Rodrigo Roa Duterte (ur. 28 marca 1945 w Maasin) – filipiński polityk, trzykrotny burmistrz Davao w latach 1988–1998, 2001–2010 i 2013–2016, w latach 2016–2022 prezydent Filipin. Pełnił funkcję burmistrza miasta Davao oraz wiceburmistrza tego miasta w latach 1986–1987 i 2010–2013. Deputowany do filipińskiej Izby Reprezentantów z okręgu Davao w latach 1998–2001.

Rodrigo Duterte
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 marca 1945
Maasin

16. Prezydent Filipin
Okres

od 30 czerwca 2016
do 30 czerwca 2022

Przynależność polityczna

PDP–Laban

Poprzednik

Benigno Aquino III

Następca

Ferdinand Marcos Jr.

podpis

Biografia

edytuj

Dzieciństwo i młodość

edytuj

Rodrigo Duterte urodził się 28 marca 1945 roku w Maasin[1]. Jest synem Vicentego G. Duterte, prawnika z ludu Visayan oraz Soledad Duterte, nauczycielki[1]. Dziadek Rodrigo Duterte był z pochodzenia Chińczykiem[2]. Według Duterte w wieku szesnastu lat miał dokonać zabójstwa za pomocą noża[3]. Rodrigo został wyrzucony z dwóch liceów za złe zachowanie, jednak udało mu się dostać na studia prawnicze na Uniwersytecie San Beda[4]. Przed obroną pracy na uczelni miał strzelić do człowieka, który dokuczał mu z powodu jego pochodzenia[1]. Po ukończeniu studiów prawniczych rozpoczął praktyki w biurze prokuratora miejskiego w Davao i w ciągu dziesięciu lat awansował z czwartego na drugiego asystenta prokuratora[1].

W wieku czternastu lub piętnastu lat Duterte miał paść ofiarą molestowania seksualnego[5]. Na wniosek Konferencji Biskupów Katolickich Filipin polityk wskazał na sprawcę ojca Marka Falveya, zmarłego w 1975 roku jezuitę[1]. Duterte wcześniej nie mówił o napaści, gdyż był za młody i obawiał się, że nikt nie uwierzy w jego relację[1].

Burmistrz Davao

edytuj

W 1986 roku Rodrigo Duterte wybrano na burmistrza Davao[6]. Jako burmistrz zasłynął z poprawy bezpieczeństwa w mieście. Rzeczywiści i domniemani przestępcy byli mordowani przez stworzone przez Duterte szwadrony śmierci. Przed wyborami prezydenckimi w 2016 roku media poinformowały, że Duterte osobiście mordował przestępców. W grudniu 2016 roku Duterte przyznał, że zabił trzy osoby[7]. Według zeznań emerytowanego oficera policji Arturo Lascanasa członkowie szwadronów śmierci otrzymywali od 20 tys. do 100 tys. pesos za zamordowaną osobę, a sam Duterte osobiście zabił ok. 200 osób. Według relacji Edgara Matabato (byłego szefa jednego ze szwadronów śmierci) Duterte ukrywał się pod pseudonimem Charlie Mike i osobiście zabił za pomocą pistoletu maszynowego Uzi agenta służby bezpieczeństwa[1]. Na rozkaz Duterte Edgar Matabato ćwiartował ciała ofiar i wrzucał je na pożarcie krokodylom lub do morza[1]. W latach 1988–2013 szwadrony śmierci zabiły co najmniej 1000 osób[3]. Według szacunków filipińskiego prawnika Jude Sabio Duterte jest odpowiedzialny za zamordowanie 9400 niewinnych osób[8].

13 sierpnia 1989 roku z więzienia Davao uciekło 16 przestępców. Osadzeni byli członkami gangu Wild Boys of DaPeCol. Liderzy gangu, Felipe Pugoya i Mohammad Nazir Samparani, wcześniej uciekli z więzienia[1]. Uciekinierom udało się porwać 15 protestanckich misjonarzy w organizacji Radosne Zgromadzenie Boga[9]. Rodrigo Duterte uczestniczył w dwudniowych negocjacjach[9]. W tym czasie kryminaliści wielokrotnie zgwałcili, a następnie zabili australijską misjonarkę Jacqueline Hamill[9]. Operacja zakończyła się wystrzeleniem przestępców. Podczas ataku zginęło także pięcioro zakładników[9]. Przed wyborami prezydenckimi w 2016 roku ujawniono nagranie, w którym Duterte przyznał, że śmierć Hamill była stratą, gdyż nie mógł jako burmistrz mieć ją pierwszy[10].

Wybory prezydenckie w 2016 roku

edytuj

Przed wyborami prezydenckimi Duterte wielokrotnie przyznawał, że zabijał ludzi. Dzięki jego polityce wobec przestępców w Davao na Filipinach zaczął być postrzegany jako „bohater mas”[1]. 9 maja 2016 roku Duterte jako kandydat socjalistów wygrał wybory prezydenckie, zdobywając 16 601 997 głosów (39%)[11][12][13]. 30 maja 2016 roku Rodrigo Duterte został zaprzysiężony na 16. Prezydenta Filipin[14].

