Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie

Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Miejsce	ul. Kamieńskiego
Projektant	Witold Cęckiewicz
Całkowita wysokość	7 m
Data budowy	1964
Data odsłonięcia	1964
	Położenie na mapie Polski Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie
	Położenie na mapie Krakowa Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie
	50°01′44″N 19°57′41″E/50,028889 19,961389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie, pomnik Ofiar Obozu Koncentracyjnego w Płaszowie – pomnik znajdujący się na obrzeżu terenu dawnego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Plaszow w Krakowie^[1], upamiętniający ludzi zamordowanych przez hitlerowców w tym obozie. Powstał w roku 1964 według projektu architekta Witolda Cęckiewicza. Rzeźbę z wapienia pińczowskiego na konstrukcji żelbetowej wykonał Ryszard Szczypiński.

Rzeźba i otoczenie

Pomnik przedstawia pięć postaci stojących w szeregu, z głowami ugiętymi pod ciężarem kamiennego bloku i wyrwą w kamieniu na wysokości piersi. Na tylnej części rzeźby znajduje się napis: W hołdzie męczennikom pomordowanym przez hitlerowskich ludobójców w latach 1943–1945. Pomnik ulokowany został na wale dawnych austro-węgierskich umocnień wojskowych (Szańca FS-22). Szaniec ten znajdował się przy zewnętrznym płocie obozowym, w czasie istnienia obozu dokonywano na nim masowych egzekucji. Plac apelowy obozu Plaszow oraz baraki więźniów znajdowały się na północny wschód od obecnego pomnika^[1]. Wokół pomnika wykonano założenie krajobrazowe z szerokimi schodami i roślinnością. Rzeźba nie posiada żadnych bezpośrednich odniesień do tożsamości upamiętnionych osób, ani odniesień w formie napisu do samego hitlerowskiego obozu.

Za pomnikiem i poza terenem szańca znajdują się trzy oddzielnie stojące tablice pamiątkowe. Jedna z nich, odsłonięta w 2000 roku, poświęcona jest pamięci żydowskich kobiet z Węgier, które przetrzymywano w obozie w Płaszowie, zanim zostały wywiezione do Auschwitz i zamordowane. Druga, ufundowana przez krakowską gminę żydowską, upamiętnia Żydów z Polski i Węgier zamordowanych w obozie Plaszow. Trzecia, odsłonięta 13 listopada 2012 roku, poświęcona jest żołnierzom Armii Krajowej, którzy służyli w granatowej policji i zostali rozstrzelani w obozie^[2].