Powiat piltyński
Powiat piltyński, inaczej też ziemia piltyńska (łac. Districtus Regii Piltensis, niem. Kreis Pilten) – autonomiczna część unii polsko-litewskiej, w latach 1685-1717 w unii z Księstwem Kurlandii i Semigalii[1].
| autonomiczna część | |
| 1585–1795 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Hazenpot |
| Data powstania |
1585 |
| Data likwidacji |
1795 |
| Powierzchnia |
4558 km² |
Położenie na mapie powiat piltyński jako pozostałość uposażenia biskupa kurlandzkiego (kolor pomarańczowy) | |
Geneza
edytujPo śmierci Magnusa Inflanckiego posiadane przez niego ziemie, będące uprzednio uposażeniem biskupa kurlandzkiego, zostały przyłączone do unii polsko-litewskiej, jako powiat piltyński, na podstawie traktatu polsko-duńskiego, zawartego 10 kwietnia 1585 r. w Kronborgu[2].
Starostwo piltyńskie
edytujW efekcie postanowień traktatu kronborskiego z 1585 r. niegrodowe starostwo piltyńskie stanowiło zastaw związany z zapłatą na rzecz Danii za przekazanie powiatu piltyńskiego unii polsko-litewskiej. Od 1623 r. zastaw ten należał do rodziny Maydell, której członkom na tej podstawie przysługiwał tytuł starostów piltyńskich[3].
Rozbiór
edytujW wyniku III rozbioru w 1795 r. powiat piltyński wszedł w skład należącej do Rosji guberni kurlandzkiej.
Zobacz też
edytuj- Tomasz Paluszyński: Czy Rosja uczestniczyła w pierwszym rozbiorze Polski czyli co zaborcy zabrali Polsce w trzech rozbiorach? Nowe określenie obszarów rozbiorowych Polski w kontekście analizy przynależności i tożsamości państwowej Księstw Inflanckiego i Kurlandzkiego, prawnopaństwowego stosunku Polski i Litwy oraz podmiotowości przedrozbiorowej Rzeczpospolitej. Poznań: Wydawnictwo Rys, 2006, s. 57. ISBN 83-60517-08-8.[1]
- Piltyń i powiat piltyński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 145.
- Hazenpot, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 42.
Przypisy
edytuj- ↑ Bogusław Dybaś: Na obrzeżach Rzeczypospolitej. Sejmik piltyński w latach 1617-1717. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2004, s. 34-311. ISBN 83-231-1793-4.
- ↑ op. cit. str. 26-27.
- ↑ op. cit. str. 26-27, 57.