Powódź w Hiszpanii (2024)
Powódź w Hiszpanii – powódź błyskawiczna, która nawiedziła wschodnią część Hiszpanii w październiku 2024 roku[1]. Powódź spowodowała poważne zniszczenia infrastruktury, straty materialne oraz kryzys humanitarny. W wyniku powodzi zginęło przynajmniej 222 osób[2].
 Sedaví po powodzi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce |
wschód kraju, głównie prowincja Walencja |
| Rodzaj zdarzenia | |
| Data |
29 października - 4 listopada 2024 |
| Ofiary śmiertelne |
co najmniej 222 |
| Zaginieni |
32 |
Położenie na mapie Układ pogodowy | |
Powódź objęła wschodnią część kraju, przede wszystkim prowincję Walencję (gminy Paiporta, Massanassa, La Torre[niewiarygodne źródło?], Alfafar i Chiva[3]), oraz wspólnoty autonomiczne Kastylia-La Mancha i Andaluzję[4] we wtorek i środę 29 i 30 października[1]. W jej wyniku liczba ofiar śmiertelnych przekroczyła 200 osób, a na terenie całego kraju ogłoszono żałobę narodową[1][5].
Przyczyny
edytujPowódź była wynikiem intensywnych burz i gwałtownych opadów deszczu, które spowodowały natychmiastową powódź na ulicach miast. Doszło do tego wskutek zjawiska zwanego DANA (hiszp. depresión aislada en niveles altos, lub „zimna kropla”) które powstaje, gdy zimne powietrze napotyka ciepłe i wilgotne masy znad Morza Śródziemnego[1][5]. Powódź miała charakter błyskawiczny[6]. W jednej z miejscowości w okolicach Walencji spadło aż 491 mm deszczu[3], co odpowiada rocznej sumie opadów w niektórych regionach[6].
Była to najpoważniejsza katastrofa tego typu w Hiszpanii od 1973 roku, kiedy w wyniku ulewnych deszczów, które doprowadziły do zniszczeń w kilku miastach w Murcji i Andaluzji, zginęło około 300 osób[1][5].
Przed powodzią
edytujPierwsze prognozy o nadciągającej DANA zaczęły pojawiać się ze znacznym wyprzedzeniem (już tydzień przed kataklizmem), a meteorolodzy wyraźnie informowali o możliwych poważnych skutkach, mimo to władze regionalne Walencji podjęły działania ostrzegawcze dla mieszkańców z dużym opóźnieniem[6]. W weekend przed powodzią synoptycy alarmowali, o nadchodzącym zjawisku, jednak część opinii publicznej zlekceważyła te ostrzeżenia jako „straszenie apokalipsą”[6]. W niedzielę i poniedziałek wydano pierwsze oficjalne alerty, a we wtorek rano, 29 października, hiszpańska agencja meteorologiczna ogłosiła czerwony alarm dla zagrożonych regionów, w tym dla Walencji, gdzie przed południem rozpoczęły się intensywne opady[6]. Wkrótce ogłoszono także specjalne ostrzeżenie. Portal climatica.coop podkreślił, że pomimo licznych alarmów powiadomienia telefoniczne dla mieszkańców regionu (podobne do polskich alertów RCB) władze Walencji wysłały dopiero po godzinie 20:00, gdy powódź już trwała[6].
Przebieg
edytuj
Gwałtowny spadek temperatury, opady i burze wystąpiły od rana 29 października 2024 w okolicy Walencji. Około południa 29 października rzeki w obszarach dotkniętych powodzią, zaczęły występować z koryt i zalewać miejscowości. Po godzinie 15, miasto Utiel zostało całkowicie zalane, a do wieczora tego samego dnia powódź dotknęła wiele innych miejscowości w dorzeczu rzeki Turia i równoległego do niej suchego zazwyczaj kanału Rambla del Poyo w prowincji Walencja, gdzie odnotowano przepływ aż 2300 m³/s[7]. Wieczorem w mieście Turís zanotowano 42 mm deszczu w zaledwie w 10 minut i ustanowiono nowy rekord godzinny opadu w Hiszpanii, który wyniósł 179,4 mm w ciągu jednej godziny. W rejonie gminy Chiva odnotowano w ciągu kilku godzin opad przekraczający 445 litrów deszczu na metr kwadratowy[8]. W nocy z 29 na 30 października potwierdzono pierwsze ofiary śmiertelne kataklizmu, przeciążone zostały linie alarmowe numeru 112, a nad ranem 30 października 2024 sytuacja w wielu miejscach wschodniej Hiszpanii była katastrofalna[7]. Bardzo zła sytuacja była również w pobliżu dróg ekspresowych A3 i A7 oraz ponad 70 lokalnych drogach[7]. W dniu 30 października do podtopień doszło także w dorzeczu rzeki Ebro w południowej Katalonii, gdzie spadło 120 litrów deszczu na m²[9]. W kolejnych dniach od 31 października do 4 listopada 2024 we wschodniej Hiszpanii (głównie w Katalonii), występowały liczne mniejsze podtopienia i wezbrania rzek oraz wydawano tam ostrzeżenia meteorologiczne najwyższego poziomu.
