Rezerwat przyrody Diable Skały

Diable Skałyrezerwat przyrody nieożywionej znajdujący się w obrębie miejscowości Bukowiec w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Korzenna. Pod względem geograficznym jest to Pogórze Rożnowskie. Rezerwat znajduje się na wzniesieniu Bukowiec (530 m)[2]. Utworzony został w 1953 r. w celu ochrony grup skalnych piaskowca ciężkowickiego oraz powstałej na skutek procesów tektonicznych o znacznych rozmiarach jaskini szczelinowej[1](Diablej Dziury w Bukowcu).

Diable Skały
Ilustracja
rezerwat przyrody nieożywionej
Typ

geologiczny i glebowy[1]

Podtyp

form tektonicznych i erozyjnych[1]

Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Bukowiec, gmina Korzenna

Mezoregion

Pogórze Rożnowskie

Data utworzenia

1953

Akt prawny

Zarz. Nr 259 Min. Leśn. z dn. 30.09.1953 r. (M.P. z 1953 r. nr 97, poz. 1349)

Powierzchnia

16,07 ha

Położenie na mapie gminy Korzenna
Mapa konturowa gminy Korzenna, u góry znajduje się punkt z opisem „Diable Skały”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Diable Skały”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Diable Skały”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Diable Skały”
Ziemia49°45′01″N 20°50′31″E/49,750278 20,841944

W jaskini znajdują się zimowiska nietoperzy podkowca małego i nocka dużego[3], a sam rezerwat leży w granicach obszaru siedliskowego sieci Natura 2000Ostoje Nietoperzy Okolic Bukowca” PLH120020[4].

Geologia i geomorfologia

edytuj

Skały zbudowane są z gruboziarnistych piaskowców zlepieńcowych. Rozrzucone są na stoku tuż pod szczytowymi partiami wzniesienia, oraz na stoku zachodnim. Zbudowane są z piaskowca ciężkowickiego płaszczowiny śląskiej Karpat Zewnętrznych. Piaskowiec ten powstał w wyniku sedymentacji około 58 – 48 mln lat temu na dnie Oceanu Tetydy. W okresie polodowcowym, gdy teren po ustąpieniu lodowca nie był jeszcze pokryty roślinnością, piaskowce ulegały selektywnemu wietrzeniu. W powstaniu skał brały udział także inne czynniki: erozja, soliflukcja oraz powierzchniowe ruchy masowe. W rezultacie powstały izolowane skały mające postać baszt, ambon, grzybów skalnych, murów, stołów i progów o wysokości dochodzącej do kilkunastu metrów. Poniżej tych skał znajdują się w lesie oderwane od nich niewielkie bloki skalne[5].

W Diablich Skałach znajduje się jaskinia szczelinowa Diabla Dziura w Bukowcu oraz kilka mniejszych jaskiń i schronisk: Jama pod Lucyferem Pierwsza, Jama pod Lucyferem Druga, Jaskinia pod Okapem, Kapi Okap, Schronisko Diabli Most, Schronisko Filipa, Schronisko Tymoteusza, Schronisko w Grzybku, Schronisko w Omszałej Skale[6].

Historia

edytuj

Dla miejscowej ludności istnienie w lesie tak dużych, niemożliwych do przyniesienia rękami ludzkimi skał było niezrozumiałe. Wymyślono więc legendę, według której skały te przyniósł w szponach diabeł aż z Węgier[5]. Zwiedzano je od dawna, już przed wojną wytyczono tutaj szlak turystyczny. Po wojnie, już w 1953 r. utworzono tutaj rezerwat przyrody. Jaskinia Diabla Dziura została zamknięta kratami i jej zwiedzanie wymaga zgody dyrekcji ochrony środowiska[7].

Opis rezerwatu

edytuj

Rezerwat znajduje się w lesie, tuż obok zabytkowego drewnianego kościoła pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP, będącego przerobioną cerkwią przeniesioną z miejscowości Kamianna. Skałom nadano nazwy. Przez rezerwat prowadzi ścieżka dydaktyczna z 9 przystankami. Jej początek znajduje się przy drodze dojazdowej do kościoła, poniżej cmentarza. Przy każdym przystanku znajduje się tablica informacyjna[8]:

Obok rezerwatu przebiega oznakowany, długodystansowy szlak turystyki pieszej[2]

  odcinek: Bobowa – Bukowiec (rezerwat Diable Skały) – Jamna

Przypisy

edytuj
  1. a b c Rezerwat przyrody Diable Skały, [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [online], Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska [dostęp 2019-05-12].
  2. a b Mapa turystyczna. Pogórze Ciężkowickie, Kraków: Compass, 2005, ISBN 83-89165-98-8.
  3. Regionalna Dyrekcja Ochrony środowiska w Krakowie. Rejestr rezerwatów przyrody województwa małopolskiego [online] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-10].
  4. Natura 2000 – Standardowy Formularz Danych. Ostoje Nietoperzy Okolic Bukowca PLH120020 [online] [dostęp 2019-05-12].
  5. a b Władysław Łoboz. Skalne atrakcje polskich Karpat. Cz., II. Pogórza [online] [dostęp 2015-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-22].
  6. Jaskinie Polski, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-04-28].
  7. Diable Skały, [w:] Tarnowski kurier kulturalny [online], 17 sierpnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2015-04-14].
  8. Na podstawie zamontowanej w rezerwacie tablicy informacyjnej.