Prapłaziec

Prapłaziec
	Lepidosiren paradoxa
	Fitzinger, 1837
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	mięśniopłetwe
Podgromada	dwudyszne
Rząd	rogozębokształtne
Rodzina	płazakowate
Rodzaj	Lepidosiren; Fitzinger, 1837
Gatunek	prapłaziec
Synonimy
	Rodzaju: Amphibichthys Hogg, 1841; Gatunku: Lepidosiren dissimilis Castelnau, 1855; Lepidosiren giglioliana Barbosa Rodriguez, 1886; Lepidosiren articulata Ehlers, 1894;
	Rodzaju: Amphibichthys Hogg, 1841; Gatunku: Lepidosiren dissimilis Castelnau, 1855; Lepidosiren giglioliana Barbosa Rodriguez, 1886; Lepidosiren articulata Ehlers, 1894;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Prapłaziec^[7], prapłetwiec południowoamerykański^[8], płazak^[9] (Lepidosiren paradoxa) – gatunek słodkowodnej ryby z podgromady dwudysznych (przystosowana do oddychania tlenem atmosferycznym), jedyny przedstawiciel rodzaju Lepidosiren i rodziny płazakowatych (Lepidosirenidae), a także jedyna ryba dwudyszna Ameryki.

Zasięg występowania

Zasiedla rzeki i rozlewiska Brazylii i Paragwaju. Najliczniej występuje w zlewisku Amazonki.

Głowa

Charakterystyka

Ciało wydłużone, pokryte drobną łuską cykloidalną. Osiąga do 125 cm długości^[10]. Podczas pory suchej prapłaziec zakopuje się w mule, tworząc w nim rodzaj kieszeni, która go chroni. Nie wytwarza kokonu. Gdy zbiornik całkowicie wysycha ryba zapada w stan estywacji.

Dorosłe osobniki żywią się roślinami i bezkręgowcami. Budują gniazdo w podłożu. Samiec opiekuje się ikrą i potomstwem. U młodych występują skrzela zewnętrzne zanikające po 6 tygodniach.

Znaczenie gospodarcze

Prapłaziec jest lokalnie poławiany dla mięsa.

Przypisy

↑ Lepidosiren paradoxa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b L.J.F.J. Fitzinger. [Vorläufiger Bericht über eine höchst interessante Entdeckung Dr. Natterer in Brasilien]. „Isis von Oken”. 30, s. 379, 1837. (niem.).
↑ J. Hogg. On the existence of branchiæ in the young Cæciliæ; and on a modification and extension of the branchial classification of the Amphibia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 7, s. 361, 362, 1841. (ang.).
↑ F.L. Castelnau: Animaux nouveaux ou rares recueillis pendant l’expedition dans les parties centrales de L’Amerique du Sud, de Rio de Janeiro a Lima, et de Lima au Para; exécutée par ordre du gouvernement Français pendant les années 1843 a 1847. Paris: Chez P. Bertrand, 1855, s. 104, ryc. 50. (fr.).
↑ J. Barbosa Rodriguez. [Tytuł nieznany]. „Journal Commercio, Rio de Janeiro [możliwe: Relatório da Associação Commercial do Rio de Janeiro]”, 1888.
↑ E.H. Ehlers. Ueber Lepidosiren paradoxa Fitz. und articulata n. sp. aus Paraguay. „Nachrichten von der Königl. Gesellschaft der Wissenschaften und der G.A. Universität zu Göttingen”. 1894 (2), s. 84, 1894. (niem.).
↑ G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 92.
↑ Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 39.
↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ Lepidosiren paradoxa. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 9 lutego 2009]

Bibliografia

Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.

[itis-1] Lepidosiren paradoxa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Fitzinger-2] L.J.F.J. Fitzinger. [Vorläufiger Bericht über eine höchst interessante Entdeckung Dr. Natterer in Brasilien]. „Isis von Oken”. 30, s. 379, 1837. (niem.).

[Hogg-3] J. Hogg. On the existence of branchiæ in the young Cæciliæ; and on a modification and extension of the branchial classification of the Amphibia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 7, s. 361, 362, 1841. (ang.).

[Castelnau-4] F.L. Castelnau: Animaux nouveaux ou rares recueillis pendant l’expedition dans les parties centrales de L’Amerique du Sud, de Rio de Janeiro a Lima, et de Lima au Para; exécutée par ordre du gouvernement Français pendant les années 1843 a 1847. Paris: Chez P. Bertrand, 1855, s. 104, ryc. 50. (fr.).

[Rodriguez-5] J. Barbosa Rodriguez. [Tytuł nieznany]. „Journal Commercio, Rio de Janeiro [możliwe: Relatório da Associação Commercial do Rio de Janeiro]”, 1888.

[Ehlers-6] E.H. Ehlers. Ueber Lepidosiren paradoxa Fitz. und articulata n. sp. aus Paraguay. „Nachrichten von der Königl. Gesellschaft der Wissenschaften und der G.A. Universität zu Göttingen”. 1894 (2), s. 84, 1894. (niem.).

[Nikolski-7] G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 92.

[Frank-8] Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 39.

[mszR-9] Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.

[FB-10] Lepidosiren paradoxa. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 9 lutego 2009]

[7]

[8]

[9]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[10]