Siergiej Szojgu

Siergiej Kużugietowicz Szojgu (ros. Сергей Кужугетович Шойгу; ur. 21 maja 1955 w Czadanie) – rosyjski wojskowy w stopniu generała armii i polityk pochodzenia tuwińskiego. W latach 2012–2024 minister obrony Federacji Rosyjskiej. Uhonorowany wieloma wyróżnieniami, w tym tytułem Bohatera Federacji Rosyjskiej.

Siergiej Szojgu

Minister obrony Federacji Rosyjskiej generał armii Siergiej Szojgu (2014)
Data i miejsce urodzenia	21 maja 1955 Czadan
Minister obrony Federacji Rosyjskiej
Okres	od 6 listopada 2012 do 12 maja 2024
Przynależność polityczna	Jedna Rosja
Poprzednik	Anatolij Sierdiukow
Następca	Andriej Biełousow
Odznaczenia

Od 25 czerwca 2024 poszukiwany przez Międzynarodowy Trybunał Karny.

Życiorys

Pochodzi z niewielkiego miasta Czadan przy granicy z Mongolią, w autonomicznej Republice Tuwy. Jego ojciec Kużugiet Szojgu (1921–2010), Tuwiniec, był wieloletnim radzieckim działaczem partyjnym. Przeszedł na emeryturę jako wiceprzewodniczący Rady Ministrów Tuwińskiej ASRR.

Matka, Rosjanka Aleksandra Jakowlewna Szojgu (ros. Александра Яковлевна Шойгу) z domu Kudriawcewa, urodziła się w 1924 roku we wsi Jakowlewo (ros. Яковлево) w obwodzie orłowskim niedaleko Moskwy, a niedługo później przeniosła się wraz z rodziną do Kadyjewki w obwodzie ługańskim na Ukrainie i tam się wychowała. W 1951 roku ukończyła Charkowski Instytut Rolniczy (ros. Харьковский сельскохозяйственный институт, obecnie Charkowski Narodowy Uniwersytet Rolniczy im. W. W. Dokuczajewa) w Charkowie. Następnie zamieszkała w Tuwie, gdzie poznała swojego przyszłego męża, Kużugieta Szojgu. Była zootechniczką, pracowała jako główna specjalistka ds. hodowli zwierząt w dziale rolnictwa rejonu Dzun-Chiemczyckiego. W 1979 r. przeszła na emeryturę jako szefowa departamentu planowania Ministerstwa Rolnictwa Republiki Tuwy. Wielokrotnie była także deputowaną w lokalnym parlamencie Tuwińskiej ASRR i późniejszej rosyjskiej Republiki Tuwy. Zmarła w 2011 roku.

Młodość

W 1977 r. Siergiej Szojgu ukończył studia w Krasnojarskim Instytucie Politechnicznym w zakresie inżynierii budownictwa. Doktor nauk ekonomicznych. W latach 1977–1978 pracował na stanowisku mistrza w przedsiębiorstwie Promchimstroj w Krasnojarsku, a w latach 1978–1979 był mistrzem i naczelnikiem odcinka w przedsiębiorstwie Tuwinstroj w Kyzyle. W latach 1979–1984 pełnił funkcję kierownika robót, głównego inżyniera i naczelnika w przedsiębiorstwie Aczinskaluminijstroj w Aczyńsku. Od 1984 zajmował kierownicze stanowiska w przedsiębiorstwach budowlanych. W latach 1984–1985 był zastępcą kierownika Sajanaluminstroju w Sajanogorsku, w latach 1985–1986 kierownikiem Sajantiażstroju, a w latach 1986–1988 kierownikiem Abakanwagonstroju w Abakanie.

Kariera polityczna

Od 1988 r. działał w aparacie Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W latach 1988–1989 był II sekretarzem Komitetu Miejskiego KPZR w Abakanie. W latach 1989–1990 pełnił funkcję inspektora Komitetu Krajowego KPZR w Kraju Krasnojarskim.

W latach 1990–1991 zajmował stanowisko Zastępcy Przewodniczącego Państwowego Komitetu Rosyjskiej Federacyjnej SRR ds. Architektury i Budownictwa.

Od 1991 r. pracuje w centralnym aparacie państwowych służb ratowniczych. W 1991 r. przewodniczył Państwowemu Komitetowi RFSRR ds. Sytuacji Nadzwyczajnych. W latach 1991–1994 był Przewodniczącym Państwowego Komitetu Federacji Rosyjskiej ds. Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Następstw Klęsk Żywiołowych. W 1994 r. został mianowany na stanowisko Ministra FR ds. Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Następstw Klęsk Żywiołowych. Od 1996 r. zasiada w Radzie Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. W latach 2000–2004 był Zastępcą Przewodniczącego Rządu Federacji Rosyjskiej (wicepremierem).

Otrzymał szereg nagród i odznaczeń państwowych, w tym tytuł Bohatera Federacji Rosyjskiej.

Siergiej Szojgu, Władimir Putin i Dmitrij Miedwiediew podczas parady z okazji Dnia Zwycięstwa w Moskwie w 2014

Jest aktywnym politykiem. Od 1999 był jednym z liderów proprezydenckiego ruchu „Jedność”, a od 2001 jest członkiem kierownictwa partii Jedna Rosja, która wspiera prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina.

Od 17 listopada 2009 jest Prezesem Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego.

