Budynek Banku Polskiego w Warszawie
Budynek Banku Polskiego – budynek filii rosyjskiego Banku Państwa, a następnie Banku Polskiego, znajdujący się przy ul. Bielańskiej 10 w śródmieściu Warszawy.
 nr rej. 1187 z 1 sierpnia 1981[1]
| |
 Widok od strony pl. Teatralnego, ok. 1914 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1907 |
| Ukończenie budowy |
1911 |
| Zniszczono |
1944 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′40,8″N 21°00′22,6″E/52,244667 21,006278
| |
Historia
edytujBudynek powstał w latach 1907–1911 według projektu Leontija Benois dla rosyjskiego Banku Państwa, w miejscu kompleksu Mennicy Warszawskiej[2]. Od 1918 mieściła się w nim siedziba Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, a od 1926 Bank Polski Spółka Akcyjna.
W latach 1940–1944, w czasie okupacji niemieckiej, siedziba warszawskiego oddziału Banku Emisyjnego[3]. Podczas powstania warszawskiego budynek został zdobyty 3 sierpnia 1944 przez powstańców i na cztery tygodnie stał się redutą. Żołnierze z batalionu „Łukasiński” odpierali ataki Niemców, którzy szturmowali go aby z tego rejonu rozpocząć atak na Stare Miasto. Powstańcy ewakuowali się z budynku kanałami 1 września 1944. Od strony ulic Bielańskiej i Daniłowiczowskiej fasada gmachu ciągle nosi ślady niemieckich kul. Walki podczas powstania warszawskiego upamiętniają tablice znajdujące się na fasadzie od strony ul. Bielańskiej[4].
Po II wojnie światowej (w latach 60.) wyburzono znaczną część uszkodzonego budynku, pozostawiając głównie prawą część fasady[5]. Pozostałości gmachu później zostały wpisane do rejestru zabytków. Po 1945 oficyna pałacu była użytkowana przez Ministerstwo Finansów[6].
W zachowanej części budynku planowano umieszczenie Muzeum Powstania Warszawskiego i w tym celu rozpoczęto jego nadbudowę[7]. Jednak ten plan nie został zrealizowany. W 1993 budynek został sprzedany.
W miejscu pozostałej części dawnego Banku Polskiego wzniesiono po 2010, z zachowaniem zabytkowych elementów ścian i fundamentów, biurowiec Senator[8].
Galeria
edytuj-
Bank Państwa, widok od strony ul. Długiej, przed 1914 -
Bank Polski w trakcie powstania warszawskiego, 1944 -
Pozostałości banku przed wyburzeniem, lata 60. -
Zachowana współcześnie część gmachu (prawa część fasady) -
Upamiętnienie powstańczej Reduty Bank Polski -
Pozostałości gmachu banku, 2011 -
Biurowiec Senator dobudowany do oryginalnej części
_romos_%C3%A9p%C3%BClete._Fortepan_59930.jpg)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rejestr. mwkz.pl. [dostęp 2022-03-13].
- ↑ Jerzy S. Majewski: Warszawa na starych pocztówkach. Warszawa: Agora, 2013, s. 120. ISBN 978-83-268-1238-5.
- ↑ Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 142. ISBN 978-83-240-1057-8.
- ↑ Ślady Powstania Warszawskiego: Reduta Bank Polski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2024-09-30]. (pol.).
- ↑ BANK POLSKI OBECNIE PRAKTYCZNIE NIE ISTNIEJE. warszawa1939.pl. [dostęp 2022-03-14].
- ↑ Jan Zachwatowicz: Problemy zachowania historycznych budynków [w:] Warszawa współczesna. Geneza i rozwój. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 276. ISBN 83-01-02892-0.
- ↑ Rafał Bielski, Jakub Jastrzębski: Utracone miasto. Warszawa wczoraj i dziś. Warszawa: Skarpa Warszawska, 2016, s. 177. ISBN 978-83-63842-27-7.
- ↑ Karol Kobos: Płaski Senator. ITI, 2012-07-24. [dostęp 2012-09-14].
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona dotycząca historii Reduty. reduta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-26)].