Ofiary śmiertelne
edytujWg stanu na 11 listopada potwierdzono śmierć 222 osób: w tym 214 w rejonie Walencji (w tym w gminie Paiporta 60 osób[10]), 7 w Kastylii-La Manchy, 2 w Andaluzji. Zaginione są 32 osoby[2][10].
Wśród ofiar znaleźli się cudzoziemcy, pośród których było pięciu obywateli Rumunii w tym trzyosobowa rodzina[11], dwóch obywateli Maroka[12], dwóch obywateli Chin[13] i mężczyzna z Kolumbii[14] oraz trzej obywatele Wielkiej Brytanii w tym starsze małżeństwo[15][16].
Następstwa
edytuj
Rwąca woda zniszczyła wiele domów i samochodów, niszczyła mosty, zalewała miejscowości mułem i odcinała je od dostaw wody oraz prądu powodując także całkowity paraliż komunikacyjny[10][4]. Uszkodzeniu uległo wiele lokalnych linii kolejowych, utrudnienia wystąpiły także na linii Madryt-Walencja i Walencja-Barcelona kolei dużych prędkości (LAV), gdzie wstrzymano ruch pociągów[17].
Akcja ratunkowa
edytujWciąż są poszukiwane ciała ofiar, które są uwięzione w zniszczonych pojazdach[1]. Hiszpańska żandarmeria przeprowadziła 3,4 tysiąca akcji ratunkowych w samej prowincji Walencja, skupiając się zarówno na ratowaniu ludzi, jak i ochronie przed kradzieżami[1]. Policja zatrzymała 39 osób za grabieże w sklepach na obszarach dotkniętych kataklizmem[1].
W akcji ratunkowej uczestniczyły liczne jednostki straży pożarnej z kilku regionów Hiszpanii (ponad 2 000 strażaków) oraz jednostka z Francji. Według danych z 11 listopada 2024 r. w akcji ratunkowej uczestniczyło także 8 474 żołnierzy, 22 psychologów wojskowych y 2 psychiatrów[2]. Użyto 2 031 jednostek sprzętu m.in. 14 helikopterów, 105 wozów inżynieryjnych, 1 790 ciężarówek, 32 drony. Służby cywilne skierowały 9 728 osób, w tym 8 psychologów, 4 438 policjantów, 5 290 agentów gwardii cywilnej i 1784 jednostek sprzętu w tym 1 samolot i 10 helikopterów. Naprawiono 139 kilometrów zniszczonych dróg[2].
Reakcje
edytujRząd hiszpański wprowadził trzydniową żałobę narodową[1]. Premier Pedro Sánchez wraz z liderem opozycji, Alberto Núñez Feijóo, odwiedzili centrum kryzysowe w Walencji, zapewniając mieszkańców o wsparciu[1]. Wszystkie mecze zaplanowane na weekend po katastrofie w regionie Walencji zostały odwołane. Dotyczyło to również sobotnich spotkań, w których Real Madryt miał zmierzyć się z Valencią CF, a Villarreal z Rayo Vallecano[18]. Do Walencji przybył okręt marynarki wojennej Galicia z setką żołnierzy piechoty morskiej, sprzętem i żywnością, a w całym zalanym rejonie na pomoc przyjechało około 7,5 tysiąca żołnierzy[19].
W niedzielę 3 listopada król Filip VI, jego żona oraz premier Pedro Sánchez odwiedzili obszary Hiszpanii zniszczone przez powódź, m.in. Walencję i mocno dotkniętą Paiportę. Emocje tłumu były bardzo intensywne; w stronę króla rzucano błotem, kamieniami i patykami. Ochrona i służby ratunkowe otoczyły monarchę, starając się osłonić go własnymi ciałami oraz parasolką. Premier Sánchez również spotkał się z nieprzychylnością zgromadzonych. Po licznych okrzykach i wyzwiskach w jego stronę, tłum zaczął rzucać w niego kamieniami i błotem. Sytuacja wymagała interwencji policji konnej, która rozproszyła rozwścieczonych mieszkańców[20].
