Polskie wojska taborowe w wojnie polsko-bolszewickiej
Polskie wojska taborowe w wojnie polsko-bolszewickiej – organizacja i działania wojsk taborowych w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Wojska taborowe zapewniały transport między magazynami centralnymi i związkami operacyjnymi a związkami taktycznymi oraz w ramach związków taktycznych i oddziałów. Podstawą były tabory konne zorganizowane w kolumny taborowe. Ich liczbę ocenia się na około 100[1].
Organa naczelne wojsk taborowych
edytujW początkowym okresie tworzenia struktur Ministerstwa Spraw Wojskowych, w powstałym w grudniu 1918 Departamencie Gospodarczym znajdowała się Sekcja Taborowa kierowana przez mjr. Aureliusza Karola Passelliego. Po reorganizacji, 24 kwietnia 1919 utworzony został Departament dla Spraw Koni i Taborów[a] kierowany przez gen. Zygmunta Łempickiego. W składzie departamentu znajdowała się Sekcja Taborowa. Do jej zadań należało opracowywanie planów dyslokacji wojsk taborowych, jak też ich wyposażenia w konie i sprzęt[3]. Po reorganizacji władz naczelnych w maju 1919, w Ministerstwie Spraw Wojskowych powołany został Inspektorat Wojsk Taborowych z mjr. Passellim na czele. Na początku 1920 nastąpiła kolejna reorganizacja i od lutego Inspektorat włączony został do Sztabu Generalnego ND WP. W nowej strukturze MSWojsk. za powyższe sprawy odpowiadał Departament IV Koni, a w nim Sekcja Remontu ppłk. Władysława Okszy-Orzechowskiego[3].
Wojska taborowe miały także komórkę usytuowaną w Sztabie Generalnym WP. Był to Oddział IV Techniczny zajmującą się między innymi tą problematyką, zaś od marca 1919 Oddział IV - Główne Kwatermistrzostwo, gdzie znajdowała się Sekcja Taborów[3][b].
Jednostki wojsk taborowych
edytuj
Na szczeblu związku operacyjnego występował Referat Koni i Taborów, a na szczeblu dywizji piechoty i brygady jazdy było to dowództwo taborów. Formacjami bojowymi wojsk taborowych były kolumny taborowe[3]. Przy każdej dywizji piechoty działały też ruchome warsztaty taborowe o numeracji jak macierzysta dywizja, natomiast przy armiach, armijne warsztaty taborowe i magazyny taborów. Na szczeblu brygady jazdy znajdowało się dowództwo taborów liczące etatowo 8 oficerów i 20 podoficerów i szeregowców[5]. Podlegała mu kolumna taborowa, w składzie której służyło 3 oficerów i 127 podoficerów i szeregowców oraz ruchome warsztaty taborowe z jednym oficerem i 43 szeregowcami[6].
Żołnierze wojsk taborowych na mundurach nosili łapki czekoladowo-brązowe, wypustki jasnoniebieska[7].
Uwagi
edytuj- ↑ Departament powstał po wydzieleniu z Departamentu Organizacyjno-Mobilizacyjnego sekcji Remontu i Weterynaryjnej oraz z Departamentu Gospodarczego Sekcji Taborowej[2].
- ↑ Do kompetencji Oddziału IV - Główne Kwatermistrzostwo należały wszelkie sprawy związane z zakwaterowaniem wojsk, funkcjonowaniem etapów, poczty polowej oraz zabezpieczenia medycznego. Odpowiadał także za organizację i funkcjonowanie duszpasterstwa wojskowego, zaopatrzenie wojsk, funkcjonowanie służby taborów, samochodowej i za szeroko rozumianą intendenturę[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Wyszczelski 2014 ↓, s. 37.
- ↑ Marszałek 2011 ↓, s. 138.
- ↑ a b c d Wyszczelski 2006 ↓, s. 166.
- ↑ Marszałek 2011 ↓, s. 129.
- ↑ Wyszczelski 2006 ↓, s. 166-167.
- ↑ Wyszczelski 2006 ↓, s. 167.
- ↑ Przepis ubioru 1920 ↓, s. 15.
Bibliografia
edytuj- Piotr Krzysztof Marszałek: Najwyższe władze wojskowe w systemie ustrojowym II Rzeczypospolitej. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, 2011. ISBN 978-83-61370-72-7.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Przepis ubioru polowego wojsk polskich r. 1919. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920.
- Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.
- Lech Wyszczelski: Wojsko II Rzeczypospolitej. Armia ułanów, szarej piechoty i serca w plecaku. Od odzyskanej niepodległości do tragicznego września. Warszawa: Wydawnictwo Bellona. Spółka Akcyjna, 2014. ISBN 978-83-11-13061-6.