Publiczne uczelnie zawodowe w Polsce
Publiczne uczelnie zawodowe w Polsce – uczelnie, działające w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 20 lipca 2018 – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, prowadzące kształcenie uwzględniające potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego oraz niebędące uczelniami akademickimi. Uczelnie zawodowe prowadzą kształcenie na studiach wyłącznie o profilu praktycznym[1].
W latach 1998–2009 utworzono 36 publicznych uczelni zawodowych. W latach 2016–2020 zlikwidowano trzy z nich poprzez włączenie do uniwersytetów. Według stanu z 31 grudnia 2020 w 33 publicznych uczelniach zawodowych studiowało łącznie 51 751 osób, co stanowiło 4,25% wszystkich studentów oraz 6,08% studentów uczelni publicznych[2].
Od września 2021 publiczna uczelnia zawodowa, po spełnieniu określonych warunków, może używać nazwy „akademia nauk stosowanych”[3].
Historia
edytujW czerwcu 1997 Sejm uchwalił Ustawę o wyższych szkołach zawodowych (projekt rządowy, druk nr 1612 z 15 marca 1996)[4], która weszła w życie 28 sierpnia 1997 i umożliwiła Radzie Ministrów tworzenie w drodze rozporządzenia państwowych wyższych szkół zawodowych (państwowych uczelni zawodowych). Zgodnie z tą ustawą (art. 3 ust. 1), do podstawowych zadań państwowych wyższych szkół zawodowych należało: kształcenie studentów w zakresie kierunków i (lub) specjalności zawodowych oraz przygotowanie ich do zawodu; kształcenie w celu uzupełnienia specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych; kształcenie w celu przekwalifikowania w zakresie danej specjalności zawodowej oraz wychowanie studentów w duchu poszanowania praw człowieka, patriotyzmu, demokracji i odpowiedzialności za dobro społeczeństwa, państwa i własnego warsztatu pracy[5]. W lipcu i sierpniu 1998 utworzono dziewięć takich uczelni; pierwszą była Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie.
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 Prawo o szkolnictwie wyższym, która weszła w życie 1 września 2005 i obowiązywała do 1 października 2018, wprowadziła definicję uczelni zawodowej jako „uczelni prowadzącej studia pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolite studia magisterskie nieposiadającej uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora”[6].
Wiceprezes Rady Ministrów oraz minister nauki i szkolnictwa wyższego w rządach Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego, Jarosław Gowin, wskazywał, powołując się na Komisję Europejską, że do problemów polskiego szkolnictwa wyższego należy nadmierne rozproszenie uczelni. Z tego względu nadzorowane przez niego ministerstwo wsparło proces konsolidacji uczelni. W 2016 Jarosław Gowin zapowiedział, że na wsparcie dla łączących się uczelni publicznych chce przeznaczyć ok. 250 mln zł z funduszy unijnych[7]. Z końcem 2016 włączono Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Sandomierzu do Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, we wrześniu 2017 włączono Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Sulechowie do Uniwersytetu Zielonogórskiego, zaś w lipcu 2020 nastąpiło włączenie Państwowej Medycznej Szkoły Zawodowej w Opolu do Uniwersytetu Opolskiego.
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, która weszła w życie 1 października 2018, wskazała, że uczelnia zawodowa prowadzi kształcenie uwzględniające potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego. Kształcenie to odbywa się na studiach wyłącznie o profilu praktycznym. Zgodnie z ustawą, uczelnia zawodowa prowadzi studia pierwszego stopnia, może również prowadzić studia drugiego stopnia, jednolite studia magisterskie oraz kształcenie specjalistyczne[1].
Lokalizacja
edytujW Polsce istnieje 27 publicznych uczelni zawodowych. Zlokalizowane są one w 13 województwach. Publicznych uczelni zawodowych nie ma w województwach: lubuskie, pomorskim i świętokrzyskim (przy czym do 2016 w województwie lubuskim istniała Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, a w świętokrzyskim Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sandomierzu).
Spośród 27 publicznych uczelni zawodowych 15 ma swoje siedziby w miastach na prawach powiatu, dodatkowo 17 zlokalizowane są w miastach, które w latach 1975–1998 były miastami wojewódzkimi.
Największym miastem pod względem liczby ludności z publiczną uczelnią zawodową jest Elbląg (114 tys.), najmniejszym zaś Wałcz (25 tys.). Do 15 lipca 2020 największym miastem pod względem liczby ludności, w którym znajdowała się publiczna uczelnia zawodowa, było Opole (128 tys.) Do 1 września 2017 najmniejszym miastem pod względem liczby ludności, w którym zlokalizowano publiczną uczelnię zawodową, był Sulechów (17 tys.).
Koszalin jest jedynym miastem, w którym są 2 uczelnie zawodowe, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych i Wyższa Szkoła Straży Granicznej.
Wykaz publicznych uczelni zawodowych
edytujWykaz opracowano na podstawie danych z bazy POLon[8]. Liczba studentów w roku akademickim 2019/2020 w oparciu o dane portalu studia.gov.pl.