Reakcje międzynarodowe
edytujZ różnych europejskich krajów, w tym z Polski, napływają kondolencje i oferty wsparcia do Hiszpanii[21]. Papież Franciszek w przesłaniu wideo wyraził słowa otuchy i zapewnienia o modlitwie[21]. W środę 30 października przedstawiciele Unii Europejskiej ogłosili zamiar udzielenia pomocy[21]. Król Maroka, Mohamed VI, przesłał kondolencje hiszpańskiej parze królewskiej oraz rządowi Hiszpanii[21].
Ambasada RP w Hiszpanii opuściła flagę do połowy masztu jako znak żalu za ofiarami powodzi[21].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j 31-10-2024: Powódź w Hiszpanii. Ponad 100 ofiar. 2024-10-31.
- ↑ a b c d L. GONZÁLEZ / I. FEDRIANI / S. QUÍLEZ, Actualización de datos del Gobierno de España [online], lamoncloa.gob.es, 11 listopada 2024 [dostęp 2024-11-11] (hiszp.).
- ↑ a b Dominik Moliński, Niszczycielska powódź w Hiszpanii. Ponad 220 ofiar. Mieszkańcy pomagają w poszukiwaniach [online], nextgazetapl, 2 listopada 2024 [dostęp 2024-11-03] (pol.).
- ↑ a b „Nie ma wątpliwości”. Co wydarzyło się w Hiszpanii [online], TVN Meteo, 31 października 2024 [dostęp 2024-11-01] (pol.).
- ↑ a b c Gigantyczna powódź spustoszyła Hiszpanię. Lawinowo rośnie liczba ofiar [online], Onet Wiadomości, 31 października 2024 [dostęp 2024-11-01] (pol.).
- ↑ a b c d e f „Apokaliptyczne” sceny po powodzi w Hiszpanii. Mapa pokazuje, co napędziło rekordowe opady [online], nextgazetapl, 31 października 2024 [dostęp 2024-11-01] (pol.).
- ↑ a b c 31-10-2024: El 112 del País Vasco recibió anoche llamadas de emergencia ante el colapso del servicio en Valencia. 2024-11-02. (hiszp.).
- ↑ 30-10-2024: Lluvia „descomunal” en Valencia: más de 445 litros por metro cuadrado en Chiva. 2024-11-04. (hiszp.).
- ↑ 31-10-2024: DANA en Cataluña hoy: qué dice Meteocat sobre las inundaciones, las lluvias y las tormentas. 2024-11-04. (hiszp.).
- ↑ a b c Katarzyna Romik, Dramatyczne relacje po powodzi w Walencji. „Nie byłam na wojnie, ale tak to wygląda” [online], gazeta.pl, 2 listopada 2024 [dostęp 2024-11-03] (pol.).
- ↑ Rumanos, británicos o colombianos: se contabilizan varios ciudadanos extranjeros entre las víctimas de la DANA [online], Cadenaser, 4 listopada 2024 [dostęp 2024-11-07] (pol.).
- ↑ Marruecos confirma dos conciudadanos muertos por la DANA de Valencia [online], Europapress, 3 listopada 2024 [dostęp 2024-11-07] (pol.).
- ↑ 2 Chinese killed, 2 others missing in Spain’s floods, says embassy [online], CGTN, 3 listopada 2024 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
- ↑ Varios países están pendientes de la identificación de las víctimas de la DANA por si hubiera extranjeros entre ellas [online], Cadenaser, 31 października 2024 [dostęp 2024-04-11] (pol.).
- ↑ British couple missing in Spain floods found dead [online], BBC, 4 listopada 2024 [dostęp 2024-11-04] (ang.).
- ↑ British man, 71, dies after being rescued from floods in Spain [online], The Guardian, 30 października 2024 [dostęp 2024-11-04] (ang.).
- ↑ 01-11-2024: Puente avisa que las cercanías en Valencia tardarán meses en estar operativas: „Han desaparecido tres de las cinco líneas”. 2024-11-04. (hiszp.).
- ↑ Szymon Michalski: Tragiczny bilans powodzi w Hiszpanii. „Nie ma sensu grać”. Wirtualna Polska, 2024-11-02. [dostęp 2024-11-03]. (pol.).
- ↑ Powodzie w Hiszpanii nie odpuszczają. Nowe informacje [online], wpolityce.pl, 4 listopada 2024 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
- ↑ Karina Jaworska, Rządzący musieli uciekać. Tłum wściekły po powodzi [online], PolsatNews.pl, 3 listopada 2024 [dostęp 2024-11-04] (pol.).
- ↑ a b c d e PAP, Hiszpania. Co najmniej 140 ofiar śmiertelnych gwałtownych powodzi [online], PAP, 31 października 2024 [dostęp 2024-11-01] (pol.).