Polska Żegluga Bałtycka

Polska Żegluga Bałtycka (skr. PŻB, inna nazwa Polferries) – polskie przedsiębiorstwo armatorskie z siedzibą w Kołobrzegu. Początkowo było to przedsiębiorstwo państwowe, a następnie przekształcono je w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Obsługuje połączenia promowe pomiędzy Polską a Szwecją oraz Danią.

Polska Żegluga Bałtycka SA

Państwo	Polska
Adres	ul. Portowa 41 78-100 Kołobrzeg
Data założenia	31 stycznia 1976
Forma prawna	spółka akcyjna
Prezes	p.o. Bartłomiej Mroczkowski
Nr KRS	0000011871
Zatrudnienie	800 osób (2006)
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	40 496 800,00 PLN
Położenie na mapie Polski Polska Żegluga Bałtycka SA
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Polska Żegluga Bałtycka SA
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego Polska Żegluga Bałtycka SA
Położenie na mapie Kołobrzegu Polska Żegluga Bałtycka SA
54°10′58,4″N 15°33′25,3″E
Strona internetowa

Pion lądowy firmy reprezentuje tzw. spółka matka, na którą składają się centrala w Kołobrzegu, dwa biura podróży (w Warszawie i Szczecinie), biuro promowe w Świnoujściu oraz biuro sprzedaży w Gdańsku. Zasadniczy trzon przedsiębiorstwa tworzą cztery spółki-córki, trzy z nich są właścicielami promów, czwarta prowadzi działalność na terenie Skandynawii jako Polferries AB. Przedsiębiorstwo to, oprócz żeglugi promowej, zajmuje się również organizacją wyjazdów turystycznych. Realizuje wycieczki do Danii, Szwecji, Norwegii i Finlandii, organizuje pobyty wypoczynkowe, w tym również dla amatorów turystyki kwalifikowanej, np.: wędkarzy, rowerzystów czy amatorów połowów raków.

Aktualnie obsługiwane połączenia i pływające na nich statki

Obecnie Polferries eksploatuje następujące promy:

Jednostka	W służbie od	Linia (-e)
MF Wawel	15 lutego 2005	Gdańsk – Nynäshamn
MV Baltivia	11 stycznia 2007	Świnoujście – Ystad
MF Mazovia	2015	Świnoujście – Ystad
MF Cracovia	2017	Świnoujście – Ystad
MF Nova Star	2018	Gdańsk – Nynäshamn
MF Varsovia	27 lipca 2024	Świnoujście – Ystad

W grudniu 2014 roku Polferries zakupiło od włoskiego armatora Grimaldi Lines prom Euroferry Brindisi, który przemianowało na MF Mazovia. W I połowie 2015 r. Mazovia przeszła w Szczecinie remont i przebudowę, po którym od 15 czerwca roku 2015 zaczęła planowo obsługiwać połączenie Świnoujście – Ystad w miejsce promu Wawel, który rozpoczął obsługę połączenia Gdańsk – Nynäshamn. Obsługujący dotąd to połączenie prom MF Scandinavia w styczniu 2015 został sprzedany na wody Morza Śródziemnego greckiemu armatorowi Ventouris Ferries, a nowa nazwa jednostki to Rigel II.

Na przełomie marca-kwietnia 2018 na linii Gdańsk – Nynäshamn przewidywane jest wprowadzenie nowej jednostki o nazwie Nova Star, wybudowanej w 2011 r. w stoczni ST Marine w Singapurze.

Historia

MF Wawel i MF Pomerania przed Terminalem Promowym Świnoujście

Firma została powołana do życia w dniu 31 stycznia 1976 Zarządzeniem nr 8 Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej. Decyzja ta była podyktowana wyłącznie względami politycznymi. Oficjalnym powodem powstania była strategia mająca na celu tzw. aktywizację gospodarczą Pomorza Środkowego. Siedziba firmy została wyznaczona w Kołobrzegu, a pierwszym dyrektorem został Jan Szymański. Zarządzeniem Nr 23 Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej z dnia 8 marca 1977 firma zaczęła wykonywać usługi związane z obsługą promów, pasażerów i ładunków na przystaniach promowych w Gdańsku i Świnoujściu. W związku z tym 1 kwietnia 1977 roku nowo powstałe przedsiębiorstwo przejęło od PLO 4 promy pasażersko-samochodowe: MF Gryf (1962), MF Skandynawia, MF Wawel (1965) i MF Wilanów (1966). Zarząd Portu Gdańsk przekazał przystań promową w Gdańsku, a Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście przystań promową w Świnoujściu. Do pracy w PŻB przeszli marynarze z PLO oraz PŻM, dzięki temu utrzymano istniejącą już na rynku markę Polferries. 31 grudnia 1992 przekształcono Polską Żeglugę Bałtycką z przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną.

Od 1997 firma wprowadziła procedury Międzynarodowego Kodeksu Zarządzania Bezpieczną Eksploatacją Statków i Zapobieganiu Zanieczyszczeniom – tzw. ISM Code, oraz uzyskała certyfikat ISO 9002. Pełne wdrożenie ISM Code nastąpiło w 1998 roku. Rok 2001 był okresem gruntownej restrukturyzacji finansowej i organizacyjnej firmy – ze struktury przedsiębiorstwa wyłączono oba terminale promowe (w Świnoujściu i Gdańsku) oraz sprzedano nowoczesny prom HSC Boomerang.

