Rezerwat przyrody Diable Skały
Diable Skały – rezerwat przyrody nieożywionej znajdujący się w obrębie miejscowości Bukowiec w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Korzenna. Pod względem geograficznym jest to Pogórze Rożnowskie. Rezerwat znajduje się na wzniesieniu Bukowiec (530 m)[2]. Utworzony został w 1953 r. w celu ochrony grup skalnych piaskowca ciężkowickiego oraz powstałej na skutek procesów tektonicznych o znacznych rozmiarach jaskini szczelinowej[1](Diablej Dziury w Bukowcu).
rezerwat przyrody nieożywionej | |
Typ |
geologiczny i glebowy[1] |
---|---|
Podtyp |
form tektonicznych i erozyjnych[1] |
Państwo | |
Województwo | |
Położenie | |
Mezoregion | |
Data utworzenia |
1953 |
Akt prawny |
Zarz. Nr 259 Min. Leśn. z dn. 30.09.1953 r. (M.P. z 1953 r. nr 97, poz. 1349) |
Powierzchnia |
16,07 ha |
Położenie na mapie gminy Korzenna | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego | |
49°45′01″N 20°50′31″E/49,750278 20,841944 |
W jaskini znajdują się zimowiska nietoperzy podkowca małego i nocka dużego[3], a sam rezerwat leży w granicach obszaru siedliskowego sieci Natura 2000 „Ostoje Nietoperzy Okolic Bukowca” PLH120020[4].
Geologia i geomorfologia
edytujSkały zbudowane są z gruboziarnistych piaskowców zlepieńcowych. Rozrzucone są na stoku tuż pod szczytowymi partiami wzniesienia, oraz na stoku zachodnim. Zbudowane są z piaskowca ciężkowickiego płaszczowiny śląskiej Karpat Zewnętrznych. Piaskowiec ten powstał w wyniku sedymentacji około 58 – 48 mln lat temu na dnie Oceanu Tetydy. W okresie polodowcowym, gdy teren po ustąpieniu lodowca nie był jeszcze pokryty roślinnością, piaskowce ulegały selektywnemu wietrzeniu. W powstaniu skał brały udział także inne czynniki: erozja, soliflukcja oraz powierzchniowe ruchy masowe. W rezultacie powstały izolowane skały mające postać baszt, ambon, grzybów skalnych, murów, stołów i progów o wysokości dochodzącej do kilkunastu metrów. Poniżej tych skał znajdują się w lesie oderwane od nich niewielkie bloki skalne[5].
W Diablich Skałach znajduje się jaskinia szczelinowa Diabla Dziura w Bukowcu oraz kilka mniejszych jaskiń i schronisk: Jama pod Lucyferem Pierwsza, Jama pod Lucyferem Druga, Jaskinia pod Okapem, Kapi Okap, Schronisko Diabli Most, Schronisko Filipa, Schronisko Tymoteusza, Schronisko w Grzybku, Schronisko w Omszałej Skale[6].
Historia
edytujDla miejscowej ludności istnienie w lesie tak dużych, niemożliwych do przyniesienia rękami ludzkimi skał było niezrozumiałe. Wymyślono więc legendę, według której skały te przyniósł w szponach diabeł aż z Węgier[5]. Zwiedzano je od dawna, już przed wojną wytyczono tutaj szlak turystyczny. Po wojnie, już w 1953 r. utworzono tutaj rezerwat przyrody. Jaskinia Diabla Dziura została zamknięta kratami i jej zwiedzanie wymaga zgody dyrekcji ochrony środowiska[7].
Opis rezerwatu
edytujRezerwat znajduje się w lesie, tuż obok zabytkowego drewnianego kościoła pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP, będącego przerobioną cerkwią przeniesioną z miejscowości Kamianna. Skałom nadano nazwy. Przez rezerwat prowadzi ścieżka dydaktyczna z 9 przystankami. Jej początek znajduje się przy drodze dojazdowej do kościoła, poniżej cmentarza. Przy każdym przystanku znajduje się tablica informacyjna[8]:
- przystanek 1 – Diabeł
- przystanek 2 – Bloki Skalne
- przystanek 3 – Dwie Skały
- przystanek 4 – punkt widokowy
- przystanek 5 – Samotna Skała (Diable Skały)
- przystanek 6 – Głaz
- przystanek 7 – jaskinia Diabla Dziura
- przystanek 8 – Grzyb
- przystanek 9 – Kapa
Obok rezerwatu przebiega oznakowany, długodystansowy szlak turystyki pieszej[2]
-
„Diabeł”
-
„Bloki skalne”
-
„Grzyb”
-
„Skała Kapa”
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Rezerwat przyrody Diable Skały, [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [online], Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska [dostęp 2019-05-12] .
- ↑ a b Mapa turystyczna. Pogórze Ciężkowickie, Kraków: Compass, 2005, ISBN 83-89165-98-8.
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony środowiska w Krakowie. Rejestr rezerwatów przyrody województwa małopolskiego [online] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-10] .
- ↑ Natura 2000 – Standardowy Formularz Danych. Ostoje Nietoperzy Okolic Bukowca PLH120020 [online] [dostęp 2019-05-12] .
- ↑ a b Władysław Łoboz. Skalne atrakcje polskich Karpat. Cz., II. Pogórza [online] [dostęp 2015-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-22] .
- ↑ Jaskinie Polski, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-04-28] .
- ↑ Diable Skały, [w:] Tarnowski kurier kulturalny [online], 17 sierpnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2015-04-14] .
- ↑ Na podstawie zamontowanej w rezerwacie tablicy informacyjnej.