STS-3
STS-3 (ang. Space Transportation System) – trzeci (z czterech) doświadczalnych lotów wahadłowca kosmicznego Columbia[1].
Dane misji | |
Indeks COSPAR |
1982-22A |
---|---|
Zaangażowani | |
Oznaczenie kodowe |
STS-3 |
Pojazd | |
Wahadłowiec | |
Załoga | |
Jack R. Lousma (po lewej) i Charles Gordon Fullerton (po prawej) | |
Dowódca | |
Start | |
Miejsce startu | |
Początek misji |
22 marca 1982 (16:00:00 UTC) |
Orbita okołoziemska | |
Apogeum |
249 km |
Perygeum |
241 km |
Okres orbitalny |
89,4 min |
Inklinacja orbity |
38° |
Lądowanie | |
Miejsce lądowania | |
Lądowanie |
30 marca 1982 (16:04:46 UTC) |
Czas trwania misji |
8 dni, 4 minuty i 46 sekund |
Przebyta odległość |
5 367 007,74 km |
Liczba okrążeń Ziemi |
130 |
Program lotów wahadłowców |
Załoga
edytuj- Jack R. Lousma (2)* – dowódca (CDR)
- Ch. Gordon Fullerton (1) – pilot (PLT)
- *(liczba w nawiasie oznacza liczbę lotów odbytych przez każdego z astronautów)
Członkowie załogi misji STS-4 byli załogą rezerwową:
- Thomas K. Mattingly (1) – dowódca
- Henry W. Hartsfield (0) – pilot
Parametry misji
edytuj- Masa:
- startowa orbitera: 106 782 kg
- lądującego orbitera: 93 924 kg
- ładunku: 10 301 kg
- Perygeum: 241 km
- Apogeum: 249 km
- Inklinacja: 38,0°
- Okres orbitalny: 89,4 min
Przygotowania
edytuj- OPF – 26 listopada 1981
- VAB – 3 lutego 1982
- Platforma startowa 39A – 16 lutego 1982
Cel misji
edytujTrzeci doświadczalny lot wahadłowca, pierwsze próby manipulatora RMS[1].
Był to trzeci lot Columbii. Podczas wznoszenia się promu jeden z trzech pomocniczych układów zasilających, który dostarczał energię do systemu hydraulicznego układu kierowania ruchami wahadłowca, uległ przegrzaniu i został wyłączony. Okazało się, że jego system chłodzenia zamarzł. W czasie powrotu wszystkie trzy układy działały normalnie.
W STS-3 zrealizowano bardziej złożone zadania niż w czasie dotychczasowych lotów. Badano zachowanie się Columbii w czasie wznoszenia się na orbitę, na samej orbicie i w okresie powrotu przez atmosferę w bardziej surowych warunkach niż uprzednio. Podczas ekspedycji zrealizowano dziewiętnaście eksperymentów, a zestaw aparatury badawczej w luku nosił nazwę „OSS 1”. Całkowita masa aparatury doświadczalnej wyniosła prawie 10 000 kg. Eksperymenty przeprowadzone na pokładzie STS-3 dotyczyły fizyki plazmy ośrodka okołoziemskiego, fizyki Słońca, astronomii, bioastronautyki i technologii kosmicznej. Do głównych celów misji należało: dalsze sprawdzanie ramienia RMS oraz testy wytrzymałości termicznej – poprzez długotrwałe ustawienia orbitera pod różnym kątem względem Słońca. Przeprowadzono całą serię prób wykonanego w Kanadzie manipulatora RMS. Testy polegały na przenoszeniu zestawu o masie około 160 kg, przeznaczonego do diagnostyki plazmy ośrodka, w którym poruszała się Columbia. Podczas dłuższego niż poprzednio pobytu na orbicie można było przebadać charakterystyki cieplne wahadłowca i jego układów. Przeprowadzono w tym celu testy przy różnym usytuowaniu Columbii: ogonem w stronę Słońca, lukiem w jego kierunku, lukiem ku przestrzeni kosmicznej i przodem do padających promieni słonecznych. W czasie tych prób z powodzeniem uruchamiano silniki rakietowe układu sterowania usytuowaniem wahadłowca.
Lot zakończył się pełnym sukcesem. Na 203 szczegółowe czynności testowe i badawcze zrealizowano 202. Nie udało się wykonać pomiarów skażenia otaczającego środowiska. Również koordynacja czynności załogi wahadłowca, działania aparatury i współpracy z Ośrodkiem Kontroli Przebiegu Doświadczeń w Houston okazała się bardzo dobra. Lot był zaplanowany na tydzień, lecz został wydłużony o jeden dzień z powodu złych warunków pogodowych na Ziemi. Następnego dnia Columbia bez problemu wylądowała w Bazie White Sands w Nowym Meksyku – było to jedyne lądowanie w bazie w całej historii wahadłowców. Był to także ostatni lot NASA, do którego trenowała załoga rezerwowa.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Tomáš Přibyl: Dzień, w którym nie wróciła COLUMBIA. Bielsko-Biała: Wydawnictwo >DEBIT<, 2003, s. 157. ISBN 83-7167-224-1.
- ↑ Robert Godwin: Space Shuttle. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2011, s. 50, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-973-5.
- ↑ Stefan Kowal. Wyprawy wahadłowców. „Astronautyka”. 3 (121), s. 18-21, 1982. Polskie Towarzystwo Astronautyczne. ISSN 0004-623x. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- podsumowanie misji STS-3 na stronie NASA (ang.)
- Mark Wade: STS-3. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2017-07-23]. (ang.).
- Spaceflight mission report: STS-3. [w:] Spacefacts [on-line]. [dostęp 2017-07-23]. (ang.).