Regiment Gwardii Pieszej Wielkiego Księstwa Litewskiego
Regiment Gwardii Pieszej Wielkiego Księstwa Litewskiego – oddział piechoty armii Wielkiego Księstwa Litewskiego wojska I Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
Gultz |
| Działania zbrojne | |
| VII wojna polsko-rosyjska | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
.JPG)
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujRegiment Gwardii Pieszej Wielkiego Księstwa Litewskiego stacjonował w Warszawie[1]. W 1776 roku liczyła etatowo 609 żołnierzy. Stan faktyczny według „raty marcowej” z 1777 roku wynosił 609 żołnierzy[2]. Reformy sejmu czteroletniego przewidywały w 1789 przyrost liczebności wojsk do armii 100 tysięcznej. Nieco później zmniejszono jej etat do 65 tysięcy. Nie przewidywano zwiększenia gwardii[3]. Stan oddziału w 1792 roku, do czasu przejęcia wojska litewskiego przez konfederację targowicką, wynosił etatowo 568 żołnierzy, a praktycznie 550[4]. Można przyjąć, że w kwietniu 1794 roku stan regimentu wynosił etatowo 567 żołnierzy, a faktyczny 527[5].
Regiment posiadał jeden batalion złożony z 8 kompanii[6]. Jej stan liczebny na dzień 1 sierpnia 1793 wynosił 527 ludzi, a 16 kwietnia 1794 roku około 490[6].
Żołnierze regimentu
edytujStanowisko szefa regimentu, związane z wielkimi poborami, było najczęściej uważane za synekurę. Szefowie posiadali prawo fortragowania (przedstawiania do awansu) oficerów. Regimentem dowodził zazwyczaj pułkownik[7].
Szefowie regimentu[1]:
- Gultz (1717],
- Jakub Henryk Flemming (generał podskarbi W.Ks.Lit. 1759),
- książę Adam Kazimierz Czartoryski (gen. ziem podolskich) (1775),
- książę Stanisław Paweł Jabłonowski (gen. mjr 1784),
- Ignacy Tyzenhauz (1793, wywieziony do Rosji 15 kwietnia 1794)
Pułkownicy[1]:
- Franciszek Szyldebach (Schielbach) (22 stycznia 1770),
- Jan Jerzy Deskur (20 lipca 1774).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Gembarzewski 1925 ↓, s. 23.
- ↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXI.
- ↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXII.
- ↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXIV.
- ↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXVI.
- ↑ a b Ratajczyk i Teodorczyk 1987 ↓, s. 101.
- ↑ Machynia i Srzednicki 1998 ↓, s. XI.
Bibliografia
edytuj- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki: Oficerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1717–1794. T.1: Oficerowie wojska koronnego, cz.1: Piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1998. ISBN 83-7188-186-X.
- Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki: Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynieryjne i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1999. ISBN 83-7188-239-4.
- Leonard Ratajczyk, Jerzy Teodorczyk: Wojsko powstania kościuszkowskiego w oczach współczesnych malarzy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07090-3.