Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku
Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa – placówka muzealna w Szymbarku, oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach[1]. W skansenie prezentowane są obiekty charakterystyczne dla budownictwa ludowego z obszaru powiatu gorlickiego.
| Oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
38-311 Szymbark |
| Data założenia |
19 września 1987 |
| Zakres zbiorów | |
| Powierzchnia ekspozycji |
ok. 20 000 m² |
| Kustosz |
Anna Niemczyńska-Szurek |
| Kierownik |
Michał Liana |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gorlice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°37′20″N 21°05′42″E/49,622222 21,095000
| |
| Strona internetowa | |
Lokalizacja
edytujSkansen znajduje się w centrum Szymbarku koło Gorlic, w województwie małopolskim. Usytuowany jest w pobliżu szkoły i kościoła parafialnego, na trasie Nowy Sącz – Gorlice.
Historia
edytujW 1962 roku Jerzy Tur – wojewódzki konserwator zabytków w Rzeszowie, wystąpił z inicjatywą zorganizowania niewielkiego skansenu w Szymbarku. Skansen miał prezentować budownictwo wiejskie Pogórzan z okolic Gorlic. Ostateczną wersję „Koncepcji zagospodarowania przestrzennego Ośrodka Budownictwa Ludowego w Szymbarku” opracowali: Ryszard Brykowski i Wojciech Jankowski. Konsultantem podczas organizacji szymbarskiego skansenu był Roman Reinfuss, polski etnograf i badacz sztuki ludowej Pogórzan. Ograniczona powierzchnia skansenu przesądziła o zabudowie parkowej, bez odtwarzania autentycznego rozmieszczenia poszczególnych obiektów. Muzeum otwarto dla zwiedzających 19 września 1987 roku. Do 2007 roku był to oddział Muzeum Ziemi Sądeckiej. 27 maja 2010 roku, w setną rocznicę urodzin Romana Reinfussa, zmieniono nazwę placówki na Skansen Wsi Pogórzańskiej i nadano jej imię profesora[2].
Ekspozycja
edytujW skansenie, o powierzchni ok. 2 ha, eksponowanych jest 15 oryginalnych budowli przeniesionych z innej lokalizacji. Wszystkie obiekty to przykłady tradycyjnej architektury ludowej występującej na terenie Obniżenia Gorlickiego.
.jpg)
W muzeum zobaczyć można m.in. chałupy, budynki gospodarcze i warsztaty wiejskie m.in. spichlerz z Rożnowic, kuźnię z Turzy, stodołę z Zagórzan[3]. Większość pochodzi z XIX wieku, najstarszy z przełomu XVIII i XIX wieku, najmłodsze z okresu międzywojennego. Budynki są konstrukcji zrębowej, o ścianach z drewnianych bali lub półbali, rzadziej z drewna toporowanego, często z wypuszczonymi w narożach charakterystycznymi „ostatkami”, większość przykryta dachami ze słomianej strzechy. Od brązowego kolorytu większości budynków odcina się pobielony wapnem zrąb jednej z chałup, druga zaś ozdobiona jest z zewnątrz kropami wapna z dodatkiem ultramaryny.
Większość wnętrz jest urządzona oryginalnymi sprzętami z przełomu XIX i XX wieku oraz okresu międzywojennego (meble, naczynia i stroje w chałupach oraz narzędzia i urządzenia w warsztatach wiejskich). Wyposażenie warsztatów i chałup umożliwia organizowanie zajęć i pokazów tradycyjnego rzemiosła np. kowalstwa, tkactwa, garncarstwa.
W sąsiedztwie położony jest drewniany dworek mieszczański przeniesiony z Gorlic, w którym obejrzeć można stałą ekspozycję prezentującą tradycję dworkową tego regionu[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Struktura Muzeum – Muzeum Dwory Karwacjanów. muzeum.gorlice.pl [dostęp 2020-08-19]
- ↑ a b Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach [online], Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach [dostęp 2020-12-14] (pol.).
- ↑ Konrad Dudek, Skansen Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku [online], Moja Małopolska, 2 maja 2016 [dostęp 2020-12-14] (pol.).