Ponad Staw Przełączka
Ponad Staw Przełączka (słow. Predná kvetnicová priehyba[1]) – płytka przełęcz w południowo-wschodniej grani Małego Gerlacha w słowackich Tatrach Wysokich, położona na wysokości ok. 2080[2] lub ok. 1950[3] m i oddzielająca od siebie Niżnią Ponad Ogród Kopkę w masywie Ponad Ogród Turni na północnym zachodzie od Ponad Staw Turni na południowym wschodzie.
 Ponad Staw Przełączka za Ponad Staw Turnią – pierwszą od przodu z widocznych turni | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
ok. 2080 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty |
Niżnia Ponad Ogród Kopka, Ponad Staw Turnia |
| Data zdobycia |
10 września 1874 r. |
| Pierwsze wejście |
T. Chałubiński i towarzysze |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°09′27,1″N 20°08′39,6″E/49,157528 20,144333
| |
Duże różnice w podawanych wysokościach wynikają prawdopodobnie stąd, że atlas satelitarny Tatr i Podtatrza sytuuje Ponad Staw Turnię w wyższym punkcie grani, a podawaną dla niej wysokością 1964 m oznacza niższy punkt w grzbiecie[2]. Na wschód od przełęczy do Doliny Wielickiej opada długi i wybitny Żleb Stolarczyka (Stolarczykov žľab), w dolnej części kończący się urwiskiem[3]. Z kolei południowo-zachodnie stoki zbiegają z przełączki do Gerlachowskiego Kotła[2]. Możliwe jest przejście przez Ponad Staw Przełączkę z Doliny Wielickiej do Gerlachowskiego Kotła, nie jest jednak często używane[3].
Forma nazwy przełęczy pochodzi z gwary podhalańskiej. Jej nazwa oraz nazwa Ponad Staw Turni odnoszą się do pobliskiego Wielickiego Stawu[3].
Pierwsze wejścia:
- letnie – Tytus Chałubiński, Kleczyński, Władysław Markiewicz, Wojciech Roszek, ks. Józef Stolarczyk, W. Urbanowicz oraz przewodnicy Wojciech Gąsienica Kościelny, Wojciech Roj starszy, Wojciech Ślimak, Szymon Tatar starszy i przewodnik z Poronina, 10 września 1874 r.,
- zimowe – prawdopodobnie W. Zimann z towarzyszem, 17 kwietnia 1927 r., na pewno L. Vodháněl z towarzyszami, 22 kwietnia 1950 r.[3]
Przypisy
edytuj- ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 373. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b c Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 141. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ a b c d e Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XII. Wschodnia Batyżowiecka Przełęcz – Litworowa Przełęcz. Warszawa: Sport i Turystyka, 1965, s. 135, 143–145.