Przekształcone publiczne uczelnie zawodowe
edytuj| Uczelnia | Siedziba | Data utworzenia | Data przekształcenia | Forma przekształcenia |
|---|---|---|---|---|
| Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim | Gorzów Wielkopolski | 01.08.1998[37] | 01.09.2016[38] | przekształcenie w Akademię im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim |
| Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sandomierzu | Sandomierz | 15.09.2007[39] | 31.12.2016[40] | włączenie do Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach |
| Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie | Sulechów | 01.09.1998[41] | 01.09.2017[42] | włączenie do Uniwersytetu Zielonogórskiego |
| Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu | Opole | 01.05.2003[43] | 15.07.2020[44] | włączenie do Uniwersytetu Opolskiego |
| Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu | Kalisz | 15.07.1999[45] | 04.08.2020[46] | przekształcenie w Akademię Kaliską im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego |
| Uczelnia Państwowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu | Zamość | 01.07.2005[47] | 01.09.2021[48] | przekształcenie w Akademię Zamojską |
| Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku | Płock | 01.07.1999[49] | 01.10.2022[50] | przekształcenie w Akademię Mazowiecką w Płocku |
| Akademia Nauk Stosowanych w Tarnowie | Tarnów | 01.07.1998[51] | 01.06.2023[52] | przekształcenie w Akademię Tarnowską |
| Akademia Nauk Stosowanych w Łomży | Łomża | 01.07.2004[53] | 01.06.2023[54] | przekształcenie w Akademię Łomżyńską |
| Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II | Biała Podlaska | 01.08.2000[55] | 01.06.2023[56] | przekształcenie w Akademię Bialską im. Jana Pawła II |
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668).
- ↑ Szkolnictwo wyższe i jego finanse w 2020 roku. Warszawa–Gdańsk: Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Gdańsku, 2021, s. tablica 8.
- ↑ Ustawa z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2021 r. poz. 1630).
- ↑ Rządowy projekt ustawy o wyższych szkołach zawodowych. orka.sejm.gov.pl. [dostęp 2019-12-02].
- ↑ Ustawa z dnia 26 czerwca 1997 r. o wyższych szkołach zawodowych (Dz.U. z 1997 r. nr 96, poz. 590).
- ↑ Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2183).
- ↑ Gowin: Konsolidacja uczelni to proces typu win-win. bip.nauka.gov.pl, 16 grudnia 2016. [dostęp 2019-12-02].
- ↑ Instytucje szkolnictwa wyższego – publiczne uczelnie zawodowe. polon.nauka.gov.pl. [dostęp 2019-12-02].
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Elblągu (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 495).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Kolegium Karkonoskiego w Jeleniej Górze (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 496).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 497).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej w Legnicy (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 498).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 499).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 lipca 1998 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Jarosławiu (Dz.U. z 1998 r. nr 98, poz. 616).
- ↑ Telewizja Polska S.A, Inauguracja roku w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu [online], rzeszow.tvp.pl [dostęp 2021-10-18] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 575).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Lesznie (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 576).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 578).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile (Dz.U. z 2000 r. nr 61, poz. 706).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 426).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Przemyślu (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 427).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sanoku (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 428).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnobrzegu (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 429).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 838).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 839).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 r. w sprawie utworzenia Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 840).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1152).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1153).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1571).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gnieźnie (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1572).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałczu (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1573).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Oświęcimiu (Dz.U. z 2005 r. nr 106, poz. 888).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Suwałkach (Dz.U. z 2005 r. nr 116, poz. 967).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 września 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Skierniewicach (Dz.U. z 2005 r. nr 190, poz. 1605).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 września 2009 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koszalinie (Dz.U. z 2009 r. nr 162, poz. 1288).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 1 września 2023 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Straży Granicznej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1842).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 lipca 1998 r. w sprawie utworzenia Gorzowskiej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim (Dz.U. z 1998 r. nr 98, poz. 618).
- ↑ Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o utworzeniu Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim (Dz.U. z 2016 r. poz. 752).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sandomierzu (Dz.U. z 2007 r. nr 160, poz. 1129).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie połączenia Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sandomierzu (Dz.U. z 2016 r. poz. 2096).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej Administracji Publicznej w Sulechowie (Dz.U. z 1998 r. nr 107, poz. 670.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 lipca 2017 r. w sprawie połączenia Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie (Dz.U. z 2017 r. poz. 1420).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 2003 r. w sprawie utworzenia Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu (Dz.U. z 2003 r. nr 64, poz. 593).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 21 maja 2020 r. w sprawie włączenia Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu do Uniwersytetu Opolskiego (Dz.U. z 2020 r. poz. 938).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Szkoły Zawodowej w Kaliszu (Dz.U. z 1999 r. nr 60, poz. 640).
- ↑ Ustawa z dnia 4 sierpnia 2020 r. w sprawie zmiany nazwy Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu (Dz.U. z 2020 r. poz. 1350).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Zamościu (Dz.U. z 2005 r. nr 106, poz. 889).
- ↑ Ustawa z dnia 8 lipca 2021 r. o utworzeniu Akademii Zamojskiej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1494).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 577).
- ↑ Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o utworzeniu Akademii Mazowieckiej w Płocku (Dz.U. z 2022 r. poz. 1886).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie (Dz.U. z 1998 r. nr 65, poz. 418).
- ↑ Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego oraz zmianie nazw niektórych uczelni akademickich (Dz.U. z 2023 r. poz. 905).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1570).
- ↑ Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego oraz zmianie nazw niektórych uczelni akademickich (Dz.U. z 2023 r. poz. 905).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Białej Podlaskiej (Dz.U. z 2000 r. nr 61, poz. 705).
- ↑ Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego oraz zmianie nazw niektórych uczelni akademickich (Dz.U. z 2023 r. poz. 905).
Linki zewnętrzne
edytuj- Lidia Jastrzębska: 15 lecie PWSZ. perspektywy.pl. [dostęp 2020-05-26].