Rowmund, Romunt, Roman, Wit – legendarny wielki książę litewski, książę ruski i żmudzki z dynastii Dorsprungowiczów-Centaurów. Jego historyczność jest odrzucana przez większość współczesnych historyków.

Według rosyjskiej Kroniki Zmartwychwstania (tam znany jako Wit) jego dziadkiem miał być legendarny książę połocki Rościsław z rodu Rogwołodowiczów, który miał uciec do Konstantynopola w 1129 roku. Ojcem Wita miał być Dowiat, zaś bratem historyczny książę Nalszy Gerden. Wersja ta jest odrzucana przez większość historyków; podawany przez kronikę czas emigracji Rościsława i czas panowania jego wnuka Wita dzieli prawie 150 lat[1].

Według polskich i litewskich kronik (m.in. Kroniki Bychowca) miał wywodzić się z rodu Dorsprungowiczów (Centraurów), pochodzącego od towarzysza Palemona. Miał być synem Giligina, wnukiem Skirmunta i prawnukiem Szwentoroga. Początkowo miał objąć władzę na Litwie i Rusi, a następnie na Żmudzi. Według herbarza Kacpra Niesieckiego swoje panowanie rozpoczął w 1266 roku (czyli za historycznych rządów Wojsiełka), zaś wg jednej z litewskich sylw w 1276 roku (czyli za historycznego panowania Trojdena)[2].

Legendy przypisują mu pięciu synów: Trojdena, Dowmunta, Narymunta, Holszę i Giedrusa[3]. Jest legendarnym przodkiem rodu Holszańskich, Giedroyciów i Piłsudskich[4].

Przypisy

edytuj
  1. ЭСБЕ/Вит, князь — Викитека [online], ru.wikisource.org [dostęp 2024-08-30] (ros.).
  2. Joanna Orzeł, Przeszłość Litwy w księgach silva rerum XVIII wieku.
  3. Хроника Быховца. Хроніка Биховця. Том 32. Литовсько-білоруські літописи [online], litopys.org.ua [dostęp 2024-08-30].
  4. Kronika rodu Piłsudskich, Londyn 1988, s. 7.