Rezerwat przyrody Jezioro Wiejki
Rezerwat przyrody „Jezioro Wiejki” – wodny rezerwat przyrody położony na terenie wsi Wiejki w gminie Gródek, powiat białostocki, we wschodniej części województwa podlaskiego. Obejmuje powierzchnię 22,50 ha[1]. Celem ochrony przyrody jest zachowanie, ze względów dydaktycznych i naukowych, naturalnego jeziora mezotroficznego a także torfowiska i występujących na tym obszarze rzadkich gatunków zwierząt i roślin[1][2].
 Wejście na teren rezerwatu | |
| rezerwat wodny[1] | |
| Typ |
biocenotyczny i fizjocenotyczny[1] |
|---|---|
| Podtyp |
biocenoz naturalnych i półnaturalnych[1] |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
2005-12-29 |
| Akt prawny |
Dz. Urz. Woj. Podlaskiego z 2005 r. Nr 257, poz. 2898[1] |
| Powierzchnia |
22,50 ha |
| Ochrona |
czynna – 19,22 ha, |
Położenie na mapie gminy Gródek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
 53°02′24″N 23°44′19″E/53,040000 23,738611
| |
Opis
edytujRezerwat „Jezioro Wiejki” powstał 29 grudnia 2005 na mocy rozporządzenia wojewody podlaskiego nr 66/05 z dnia 2 grudnia 2005. Obejmuje grunty, których właścicielem jest Skarb Państwa, administrowane przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku, Nadleśnictwo Waliły[1].
W latach 1997–2005 jezioro Wiejki było pod ochroną jako użytek ekologiczny. Pod koniec XIX w. wykopano Rów Tartaczny, co miało znaczący wpływ na układ hydrologiczny na obszarze Niecki Gródecko-Michałowskiej[3]. Przeprowadzone w latach 1956–57 osuszanie terenów torfowych w celu pozyskania torfu do celów gospodarczych, miało duży wpływ na zmiany w zasobach wodnych. Do dziś istnieją powstałe w tym czasie kopalnie. W latach 70. i 80. XX w. przeprowadzone zostały melioracje, których skutkiem było znaczące obniżenia poziomu wód gruntowych w obszarze całej Niecki Gródecko-Michałowskiej[3][4].
Utworzenie rezerwatu ułatwiło przeprowadzenie szeregu ważnych przedsięwzięć z zakresu ochrony czynnej, w celu zachowania walorów rezerwatu przyrody „Jezioro Wiejki”: koszenie łąk, odsłonięcie stanowisk brzozy niskiej, przerzedzenie drzew i krzewów rozsiewających się na torfowiska, zasypanie rowu melioracyjnego, budowa progu i przepustu z piętrzeniem. Wyremontowano także groblę sąsiadującą z rezerwatem[3].
Wodny rezerwat należy do rzadkich pozostałości jeziornego systemu obszarów staroglacjalnych, powiązanych z utworzonymi wytopiskami w czasie zlodowacenia środkowopolskiego[2][5]. Ma na celu chronić nie tylko naturalny zbiór wodnych i bagiennych skupisk roślinnych, ale stanowi również schronienie dla rzadkich i zagrożonych gatunków zwierząt i roślin. Jednym z najcenniejszych walorów rezerwatu jest ekosystem niedużego jeziorka z wyraźnie zarysowanym, strefowym układem roślinności bagiennej i wodnej. Równomiernie od środka jeziora znajdują się kolejno szuwary skrzypu bagiennego i pałki szerokolistnej oraz pła bagiennego z zespołem turzycy obłej i turzycy dzióbkowatej[6]. Można również spotkać stanowiska kukułki krwistej, kukułki plamistej i rosiczki okrągłolistnej. Łozowiska obejmują duże obszary w granicach pła bagiennego. Okalająca strefa utworzona jest przez ols porzeczkowy i las brzozowo-wierzbowy[5].
W kierunku północno-wschodnim, w strefie zakrzaczeń brzozowych, znajduje się cenny gatunek roślinny, rzadki relikt, brzoza niska, która jest pod ścisłą ochroną. Oznaczona jest w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin jako gatunek zagrożony wyginięciem w Polsce[3]. Okoliczne łąki to zbiorowiska roślin z przewagą kostrzewy czerwonej. Zarówno jezioro z zespołem roślinności bagiennej, jak i łąki są istotnym schronieniem dla różnych gatunków ptaków, zarówno lęgowych jak i w okresie przelotów. Na terenie rezerwatu znajdują się miejsca lęgowe około 26–29 gatunków ptaków[2]. Spotkać można tu wiele gatunków zwierząt łownych, w tym te podlegające ochronie m.in. rysie, wilki i bobry[5].
Zgodnie z obowiązującym planem ochrony, ustanowionym w 2016 r., obszar 19,22 ha rezerwatu objęty jest ochroną czynną, a obszar 3,23 ha krajobrazową[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Rezerwat przyrody Jezioro Wiejki. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-04-22].
- ↑ a b c Rezerwat Jezioro Wiejki. Czaswlas.pl. [dostęp 2018-04-21].
- ↑ a b c d Rezerwat Jezioro Wiejki. Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. [dostęp 2018-04-21].
- ↑ Czynna ochrona rezerwatu przyrody „Jezioro Wiejki”. RDOŚ w Białymstoku. [dostęp 2018-04-21].
- ↑ a b c Gródek. Zielone Wrota. [dostęp 2018-04-21].
- ↑ Rezerwaty przyrody. Nadleśnictwo Waliły. [dostęp 2018-04-22].
- ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 15 lipca 2016 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Jezioro Wiejki”. [w:] Dz. Urz. Województwa Podlaskiego poz. 3145 [on-line]. 2016-07-26. [dostęp 2019-05-07].