Ystad
Ystad – miasto w południowej Szwecji, siedziba władz administracyjnych gminy Ystad w regionie (szw. län) Skania (w krainie Skania), port nad Morzem Bałtyckim.
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Region | |||
| Gmina | |||
| Powierzchnia |
10,93[1] km² | ||
| Populacja (2018) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
0411 | ||
Położenie na mapie Skanii  | |||
Położenie na mapie Szwecji  | |||
 55°25′N 13°50′E/55,416667 13,833333
| |||
| Strona internetowa | |||
Liczy 18 350 mieszkańców[2] (dane z 2010). Dla porównania w 1972 liczyło 23,9 tys. mieszkańców[3]. Z tamtejszej bazy promowej wypływają promy do Rønne oraz do Świnoujścia. Ystad jest dla Świnoujścia miastem partnerskim od 1990. Średniowieczna (w większości XV i XVI-wieczna) zabudowa szachulcowa[4] stanowi największy tego typu zespół w całej Skandynawii. Do cennych zabytków architektonicznych należą też ceglane, gotyckie kościoły Mariacki i św. Piotra. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy oraz spożywczy[5].
Ystad jako miasto portowe
edytujMiasto Ystad jest istotnym elementem infrastruktury transportowej Szwecji. Wraz z funkcjonującym tam morskim przejściem granicznym tworzy bardzo ważny dla transportu środkowoeuropejskiego – węzeł komunikacyjny. Łączy – poprzez połączenia morskie i lądowe – Skandynawię z Europą Środkową i Europą Południową oraz kraje bałtyckie z Europą Zachodnią.
Połączenie promowe Świnoujście-Ystad
edytujPołączenie promowe Świnoujście – Ystad istnieje od 1964. Linia ta rozwijała się prężnie przez następne lata, armatorzy polscy wprowadzali coraz to nowe promy na tej linii.
W październiku[potrzebny przypis] 2006 rozpoczęła się przebudowa portu w Ystad. Przebudowa ma kosztować 30 mln koron szwedzkich[6]. Głębokości przy nabrzeżach w porcie Ystad wynoszą 7,2 m, a docelowo planowane jest pogłębienie portu do 8 metrów. Najbardziej odpowiednia głębokość, czyli 8,5-9 metrów jest niemożliwa do zrealizowania w basenie wewnętrznym z powodu zbyt płytkiego osadzenia stalowych ścianek nabrzeży. Rozpoczęto również rozmowy na temat uruchomienia w porcie centrum magazynowo-dystrybucyjnego.
Do 5 lutego 2007, czyli daty uruchomienia nowego połączenia przez operatora promowego Unity Line Świnoujście – Trelleborg, każdego dnia ze Świnoujścia do Ystad wypływało pięć polskich promów. Aktualnie na tej trasie przewoźnicy uruchamiają[potrzebny przypis]:
- promy operowane przez Unity Line:
- promy operowane przez Polferries
Autostrada morska Świnoujście-Ystad
edytujW styczniu 2007 zawiązało się konsorcjum firm, w skład którego weszły Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA, miasto Ystad, Ystad Hamn Logistic AB, Polska Żegluga Bałtycka i Unity Line sp. z o.o. W Ministerstwie Gospodarki konsorcjum złożyło wspólną aplikację w ramach projektu „Autostrady Morskie”.
Celem aplikacji jest wpisanie morskiego połączenia promowego Szczecin-Świnoujście-Ystad do unijnego programu „Autostrad Morskich”. Status taki daje przewagę w dostępie do funduszy unijnych (TEN, Marco Polo, ERDF, INTERREG, Fundusz Spójności), ma także dla obu portów znaczenie marketingowe.
Ystad w literaturze
edytujYstad jest jednym z głównych miejsc akcji cyklu powieści detektywistycznych szwedzkiego pisarza Henninga Mankella (ur. 1948). To właśnie w tym mieście, przy ul. Mariagatan, mieszka główny bohater cyklu – prowincjonalny komisarz śledczy Kurt Wallander.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet. Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)]. (szw.).
- ↑ Szwedzki Urząd Statystyczny SCB (szw.).
- ↑ wielu autorów: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 748.
- ↑ Przygoda z turystyką [online], Forum Turystyki Regionów [dostęp 2025-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2009-03-12].
- ↑ Ystad, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-29].
- ↑ Port w rozbudowie [online], Gazeta.Se SZWECJA PO POLSKU !!, 12 października 2006 [dostęp 2025-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2008-02-07].
- ↑ Już nie Scandinavia. Tak będzie się teraz nazywał statek kursujący na trasie Gdańsk-Nynäshamn - Gospodarka morska