Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju
Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju – modernistyczny budynek sanatorium (pensjonatu) w Krynicy-Zdroju, położony przy ul. Pułaskiego. Wybudowany w latach 1932–1934 przez Jana Kiepurę, polskiego tenora i aktora. Nazwa obiektu po łacinie znaczy ojczyzna.
nr rej. A-1353/M z 17.09.2013[1] | |
Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Pułaskiego 35, 33-380 Krynica-Zdrój |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Inwestor | |
Rozpoczęcie budowy |
1932 |
Ukończenie budowy |
1934 |
Pierwszy właściciel | |
Obecny właściciel |
Uzdrowisko Krynica-Żegiestów S.A. |
Położenie na mapie Krynicy-Zdroju | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego | |
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój | |
49°25′17,105″N 20°57′58,097″E/49,421418 20,966138 | |
Strona internetowa |
Historia
edytujPensjonat Jana Kiepury powstał według projektu Bohdana Pniewskiego. Kierownikiem budowy był inż. Zygmunt Protassewicz. Podczas II wojny światowej Niemcy przeznaczyli budynek, według różnych źródeł, na sanatorium dla oficerów lub na siedzibę Hitlerjugend. Po wojnie, w 1949, obiekt został przejęty przez państwo i od tego czasu nieprzerwanie pełni funkcję sanatorium. W 1965 za znacjonalizowany obiekt przyznano Janowi Kiepurze odszkodowanie[2]. 17 września 2013 „Patria” została wpisana do rejestru zabytków[1]. Wchodzi w skład Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A.[3]
Opis budynku
edytujBudynek ma cztery kondygnacje (parterowa, wysoka kondygnacja ma dodatkowo antresolę). Wzdłuż każdej z nich, na całej długości budynku, ciągną się balkony – na parterze taras. Od pierwszego do trzeciego piętra biegną cienkie żelbetonowe filary, które nadają budynkowi rytm[2]. Nad wejściem głównym, które stanowią drzwi obrotowe, znajduje dominanta w postaci nadbudówki na dachu, z wyjściem na taras. Na niej neon z napisem PATRIA. Budynek wewnątrz wykończony marmurami i alabastrami, które dostarczyła firma L.Tyrowicz ze Lwowa[4]. W wyposażeniu liczne elementy zdobnicze z chromowanej stali. Na parterze znajduje się przeszklona od strony ulicy restauracja.
Przy wejściu, wewnątrz budynku, znajduje się prostokątna tablica pamiątkowa z czarnego kamienia, z inskrypcją, pokrytą srebrną farbą:
PROJEKT BUDYNKU WYKONAŁ: / JNŻ-ARCH BOHDAN PNIEWSKI / BUDOWĄ KIEROWAŁ: / JNŻ ZYGMUNT PROTASSEWICZ / MARMURY i ALABASTRY DOSTARCZYŁA F-MA L. TYROWICZ LWÓW.
Galeria
edytuj-
Front budynku
-
Wejście do budynku i wykusz boczny
-
Taras na wysokości pierwszego piętra
-
Tablica pamiątkowa przy wejściu do budynku z nazwiskiem projektanta oraz kierownika budowy
-
Restauracja (widok z holu)
-
Zegar na marmurowej okładzinie ściany
-
Restauracja (widok z antresoli)
-
Wyłącznik elektryczny
-
Wejście do budynku i holu
-
Model sanatorium „Patria” w Ogrodzie Żywiołów w Parku Zdrojowym
Przypisy
edytuj- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 109 [dostęp 2017-01-13] .
- ↑ a b Helena Postawka: Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju. Małopolski Instytut Kultury, maj 2011. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).
- ↑ Patria. Uzdrowisko Krynica-Żegiestów S.A.. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).
- ↑ Informacja na tablicy pamiątkowej wewnątrz budynku.
Bibliografia
edytuj- Helena Postawka: Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju. Małopolski Instytut Kultury, maj 2011. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).
- Krynica-Zdrój, ul. Pułaskiego Kazimierza 35, Sanatorium „Patria”. fotopolska.eu. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).