Prywatyzacja

Od jesieni 2009 Ministerstwo Skarbu Państwa próbuje sprzedać akcje przedsiębiorstwa. Początkowo bez wielkich efektów, w 2. połowie 2010 roku zaawansowane negocjacje prowadzone były z duńskim przedsiębiorstwem promowym DFDS. Przedstawiciel potencjalnego nabywcy mówi o 91–92 proc. pakiecie akcji.

W roku 2014 procedura prywatyzacyjna została wszczęta ponownie. O zakup akcji PŻB ubiegało się siedem firm. Na początku 2015 roku Ministerstwo Skarbu skróciło listę firm, które mogłyby brać udział w procesach przetargowych w celu kupna przewoźnika. Swoją ofertę kupna złożyła również Żegluga Polska S.A. (spółka zależna Polskiej Żeglugi Morskiej), jednak nie została dopuszczona do rozmów. W kontekście działań prywatyzacji słychać głosy sprzeciwu związków zawodowych, które nie zgadzają się z obecnie prowadzoną polityką MSP. 27 stycznia 2015 sprzeciw wobec planów sprzedaży PŻB zgłosił także Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego. 29 stycznia 2015 roku Ministerstwo Skarbu Państwa wydało oświadczenie w sprawie prywatyzacji PŻB. Dopuściło w nim możliwość powstrzymania prywatyzacji, jak również oświadczyło, że polskie firmy żeglugowe nie podtrzymały zainteresowania przejęciem PŻB. Jednak w połowie lutego 2015 roku Polska Żegluga Morska zadeklarowała, że opracuje plan konsolidacji obu firm.

Promy

W barwach PŻB pływały między innymi promy:

• MF Skandynawia – od 1977 do 1981
• MF Gryf (ex Hansa Express, Finndana) – od 1977 do 1980
• MF Wilanów (1966) – od 1977 do 1997
• MF Wawel (ex Gustav Vasa) – od 1977 do 1988
• MF Łańcut – od 1985 do 1994
• MF Silesia – od 1979 do 2005
• MF Rogalin – od 1978 do 2003
• MF Nieborów – od 1988 do 2002
• HSC Boomerang – od 1997 do 2001
• MF Pomerania – od 1978 do 2011
• MF Scandinavia – od 2003 do 2015 (zastąpiła prom Rogalin)
• MS Parsęta od 1990 do 1997

Linie promowe

• Gdańsk – Helsinki
• Gdańsk – Nynäshamn
• Gdańsk – Karlskrona
• Gdańsk – Oxelösund
• Gdańsk – Visby
• Helsinki – Visby
• Świnoujście – Kopenhaga (od 16 czerwca 1977)
• Świnoujście – Kopenhaga – Felixstowe
• Świnoujście – Kopenhaga – Travemünde
• Świnoujście – Malmö
• Świnoujście – Ystad
• Świnoujście – Ystad – Kopenhaga
• Travemünde – Gdańsk – Ryga
• Travemünde – Rønne
• Kołobrzeg - Nexø

Czartery

• Bremerhaven – Reykjavík
• Genua – La Goulette (Tunis)
• Cork – Swansea
• Cork – Roscoff

Żegluga towarowa

Oprócz żeglugi promowej świadczyła ponadto usługi trampingowe bliskiego zasięgu oraz eksploatowała port w Kołobrzegu. Żeglugę towarową realizowały statki typu roro:

• MS Parsęta
• MF Drottningen
• MF Gute
• MF Kahlenberg

Oprócz dużych statków w przedsiębiorstwie istniała flotylla maleńkich tzw. kołmaxów (statków mogących zawijać do portu macierzystego armatora, tj. Kołobrzegu): Goplana, Krasnal, Nimfa, Świetlik, Rusałka, Hajnówka, Ruciane, Barlinek, Ina, Ner, Soła, Krutynia, Orla, Odra. Małe kabotażowce (tzw. paragrafowce) w Polsce obsługiwały m.in. następujące małe porty: Kołobrzeg, Darłowo, Ustka, Łeba.

Osiągnięcia

• 1997 otrzymanie certyfikatu zarządzania jakością ISO 9002
• do kwietnia 2003 przewieziono ponad 11 mln pasażerów od początku istnienia firmy
• 2003 Polferries otrzymuje nagrodę Bursztynowej Kaczki, przyznawaną przez Krajową Izbę Gospodarki Morskiej
• 17 maja 2004 w XIV Edycji Konkursu – Godło Promocyjne Teraz Polska w kategorii: promowe przewozy pasażerskie i ładunkowe
• w 2015 z połączenia Gdańsk – Nynäshamn skorzystało 115 tys. podróżnych.

Bibliografia

• Jan Piwowoński, Flota spod Biało-Czerwonej, Warszawa, Wyd. Nasza Księgarnia, s. 205-210, 1989, ISBN 83-10-08902-3.

Linki zewnętrzne

• ferry-site.dk – duńska strona o armatorach promowych (ang. • duń.)
• Edward Wiśniewski, Monografia Polskiej Żeglugi Bałtyckiej, Kołobrzeg 2021.