Robert Badinter

Robert Badinter
Data i miejsce urodzenia	30 marca 1928 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	9 lutego 2024 ; Paryż
	Minister sprawiedliwości Francji
Okres	od 23 czerwca 1981; do 19 lutego 1986
Przynależność polityczna	Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Maurice Faure
Następca	Michel Crépeau
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Robert Badinter (ur. 30 marca 1928 w Paryżu^[1], zm. 9 lutego 2024^[2] tamże) – francuski polityk, prawnik i nauczyciel akademicki. Działacz przeciwko karze śmierci. W latach 1981–1986 minister sprawiedliwości, od 1986 do 1995 przewodniczący Rady Konstytucyjnej, senator.

Życiorys

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Paryskim, magisterium uzyskał na nowojorskim Uniwersytecie Columbia. Doktoryzował się w 1952 na paryskiej uczelni^[1]. W 1951 podjął praktykę w zawodzie adwokata, który wykonywał przez 30 lat^[3]^[4]. Od połowy lat 60. zajmował się także działalnością dydaktyczną, obejmował stanowiska profesorskie m.in. na Université de Picardie (1969) i na Université Panthéon-Sorbonne (1974)^[3]. W 1994 uzyskał status profesora emeritus^[5].

Zdeklarowany przeciwnik kary śmierci, występował przeciwko niej zwłaszcza od czasu egzekucji jego klienta Rogera Bontemsa w 1972. W 1977 bronił Patricka Henry’ego oskarżonego o morderstwo małego chłopca. W procesie tym koncentrował się na sprzeciwie wobec kary śmierci, jego klient został wówczas skazany na dożywotnie pozbawienie wolności^[4].

Prowadził również działalność polityczną, był związany z Partią Socjalistyczną^[6]. W czerwcu 1981 dołączył do drugiego rządu Pierre’a Mauroy, obejmując w nim urząd ministra sprawiedliwości. Sprawował go także w trzecim gabinecie tego premiera i w rządzie Laurenta Fabiusa, pełniąc tę funkcję do lutego 1986^[7]. Przy wsparciu socjalistycznego prezydenta François Mitterranda w pierwszym roku urzędowania doprowadził do zmian w prawie karnym, które znosiły karę śmierci^[4].

W marcu 1986 powołany na stanowisko przewodniczącego Rady Konstytucyjnej, które zajmował do marca 1995^[3]. W latach 1995–2011 wchodził w skład Senatu^[6].

Życie prywatne

Urodził się jako syn Simona Badintera i Charlotte Rosenberg^[8], besarabskich Żydów, którzy w 1921 uciekli przed pogromami do Francji^[9]. Jego ojciec w trakcie II wojny światowej został w 1943 zatrzymany w Lyonie, a następnie deportowano go do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, w którym zginął^[1]^[10]. Robert Badinter wraz z matką i bratem do czasu wyzwolenia Francji w 1944 ukrywali się na wsi w Sabaudii^[1].

W 1957 zawarł związek małżeński z aktorką Anne Vernon^[11]; małżeństwo w połowie lat 60. zakończyło się rozwodem. W 1966 jego drugą żoną została pisarka i filozofka Élisabeth Badinter^[5].

Odznaczenia

W 2001 został odznaczony czeskim Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy^[12]. W 2006 otrzymał macedoński Order 8 Września^[13]^[14].

Publikacje

L’Exécution. Paryż: Grasset, 1973, s. 211. ISBN 2-213-59544-5.
L’Abolition. Paryż: Fayard, 2000, s. 326. ISBN 2-213-60706-0.
Les épines et les roses. Paryż: Fayard, 2011, s. 396. ISBN 978-2-213-66259-6.
Contre la peine de mort. Paryż: Fayard, 2006, s. 330. ISBN 978-2-213-63052-6.
Idiss. Paryż: Fayard, 2018, s. 236. ISBN 978-2-213-71010-5.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Robert Badinter. munzinger.de. [dostęp 2021-08-01]. (niem.).
↑ Bertrand Le Gendre, Franck Johannès: Robert Badinter, l’ex-avocat et ministre qui a aboli la peine de mort en France, est mort. lemonde.fr, 9 lutego 2024. [dostęp 2024-02-09]. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Robert Badinter. conseil-constitutionnel.fr. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Robert Badinter. franceculture.fr. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).
↑ ^a ^b Curriculum vitae of Robert Badinter. un.org. [dostęp 2021-08-01]. (ang.).
↑ ^a ^b Robert Badinter. senat.fr. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).
↑ Présidents de la République et Gouvernements sous la Ve République. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2024-08-17]. (fr.).
↑ Les grands noms de l'abolition de la peine de mort: Robert Badinter. senat.fr. [dostęp 2024-02-15]. (fr.).
↑ Benjamin Ivry: Robert Badinter, Defender of Life and Liberty. forward.com, 1 lipca 2010. [dostęp 2024-02-15]. (ang.).
↑ Robert Badinter: Idiss. Paryż: Fayard, 2018, s. 217. ISBN 978-2-213-71010-5. (fr.).
↑ Anne Vernon: L’élégance… A touch of France. lesgensducinema.com. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).
↑ Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2022-02-18]. (cz.).
↑ Siniša Jakov Marusić: Hungarian PM Gets Macedonia’s Top Award. balkaninsight.com, 6 grudnia 2013. [dostęp 2019-11-23]. (ang.).
↑ ДОДЕЛЕНИ ОДЛИКУВАЊА ОД ПРЕТСЕДАТЕЛOT НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА, БРАНКО ЦРВЕНКОВСКИ (2004–2009). pretsedatel.mk, marzec 2020. [dostęp 2024-03-22]. (mac.).

[mun-1] Robert Badinter. munzinger.de. [dostęp 2021-08-01]. (niem.).

[2] Bertrand Le Gendre, Franck Johannès: Robert Badinter, l’ex-avocat et ministre qui a aboli la peine de mort en France, est mort. lemonde.fr, 9 lutego 2024. [dostęp 2024-02-09]. (fr.).

[cc-3] Robert Badinter. conseil-constitutionnel.fr. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).

[fc-4] Robert Badinter. franceculture.fr. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).

[un-5] Curriculum vitae of Robert Badinter. un.org. [dostęp 2021-08-01]. (ang.).

[senat-6] Robert Badinter. senat.fr. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).

[rząd-7] Présidents de la République et Gouvernements sous la Ve République. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2024-08-17]. (fr.).

[8] Les grands noms de l'abolition de la peine de mort: Robert Badinter. senat.fr. [dostęp 2024-02-15]. (fr.).

[9] Benjamin Ivry: Robert Badinter, Defender of Life and Liberty. forward.com, 1 lipca 2010. [dostęp 2024-02-15]. (ang.).

[10] Robert Badinter: Idiss. Paryż: Fayard, 2018, s. 217. ISBN 978-2-213-71010-5. (fr.).

[11] Anne Vernon: L’élégance… A touch of France. lesgensducinema.com. [dostęp 2021-08-01]. (fr.).

[12] Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2022-02-18]. (cz.).

[:1-13] Siniša Jakov Marusić: Hungarian PM Gets Macedonia’s Top Award. balkaninsight.com, 6 grudnia 2013. [dostęp 2019-11-23]. (ang.).

[14] ДОДЕЛЕНИ ОДЛИКУВАЊА ОД ПРЕТСЕДАТЕЛOT НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА, БРАНКО ЦРВЕНКОВСКИ (2004–2009). pretsedatel.mk, marzec 2020. [dostęp 2024-03-22]. (mac.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]