Prezydent Filipin

edytuj

Wkrótce po objęciu urzędu prezydenta ogłosił kampanię antynarkotykową, w ramach której państwo zaczęło wypłacać po 5 tys. pesos za każdego zabitego narkomana i do 15 tys. pesos za każdego zabitego dilera. Według ujawnionych przez Senat informacji, do 22 sierpnia 2016 roku zabito 1779 osób oskarżonych o posiadanie lub handel narkotykami. 712 z nich straciło życie z rąk policji, a reszta to efekt samosądów i porachunków[15]. 12 grudnia 2016 przyznał, iż zażywał fentanyl w celu uśmierzenia bólu powstałego po wypadku motocyklowym, lecz zaprzestał stosowania leku po namowie lekarza, który stwierdził u niego nadużywanie tego opioidu. Po tym oświadczeniu wielu filipińskich polityków wezwało prezydenta do przedstawienia informacji na temat stanu swojego zdrowia[16]. W ramach walki z korupcją Duterte nakazał zniszczyć samochody odebrane urzędnikom[1]. W październiku 2017 roku policja zakończyła walkę z narkomanią, zaś jej obowiązki przejęła specjalna agencja rządowa[17].

Pod koniec maja 2017 roku islamskie bojówki zaatakowały miasto Marawi. W odpowiedzi prezydent ogłosił stan wyjątkowy na wyspie Mindanao w celu wyeliminowania zagrożenia ze strony radykałów[18].

Rodrigo Duterte jest oskarżany[przez kogo?] o łamanie praw człowieka. W sierpniu 2017 roku Duterte stwierdził, że należy strzelać do osób, przeszkadzających w walce z przestępcami narkotykowymi. Deklaracja spotkała się z krytyką organizacji Human Rights Watch[19]. W lutym 2018 roku Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wszczął dochodzenie przeciwko prezydentowi Filipin. MTK oskarżyło prezydenta o śmierć prawie 4 tys. osób, zabitych w ramach antynarkotykowej kampanii[20]. W odpowiedzi marcu 2018 roku Duterte zapowiedział, że nakarmi krokodyle przedstawicielami Międzynarodowego Trybunału Karnego, jeśli przyjadą do Filipin w celu zbadania stanu przestrzegania praw człowieka[21][22][23]. Według Amnesty International działania Duterte mogą zostać uznane za zbrodnie przeciwko ludzkości[20].

Walka z narkotykowymi dilerami spotkała się z krytyką Kościoła katolickiego. W odpowiedzi prezydent Filipin oskarżył księży o korupcję, homoseksualizm i wykorzystywanie dzieci. Wypowiedź Duterte padła dzień po spotkaniu jego doradcy Jesusa Dureza i papieża Franciszka w Watykanie[24].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k Prezydent morderca. Duterte nie przestaje zaskakiwać. tvp.info, 2018-02-16. [dostęp 2018-06-23].
  2. Christopher Woody: The Philippines' president is headed to China with high hopes, but he may be in for a rough landing. finance.yahoo.com, 2016-10-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  3. a b Euan McKirdy: Philippines' President Duterte: I killed when I was 16. edition.cnn.com, 2017-11-10. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  4. 17 Things You Didn’t Know About Rodrigo Duterte. filipiknow.net. [dostęp 2018-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-26)]. (ang.).
  5. Germelina Lacorte, Inquirer Mindanao: Duterte names priest who allegedly molested him as teen. newsinfo.inquirer.net, 2015-12-04. [dostęp 2018-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)]. (ang.).
  6. George Sison: Rody Duterte owes his political career to Cory Aquino. lifestyle.inquirer.net, 2016-06-05. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  7. Philippines' Duterte admits personally killing suspects. bbc.com, 2016-12-14. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  8. Oliver Holmes: Mass murder' complaint filed against Philippines' President Duterte at ICC. theguardian.com, 2017-04-25. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  9. a b c d What went before. newsinfo.inquirer.net, 2016-08-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  10. Philippines presidential candidate apologises for comments on Australian rape victim. theguardian.com, 2016-04-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  11. Philippines election: Maverick Rodrigo Duterte wins presidency. bbc.com, 2016-05-10. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  12. Eimor P. Santos: Lawmakers set Monday proclamation for Duterte, Robredo. cnnphilippines.com, 2016-05-28. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  13. Norman Tabor: Duterte. Antyklerykał na czele bastionu katolickiego. racjonalista.pl. [dostęp 2018-09-25]. (pol.).
  14. Georgia McCafferty: Duterte confirmed as Philippines President after vowing to sleep in. edition.cnn.com, 2016-05-30. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  15. More than 1,700 drug suspects killed in Philippines amid new crackdown. foxnews.com, 2016-08-22. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  16. Duterte’s use of painkiller fentanyl draws concern in Philippines. thenational.ae, 2016-12-18. [dostęp 2019-04-21]. (ang.).
  17. Oliver Holmes: Rodrigo Duterte pulls Philippine police out of brutal war on drugs. theguardian.com, 2017-10-12. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  18. Philippines President Duterte declares martial law on Mindanao island. bbc.com, 2017-05-23. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  19. Oliver Holmes: Human rights group slams Philippines president Duterte's threat to kill them. theguardian.com, 2017-08-17. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  20. a b James Griffiths: International Criminal Court may investigate Duterte, Philippines says. edition.cnn.com, 2018-02-09. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  21. Feed UN human rights probers to crocodiles, says Duterte. asiaone.org, 2018-03-12. [dostęp 2018-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-23)]. (ang.).
  22. Allan Nawal, Julie Alipala: Feed ICC probers to crocs, says Duterte. newsinfo.inquirer.net, 2018-03-12. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  23. Simon Rughneen, Nicola Smith: Duterte goes to war with UN as he threatens to throw rights team to the crocodiles. telegraph.co.uk, 2018-03-12. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  24. Philippine president challenges Catholic church to 'showdown'. theguardian.com, 2017-01-19. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).