Puccinia cnici

gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)

Puccinia cnici H. Mart. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny pasożytujący głównie na różnych gatunkach ostrożni (Cirsium). Wywołuje u nich chorobę zwaną rdzą[2].

Puccinia cnici
Ilustracja
Liść ostrożnia porażony przez Puccinia cnici
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

rdze

Rząd

rdzowce

Rodzina

rdzowate

Rodzaj

rdza

Gatunek

Puccinia cnici

Nazwa systematyczna
Puccinia cnici H. Mart.
Prodr. Fl. Mosq., Edn 2: 227 (1817)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy:

  • Dicaeoma cirsii-lanceolati (J. Schröt.) Kuntze 1898
  • Gymnoconia cirsii-lanceolati (J. Schröt.) Bubák 1899
  • Jackya cirsii-eriophori (Jacky) Bubák 1902
  • Jackya cirsii-lanceolati (Jacky) Bubák 1902
  • Puccinia cirsii-eriophori Jacky 1899
  • Puccinia cirsii-lanceolati J. Schröt. 1887[3].

Morfologia

edytuj

Jest rdzą jednodomową, tzn, że cały cykl rozwojowy odbywa się na jednym żywicielu[4].

Spermogonia powstają przeważnie na górnej stronie liści, ecja przeważnie na dolnej stronie, w obrębie chlorotycznych plam. Pomarańczowo-żółte zarodniki powstają w nich pojedynczo, wydostają się na zewnątrz przez ostiolum w owocnikach. Uredinia i telia tworzą się na obydwu stronach liści. Uredinia rdzawe, powstają w nich urediniospory o średniej wielkości około 30 μm z trzema porami rostkowymi widocznymi jako białe plamy. Telia niewielkie, ciemnobrązowe. Powstaje w nich masa czarnych, dwukomórkowych teliospor o bardzo drobno brodawkowanej powierzchni. Pory rostkowe znajdują się w dolnej części teliospor, w pobliżu przegrody dzielącej ich komórki[4].

Występowanie

edytuj

Puccinia cnici jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej (USA i Kanada) i Europie[5], w tym także w Polsce[6]. Poza tym podano jej występowanie w Chinach, Chile i na Nowej Zelandii[5].

Żywicielami Puccinia cnici są: Carduus crispus, Cirsium arvense, Cirsium lanceolatum, Cirsium eriophorum, Cirsium vulgare[2], Cirsium boujartii, Cirsium ferox, Cirsium furiens, Cirsium italicum, Cirsium richterianum, Cirsium serulatum, Picnomon acarna[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online], indexfungorum.org [dostęp 2018-03-07] (ang.).
  2. a b Malcolm Storey, Puccinia cnici H. Mart. (a rust fungus), [w:] BioInfo (UK) [online] [dostęp 2018-03-07].
  3. Species Fungorum [online], speciesfungorum.org [dostęp 2018-03-07] (ang.).
  4. a b c Plant Parasites of Europe [online] [dostęp 2018-03-05].
  5. a b Discover Life Maps [online] [dostęp 2018-03-05].
  6. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.