówczesnej wsi znajduje się 11 łanów kmiecych, także jeden łan sołtysi, z nich wszystkich płaci się i odprowadza dziesięcinę snopową i konopianą, kościołowi w Daleszycach (do biskupstwa krakowskiego), a jej wartość szacuje się na 6 grzywien z jednej części ról; z drugiej części ról, która jest bliżej wsi Daleszyce – wobec faktu, że ziemia ta należała dawniej do wsi Daleszyce – płaci się kościołowi w Daleszycach (tamtejszemu proboszczowi) wartość też 6 grzywien.

W 1459 roku król Kazimierz Jagiellończyk na sejmie piotrkowskim przeniósł Kielce (ponownie) oraz wsie: Bieliny, Bilcza, Bobrza, Brzeziny, Daleszyce, Górno, Kostomłoty, Kowale, Nida, Niewachlów, Skorzeczyce z prawa polskiego na średzkie i zagwarantował tym miejscowościom własny samorząd sądowniczy[10].

Według rejestru poborowego powiatu chęcińskiego z 1540 roku, w skład parafii daleszyckiej wchodzą wsie: Daleszyce, Mójcza, Krajno, Bieliny, Skorzeczyce, Klatki, Wola Jachowa, choć opisane wspólnie z parafią przy kolegiacie kieleckiej. Wieś Skokorzeszyce stanowi wówczas własność biskupstwa krakowskiego, w kluczu kieleckim dóbr. Wieś posiadała 3 łany, z których 2 były osiadłe, 1 pusty, 2 łany sołtysie. W roku 1573 były 4 łany, 2 łany sołtysie, 1 łan pusty>[11]

W 1632 roku Skorzeszyce zostały ofiarowane przez biskupa wraz z kuźnicą smyczyńską i napękowską kapitule krakowskiej.

13 maja 1633 roku Kapituła krakowska wydzierżawia Tomaszowi Rokickiemu kuźnię napękowską wraz ze wsiami Skorzeszyce i Lechów za czynszem rocznym 2000 zł.

W latach 1636–1639 Skorzeszyce, Kuźnia Napękowska i Lechów były w dzierżawie Stanisława Pęczalskiego podstolemu zakroczymskiemu (wójt Kielc w latach 1633–1655) z czynszem rocznym 2500 zł. Po zakończeniu tego okresu umowa została przedłużona na kolejne lata i dodatkowo włączono do niej kuźnicę smyczyńską.

Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z roku 1827 było w Skorzeszycach 65 domów oraz 345 mieszkańców[11].

W historii Skorzeszyc istotną rolę odgrywa data 13 sierpnia 1944 roku, kiedy to okupanci niemieccy dokonując pacyfikacji wsi zamordowali 11 mieszkańców oraz spalili znaczną jej część[12]. Koło szkoły znajduje się pomnik upamiętniający to wydarzenie. W niedzielę, 11 listopada 2018 roku w 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości o godz. 11.30 odbyło się uroczyste odsłonięcie nowej tablicy na pomniku zawierającej nazwiska osób pomordowanych 13 sierpnia 1944 roku i innych[13].

W sierpniu 2018 roku w Skorzeszycach ruszyła budowa oczyszczalni ścieków oraz kanalizacji. Jest to największa inwestycja w Gminie Górno. Do oczyszczalni ścieków mają być podłączone miejscowości z gminy Górno i Bieliny oraz Lechówek z gminy Łagów. Zakończenie budowy oczyszczalni ścieków planowane było na lipiec 2020 roku, a kanalizacji na marzec 2020 roku[14]. Prace inwestycyjne zakończyły się zgodnie z terminem[15]. Oczyszczalnia znajduje się na ulicy Sosnowej.

W październiku 2018 roku ogłoszono, że w miejscu starego budynku gospodarczego na terenie szkoły powstanie świetlica wiejska. Prace budowlane ruszyły jeszcze w 2018 roku i zakończyły się wraz z końcem listopada 2019 roku[16][17][18] Uroczyste otwarcie świetlicy wiejskiej nastąpiło 25 stycznia 2020 roku[19][20][21]. Świetlica znajduje się na ulicy Szkolnej.

W 2022 roku nadano nazwy ulic. Jest ich 14: Kamienna, Szkolna, Kielecka, Sandomierska, Słoneczna, Starowiejska, Leśna, Chabrowa, Miodowa, Klonowa, Lipowa, Piaskowa, Sosnowa, Kwiatowa[22][23][24][25].

W 2023 roku utworzono Ochotniczą Straż Pożarną. Swoją siedzibę ma ona przy ulicy Szkolnej[26].

