Promy we Wrocławiu
Promy we Wrocławiu – przeprawy promowe (stałe lub czasowe) przez Odrę i jej ramiona boczne w obrębie miasta, a później także przez wybudowane sztuczne kanały, eksploatowane w miejscach, gdzie nie wybudowano mostów, a także obok nich (alternatywna możliwość pokonania nurtu rzeki). Promy uruchamiano we Wrocławiu np. na czas remontu określonego mostu (okresowe przeprawy zastępcze).
Obecnie (2012) w obrębie miasta nie funkcjonuje żadna stała przeprawa promowa, można natomiast na brzegach rzek znaleźć ślady dawnych przepraw – w wielu miejscach pozostały drogi dojazdowe, zjazdy i przyczółki dawnych przewozów.
Historia przepraw promowych we Wrocławiu
edytujW początkach historii Wrocławia miejscem przepraw były brody, później budowano mosty i kładki oraz przeprawiano ludzi i towary łodziami i tratwami. Przeprawy żeglugowe istniały także w późniejszym okresie, kiedy powstały już mosty, także w ich pobliżu, w celu ich odciążenia, lub przy mostach płatnych konkurując przede wszystkim w zakresie ceny[1][2].
Przed II wojną światową we Wrocławiu funkcjonowały cztery przeprawy promowe[3]:
- Popowice – Osobowice, na wysokości ulicy Wejherowskiej, dla przewozu pojazdów i osób; obecnie w tym rejonie jest wybudowany Most Milenijny w ramach Obwodnicy Śródmiejskiej,
- Szczepin – Kępa Mieszczańska, na wysokości obecnych Mostów Dmowskiego; była to przeprawa łodziowa dla przewozu osób, wzmiankowana już w XVIII wieku,
- Siedlec – Dąbie (Wielka Wyspa), na wysokości obecnej Kładki Zwierzynieckiej i dawnego wejścia do ZOO, była to przeprawa osobowa[4][5][6][7],
- Bartoszowice – Opatowice, była to przeprawa łodziowa dla przewozu osób.
W okresie powojennym stałymi, czynnymi przeprawami pozostały tylko przeprawy dla potrzeb przewozu osób Siedlec – Dąbie[4][5][6] i Bartoszowice – Opatowice, przy czym barki parowe zastąpiono łodziami wiosłowymi[3]. Do lat 70. XX w. funkcjonował również prom łączący Ulicę Rędzińska (Maślice Małe) z Ulicą Żużlowców (Rędzin). Obecnie z dawnego przewozu zostały jedynie przyczółki, a brak promu uniemożliwia korzystanie z drogi wojewódzkiej nr 320 przebiegającej tymi ulicami[8]. W powojennej historii miasta można wymienić funkcjonowanie kilku czasowych przepraw promowych. Jedna z takich tymczasowych przepraw funkcjonowała w okresie powojennym podczas remontu Mostów Warszawskich[9]. Natomiast pozostała infrastruktura była okazjonalnie wykorzystywana w ramach potrzeb budowy przepraw tymczasowych, np. drogi dojazdowe i przyczółki dawnego przewozu w rejonie Kozanowa – Popowic na lewym brzegu rzeki oraz Osobowic na prawym brzegu rzeki, były wykorzystywane do budowy tymczasowej przeprawy, tj. mostu pontonowego, w okresie świąt Wszystkich Świętych w celu umożliwienia dojazdu do Cmentarza Osobowickiego. Budowa kolejnych mostów, jak np. Mostu Milenijnego sprawiła, że takie czasowe przeprawy stały się zbędne[10][11][12].
Przeprawy na Odrze w rejonie Wrocławia
edytujWrocław jest siedzibą Inspektoratu Żeglugi Śródlądowej[13]. Przeprawy promowe, liniowe, w rejonie Wrocławia znajdują się w obszarze jego działania. Są to przeprawy promowe na Odrze (podlegające według kompetencji odpowiednim zarządom dróg), w[3]: Brzegu Dolnym[14] (km 282 biegu rzeki - zlikwidowana po wybudowaniu mostu), Chobieni (km 350 biegu rzeki – Droga wojewódzka nr 334)[15], Ciechanowie (Droga wojewódzka nr 323)[15], Milsku-Bojadłach (Droga wojewódzka nr 282)[16], Brodach (Droga wojewódzka nr 280)[16], Pomorsku (Droga wojewódzka nr 281)[16] i Połęcku (Droga wojewódzka nr 138)[16].
Przypisy
edytuj- ↑ Trasa turystyczna „Mosty i przeprawy”. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2007. s. 33. [dostęp 2012-01-12]. (pol.).
- ↑ Trasa turystyczna „Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego”. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2007. s. 39. [dostęp 2012-01-12]. (pol.).
- ↑ a b c Encyklopedia Wrocławia, Promy, s. 719
- ↑ a b Halina Czarniecka-Kołodziej: KŁADKA ZWIERZYNIECKA. Rakowiec, Historia dzielnicy, 2006-09-26. [dostęp 2012-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
- ↑ a b Mariusz Tokarz: Kładka Zwierzyniecka. [w:] "Podróże po mniej znanym Wrocławiu” – cz. I Grobla Szczytnicko–Bartoszowicka [on-line]. Wratislaviae Amici, 2005-01-23. [dostęp 2012-01-12]. (pol.).
- ↑ a b Przeprawa promowa. Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-12]. (pol.).
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, Siedlec, s. 803
- ↑ Maślice – ul. Rędzińska na samym jej końcu. Wratislaviae Amici, 2008-07-20. [dostęp 2012-01-12]. (pol.).
- ↑ Mosty Warszawskie. Karłowice. [dostęp 2012-01-12]. (pol.).
- ↑ Most Pontonowy (dawny). Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-16]. (pol.).
- ↑ Most Pontonowy. fotopolska.eu. [dostęp 2012-01-16]. (pol.).
- ↑ Wrocław: Most pontonowy po raz ostatni. polskalokalna.pl, 30 października 2003. [dostęp 2012-01-16]. (pol.).
- ↑ Strona główna. www.wroc.uzs.gov.pl Urząd Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu. [dostęp 2012-01-13]. (pol.).
- ↑ Prom na Odrze. www.brzegdolny.pl – Brzeg Dolny. [dostęp 2012-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-09)]. (pol.).
- ↑ a b Wykaz Dróg Wojewódzkich. dsdik.wroc.pl – Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu. [dostęp 2012-01-16]. (pol.).
- ↑ a b c d Przeprawy promowe. www.zdw.zgora.pl – Zarząd Dróg Wojewódzkich w Zielonej Górze. [dostęp 2012-01-16]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Praca zbiorowa pod red. Jana Harasimowicza: Encyklopedia Wrocławia. Wyd. III poprawione i uzupełnione. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 978-83-7384-561-9. ISBN 83-7384-561-5. (pol.).