Redoutable (1928)
Redoutable (Q136) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jednostka prototypowa swojego typu. Okręt został zwodowany 24 lutego 1928 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a do służby w Marine nationale wszedł w lipcu 1931 roku. Jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 27 listopada 1942 roku „Redoutable” został samozatopiony w Tulonie. Podniesiony przez Włochów, został ponownie zatopiony przez alianckie samoloty 11 marca 1944 roku.
_Toulon.jpg) „Redoutable” na redzie Tulonu | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
M5 |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1925 |
| Wodowanie |
24 lutego 1928 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
lipiec 1931 |
| Zatopiony |
27 listopada 1942 |
| Los okrętu |
powtórnie zatopiony 11 marca 1944 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
92,3 m |
| Szerokość |
8,2 m |
| Zanurzenie |
4,7 m |
| Zanurzenie testowe |
80 m |
| Rodzaj kadłuba |
dwukadłubowy |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 6000 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w. |
| Uzbrojenie | |
| 1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
7 × 550 mm |
| Załoga |
61 |
Projekt i budowa
edytuj„Redoutable” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1924 roku[1][2]. Projekt (o sygnaturze M5[2]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość[1][3]. Posiadał duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji[3]. Konstruktorem okrętu był inż. Jean-Jacques Roquebert[3].
„Redoutable” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu[4][5]. Stępkę okrętu położono w 1925 roku[5][a], został zwodowany 24 lutego 1928 roku[4][6][b], a do służby w Marine nationale przyjęto go w lipcu 1931 roku[2][5]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q136[2].
Dane taktyczno–techniczne
edytuj„Redoutable” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[1][3]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra[4][7]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony[4][6][c]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 6000 koni mechanicznych (KM)[4][11][d]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM[3][4][e]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu (na próbach okręt osiągnął 19 węzłów)[4][9][f]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][5]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[2][4]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś czas zanurzenia 45-50 sekund[1][3]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób[2][10].
Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy[2][3]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[2][3]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 100 mm L/45 M1925 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[2][3][g].
Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy[4][5][h].
Służba
edytujW momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym w składzie 7. dywizjonu 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie[12]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kpt. mar. C.E.G. Barde[12]. 1 listopada 1939 roku „Redoutable” oddał 4 strzały ostrzegawcze w kierunku napotkanego statku handlowego, który odpowiedział ogniem zmuszając okręt do zanurzenia. Niedoszłym niemieckim łamaczem blokady okazał się aliancki parowiec „Egba” (4989 BRT)[13]. W dniach 19 grudnia 1939 roku – 19 stycznia 1940 roku okręt wziął udział w poszukiwaniach niemieckiego rajdera „Admiral Graf Spee”[14]. W czerwcu 1940 roku okręt był jednostką flagową 7. dywizjonu okrętów podwodnych stacjonując w Bizercie, a jego dowódcą był wówczas kpt. mar. J.H. Cosleou[15]. Jednostka uczestniczyła w tym miesiącu w patrolowaniu środkowej części Morza Śródziemnego[16]. Po zawarciu zawieszenia broni między Francją a Niemcami okręt znalazł się pod kontrolą rządu Vichy (rozbrojony w Tulonie)[17]. 27 listopada 1942 roku, podczas ataku Niemców na Tulon, jednostka została samozatopiona[3][7]. Okręt został później podniesiony przez Włochów, lecz 11 marca 1944 roku został ponownie zatopiony przez alianckie samoloty[2][4].
Uwagi
edytuj- ↑ Navypedia podaje, że rozpoczęcie budowy okrętu nastąpiło w 1924 roku[2].
- ↑ J. Labayle-Couhat podaje, że wodowanie nastąpiło 19 lipca 1928 roku[5].
- ↑ Jane's Fighting Ships 1934 podaje wyporność 1644/2080 ton[8], zaś J. Lipiński, Jane's Fighting Ships 1940 i Jane’s Fighting Ships of World War II – 1384/2080 ton[7][9][10].
- ↑ P.E. Fontenoy podaje, że okręt posiadał cztery silniki Diesla[3], zaś według Jane's Fighting Ships 1934 i Jane's Fighting Ships 1940 okręt posiadał dodatkowo pomocniczy silnik Diesla o mocy 750 KM[8][9].
- ↑ J. Labayle-Couhat podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1000 KM[11].
- ↑ Jane's Fighting Ships 1934 podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 18 węzłów[8], zaś według J. Lipińskiego okręt osiągał na powierzchni 19,5 węzła[7].
- ↑ Jane's Fighting Ships 1934, Jane's Fighting Ships 1940 i Jane’s Fighting Ships of World War II podają, że okręt był uzbrojony w działo kal. 100 mm, jedno działko plot. kal. 37 mm i jeden karabin maszynowy[8][9][10].
- ↑ Według Jane's Fighting Ships 1940 i Jane’s Fighting Ships of World War II załoga okrętu liczyła 67 osób[9][10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 274.
- ↑ a b c d e f g h i j k Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 187.
- ↑ a b c d e f g h i j Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 273.
- ↑ a b c d e f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: 1971, s. 76.
- ↑ a b Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 186.
- ↑ a b c d Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, s. 539.
- ↑ a b c d Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: 1934, s. 199.
- ↑ a b c d e Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: 1941, s. 192.
- ↑ a b c d Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989, s. 131.
- ↑ a b Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: 1971, s. 75.
Bibliografia
edytuj- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: REDOUTABLE submarines (1931-1939). Navypedia. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
- Don Kindell: BRITISH and OTHER NAVIES DAY-BY-DAY. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.).
- Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
- Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
- Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.).