Parafia

edytuj

W miejscowości na ulicy Szkolnej znajduje się kościół parafialny pw. św. Rozalii Dziewicy. Parafia powstała w 1934 roku. Wydzielona została z parafii Daleszyce i Bieliny. W 1936 roku powstał drewniany kościół, który został rozebrany w 1985 roku. W jego miejsce w 1991 roku powstał nowy kościół[27]. Obok powstał budynek filialny diecezjalnego Seminarium Duchownego. Obecnie w budynku tym mieści się Centrum Spotkań i Dialogu Diecezji Kieleckiej. Odpust parafialny odbywa się co roku 4 września – w tym dniu jest wspomnienie św. Rozalii z Palermo (patronki kościoła). Na ulicy Leśnej znajduje się cmentarz wyznaniowy[28].

Komunikacja

edytuj

Dojazd komunikacją publiczną do miejscowości z Kielc zapewniają autobusy komunikacji miejskiej linii 43[29] i 206[30].

Edukacja

edytuj

W miejscowości na ulicy Szkolnej znajduje się Oddział Przedszkolny oraz Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II[31].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123768
  2. ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 3 [dostęp 2022-03-12]
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1156 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  6. ↑ a b Jan Długosz: Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis t. 2, s. 458.
  7. ↑ Kodeks katedry krakowskiej T. II, s. 250
  8. ↑ Maria Kamińska, Maria Karpluk, Witold Taszycki: Prace onomastyczne, Wydania 4-7. Zakład Imienia Ossolińskich, 1961, s. 153.
  9. ↑ Jan Długosz: op. cit.
  10. ↑ Dariusz Kalina: Daleszyce. Stulecie XVII – Złoty wiek miasta Daleszyce i wsi okolicznych. dariuszkalina.pl > Inne [on-line], 2013-09-25. [dostęp 2013-09-30].
  11. ↑ a b Skorzeszyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 705.
  12. ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981, s. 145.
  13. ↑ Głos Górna Nr 11 (75) Listopad 2018r. s. 11.
  14. ↑ MAT, To będzie największa inwestycja w historii gminy. Rusza budowa oczyszczalni w Skorzeszycach, „echodnia.eu” [dostęp 2018-09-03] (pol.).
  15. ↑ Głos Górna Nr 6 (94) Czerwiec 2020 s. 6
  16. ↑ MAT, Milion złotych na nową świetlicę wiejską w Skorzeszycach [online], echodnia.eu [dostęp 2019-01-08] (pol.).
  17. ↑ MAT, W Skorzeszycach powstanie świetlica wiejska za milion złotych [online], echodnia.eu [dostęp 2019-01-08] (pol.).
  18. ↑ Głos Górna Nr 10 (74) Październik 2018r. s. 4.
  19. ↑ Redakcja, W Skorzeszycach w gminie Górno uroczyście otwarto świetlicę wiejską (ZDJĘCIA) [online], Echo Dnia Świętokrzyskie, 26 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-27] (pol.).
  20. ↑ W Skorzeszycach otwarto świetlicę wiejską [online], Radio Kielce [dostęp 2020-02-27] (pol.).
  21. ↑ [1]Głos Górna Nr 1 (89) Styczeń 2020r. s. 6 i 7.
  22. ↑ http://edziennik.kielce.uw.gov.pl/eli/POL_WOJ_SK/2022/1665/ogl/pol/pdf
  23. ↑ https://gorno.biuletyn.net/fls/bip_pliki/2022_12/BIPF5EFDA00B0B988Z/503-22.pdf
  24. ↑ https://gorno.biuletyn.net/fls/bip_pliki/2022_06/BIPF5E163E1903C3Z/439-22.pdf
  25. ↑ https://gorno.biuletyn.net/fls/bip_pliki/2022_09/BIPF5E945F11A0E22Z/471-22.pdf
  26. ↑ Firma OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W SKORZESZYCACH, SKORZESZYCE - NIP, KRS, REGON, opinie, władze, powiązania kapitałowe, dane finansowe, sprawozdania - Dane z KRS - | ALEO.com [online], aleo.com [dostęp 2023-11-12] (pol.).
  27. ↑ Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Rozalii w Skorzeszycach [online], www.parafiaskorzeszyce.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  28. ↑ Mogily.pl - Cmentarz Parafialny w Skorzeszycach [online], mogily.pl [dostęp 2023-08-19].
  29. ↑ http://ztm.kielce.pl/rozklady/rozklady/0043/w.htm
  30. ↑ Rozkład linii 206 MPK Kielce
  31. ↑ Szkoła Podstawowa w Skorzeszycach.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Skorzeszyce&oldid=75085102”