10 kwietnia 2010, decyzją Przewodniczącego Rządu Federacji Rosyjskiej W. Putina, został wiceprzewodniczącym specjalnej rosyjskiej komisji rządowej do zbadania przyczyn katastrofy polskiego Tu-154M w Smoleńsku (wraz z pierwszym wicepremierem Rosji Siergiejem Iwanowem i Tatjaną Anodiną, przewodniczącą Międzypaństwowego Komitetu Lotniczego).

Minister obrony Federacji Rosyjskiej

Siergiej Szojgu i premier Izraela Binjamin Netanjahu w 2017

Siergiej Szojgu i premier Indii Narendra Modi w 2015

Siergiej Szojgu podczas spotkania z doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego Johnem Boltonem w Moskwie w 2018

Szojgu podczas spotkania w pałacu prezydenckim w Kiszyniowie z prezydentem Mołdawii Igorem Dodonem w 2019

6 listopada 2012 decyzją Prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina, S. Szojgu został mianowany ministrem obrony Federacji Rosyjskiej. Zastąpił na tym stanowisku odwołanego Anatolija Sierdiukowa w związku ze sprawą nadużyć w holdingu Oboronserwis podległego Ministerstwu Obrony FR.

26 lutego 2014 oświadczył, że Federacja Rosyjska planuje podpisać umowy z Wietnamem, Kubą, Wenezuelą, Nikaraguą, Seszelami, Singapurem oraz kilkoma innymi państwami, które umożliwiłyby stworzenie tam stałych rosyjskich baz wojskowych.

Dowodzone przez niego wojska dokonały w lutym 2022 inwazji na Ukrainę, oskarżane są one o dokonanie zbrodni wojennych.

12 maja 2024 przestał być ministrem obrony. Zastąpił go na tej funkcji Andriej Biełousow. Tego samego dnia został mianowany sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej.

25 czerwca 2024 Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakaz jego aresztowania, w związku z podejrzeniem o dokonanie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości podczas inwazji Rosji na Ukrainę.

Rodzina

Żonaty z Iriną, prezeską przedsiębiorstwa turystycznego Expo-EM, z którą zna się od pierwszego roku studiów, pobierając się 5 lat później. Mają dwie córki. Starsza, Julija (ur. 1977), od 2002 roku pełni funkcję dyrektorki centrum pomocy psychologicznej przy Ministerstwie Spraw Nadzwyczajnych. Młodsza, Ksienija (ur. 1991) od 2020 roku pełni funkcję dyrektorki Rosyjskiej Federacji Triathlonowej.

Siergiej Szojgu miał starszą siostrę, Łarisę (1953–2021), wieloletnią deputowaną do Dumy Państwowej z ramienia rządzącej partii Jedna Rosja, zmarłą nagle po komplikacjach w wyniku przebycia COVID-19.

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

• Bohater Federacji Rosyjskiej (1999)
• Order Świętego Andrzeja (2014)
• Order „Za zasługi dla Ojczyzny” I klasy (2020)
• Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2010)
• Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (2005)
• Order Aleksandra Newskiego (2014)
• Order Honoru (2008)
• Order „Za osobiste męstwo” (1994)
• Medal „Obrońca Wolnej Rosji” (1993)
• Medal 850-lecia Moskwy
• Medal „Za zasługi w przeprowadzeniu wszechrosyjskiego spisu powszechnego”
• Medal „Na Pamiątkę 300-lecia Petersburga” (2003)
• Medal „Na Pamiątkę 1000-lecia Kazania” (2005)
• Medal jubileuszowy „60 lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (2005)
• Medal „Za wzmocnienie wspólnoty wojskowej” (czterokrotnie)
• Medal „Za staranność w wykonywaniu zadań wsparcia inżynieryjnego”
• Medal „200 lat Ministerstwa Obrony”
• Medal „Za powrót Krymu”
• Medal „200 lat Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Rosji”
• Medal „Za wyróżnienie” (Służba Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej)
• Medal „Za wyróżnienie w reagowaniu kryzysowym”
• Medal „Za nienaganną służbę” (Ministerstwo Sytuacji Nadzwyczajnej Federacji Rosyjskiej)
• Medal „Uczestnikowi nadzwyczajnych operacji humanitarnych”
• Order Republiki Tuwy (Tuwa)
• Order „Za zasługi dla Chakasji” (Chakasja)
• Order „Za zasługi” (Inguszetia)
• Nagroda Republiki Tuwy (Tuwa)
• Order „Za zasługi dla Kraju Ałtajskiego” (Kraj Ałtajski)
• Honorowy obywatel obwodu moskiewskiego
• Honorowy obywatel odwodu kemerowskiego
• Honorowy obywatel Republiki Jakucji
• Order Świętego Sergiusza Radoneżskiego I klasy (Rosyjski Kościół Prawosławny, 2014)
• Order „Danaker” (Kirgistan, 2002)
• Medal „Dank” (Kirgistan, 1997)
• Order Przyjaźni (Kirgistan, 2020)
• Order „Za zasługi w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego” (Wenezuela, 2015)
• Medal „Krzyż Wielki Armii Nikaragui” (Nikaragua, 2015)
• Order Flagi Serbskiej I klasy (Serbia, 2012)
• Order Świętego Sawy (Serbski Kościół Prawosławny, 2003)
• Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański, 2012)
• Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia, 2018)
• Doktor honoris causa Akademii Państwowej Straży Pożarnej Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych Rosji
• Doktor honoris causa Uniwersytetu Obrony Ministerstwa Obrony Serbii (2020)

Linki zewnętrzne

• Siergiej Szojgu – sylwetka na stronie www.viperson.ru (ros.)