Roland Dumas
Roland Dumas (ur. 23 sierpnia 1922 w Limoges[1], zm. 3 lipca 2024[2]) – francuski polityk i prawnik, działacz Partii Socjalistycznej, parlamentarzysta i minister, w latach 1995–2000 przewodniczący Rady Konstytucyjnej.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 sierpnia 1922 |
|---|---|
| Data śmierci |
3 lipca 2024 |
| Minister spraw zagranicznych Francji | |
| Okres |
od 7 grudnia 1984 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw zagranicznych Francji | |
| Okres |
od 10 maja 1988 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Życiorys
edytujW trakcie II wojny światowej jego ojciec, Georges Dumas, został zastrzelony przez Gestapo. Roland Dumas również uczestniczył w ruchu oporu; został aresztowany, uciekł wkrótce przed wyzwoleniem Francji[3]. Za swoją działalność otrzymał m.in. Krzyż Wojenny[4].
Ukończył studia prawnicze w Paryżu[3]. Kształcił się w Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu i w London School of Economics[5]. W 1950 uzyskał uprawnienia adwokata, podejmując praktykę zawodową w Limoges[3]. Zyskał rozpoznawalność m.in. jako skuteczny obrońca oskarżonego o zabójstwo działacza komunistycznego Georges’a Guingouina oraz oskarżonego o ujawnienie tajemnicy państwowej urzędnika Jeana Monsa[3][4]. Był także pełnomocnikiem osób publicznych, do jego klientów należeli Marc Chagall, Jean Genet, Alberto Giacometti i Pablo Picasso[4][5].
Stał się bliskim współpracownikiem François Mitterranda[3]. Zaangażował się w działalność polityczną w ramach ugrupowań lewicowych, w tym powstałej w 1969 Partii Socjalistycznej. W latach 1956–1958 po raz pierwszy sprawował mandat deputowanego. Ponownie był posłem w okresie 1967–1968. Do Zgromadzenia Narodowego powrócił w 1981, z powodzeniem ubiegając się o reelekcję w wyborach w 1986 i 1988[1].
Od grudnia 1983 do grudnia 1984 pełnił funkcję ministra do spraw europejskich w gabinetach, którymi kierowali Pierre Mauroy i Laurent Fabius, od czerwca 1984 był jednocześnie rzecznikiem prasowym rządu. Od grudnia tegoż roku do marca 1986 u Laurenta Fabiusa kierował po raz pierwszy resortem spraw zagranicznych. W maju 1988, po powrocie socjalistów do władzy, został ponownie ministrem spraw zagranicznych, uzyskując wówczas rangę ministra stanu. Urząd ten sprawował do marca 1993, wchodząc w skład dwóch rządów Michela Rocarda, a także gabinetów Édith Cresson i Pierre’a Bérégovoy[6].
W lutym 1995 kończący kadencję François Mitterrand powołał go na przewodniczącego Rady Konstytucyjnej. W marcu 1999 Roland Dumas zawiesił się w pełnieniu tej funkcji, a zrezygnował z niej w marcu 2000[7]. Wiązało się to z oskarżeniem go o przyjmowanie korzyści majątkowych od koncernu paliwowego (tzw. afera Elf). W pierwszej instancji polityk został skazany, jednak w 2003 w wyniku postępowania odwoławczego został uniewinniony[8]. W 2007 został natomiast skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i na grzywnę za nadużycia jako wykonawca woli wdowy po Albercie Giacomettim[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Roland, Léon, Louis Dumas. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2017-08-21]. (fr.).
- ↑ Michel Revol: Roland Dumas, l’ancien ministre de Mitterrand, est mort. lepoint.fr, 3 lipca 2024. [dostęp 2024-07-03]. (fr.).
- ↑ a b c d e Roland Dumas. linternaute.com. [dostęp 2017-08-21]. (fr.).
- ↑ a b c d Nota biograficzna na stronie lci.tf1.fr. [dostęp 2017-08-21]. (fr.).
- ↑ a b Roland Dumas. naisbitt.edu.rs. [dostęp 2017-08-21]. (ang.).
- ↑ Présidents de la République et Gouvernements sous la Ve République. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2024-08-17]. (fr.).
- ↑ Roland Dumas. conseil-constitutionnel.fr. [dostęp 2017-08-21]. (fr.).
- ↑ John Lichfield: Court overturns Dumas conviction for corruption. independent.co.uk, 30 stycznia 2003. [dostęp 2017-08-21]. (ang.).